ویدئویی ۱۴ ثانیه‌ای از تاریخ یکشنبه (۳ فوریه / ۱۵ بهمن) روی سایت یوتیوب قرار گرفته است که در آن علیرضا شیخ عطار، سفیر جمهوری اسلامی ایران در آلمان، و خانم کلاودیا روت، رئیس حزب سبزهای آلمان، برای سلام به یکدیگر، دست‌هایشان را به هم می‌زنند، حرکتی که در زبان محاوره فارسی از آن با عبارت "بزن قدش!" یاد می‌شود.

این ویدئو بخشی از ویدئوی خبری رویترز درباره مناقشه اتمی ایران در اثنای برگزاری کنفرانس امنیتی مونیخ در روز یکشنبه است. در ثانیه ششم آن سفیر ایران با دیدن کلاودیا روت کف دستش را به نشان دوستی بالا می‌برد و خانم روت نیز پاسخ او را، با زدن کف دست به کف دست او می‌دهد.

این حرکت سلام‌گویی در میان دوستان و آشنایان در آلمان شناخته شده است، اما در صحنه سیاست بین‌الملل می‌تواند چنین رفتاری بحث‌برانگیز شود، به‌ویژه آنجا که پای کشوری اسلامی چون ایران با مقررات خاص دیپلماتیک برای رفتار با زنان در میان باشد؛ و به‌ویژه آنجا که سخن از کشوری در میان است که در رسانه‌های بین‌المللی بیش از هر چیز به عنوان ناقض حقوق بشر یا تهدیدکننده صلح منطقه و جهان مطرح است.

گالری عکس: ترس مقامات ایران از دست دادن به زنان

واکنش رسانه‌ای در ایران

پس از انتشار این ویدئو برخی رسانه‌های ایران چون "بازتاب" از "احوالپرسی غیرمتعارف سفیر ایران با رهبر حزب سبزهای آلمان" نوشتند. "بازتاب" قول سفیر ایران را بدین صورت نقل کرد: «من دستم را به نشانه احترام بلند کردم و خانم روت نیز دستش را بلند کرد ولی هیچ ملامسه‌ای صورت نگرفت.»

سایت "پارسینه"، پایگاه اطلاع‌رسانی جامعه روحانیت مبارز، در تاریخ ۲۰ بهمن (۸ فوریه) به طور تلویحی کلاودیا روت را مبتکر "احوال‌پرسی نامتعارف" خواند و نوشت که علیرضا شیخ عطار، سفیر ایران در آلمان، "با یک احوال‌پرسی و مصافحه (دست دادن) غیرمتعارف با موارد مشاهده شده، با خانم کلاودیا روت، رهبر حزب سبزهای آلمان مواجه شد".

این سایت در خبر کوتاه خود در این مورد به قوانین و آداب کنسولی جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد: «طبق عرف نانوشته‌ای میان دیپلمات‌های ایرانی، اگر آنان با زنان خارجی که دست خود را به سمت آنان دراز کرده‌اند، مواجه شوند، به سبک هندی کف دستهایشان را به هم می‌چسبانند و به طرف مقابل ادای احترام می‌کنند.»

واکنش رسانه‌ای در آلمان

سایت اینترنتی نشریه آلمانی "دی ولت" در روز شنبه (۹ فوریه/۲۱ بهمن) تفسیری در این مورد به قلم هنریک مودست برودر منتشر کرد. این روزنامه‌نگار و نویسنده معروف آلمانی مقاله‌های فراوانی در انتقاد به سیاست خارجی دولت آلمان در برابر طالبان در افغانستان و دولت جمهوری اسلامی ایران نوشته است.

برودر در تفسیر خود به شدت از کلاودیا روت و رفتار دوستانه او با شیخ‌عطار انتقاد می‌کند. او می‌نویسد: «رئیس حزب سبزها (کلاودیا روت) در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در حالی گیر افتاد که خوشحال و خندان به سوی سفیر جمهوری اسلامی ایران در برلین، علیرضا شیخ عطار رفت و دست بر دست او کوفت. این ویدئو جای سوء‌تفاهم باقی نمی‌گذارد. اینها یکدیگر را می‌شناسند، از هم خوششان می‌آید و با هم شوخی دارند.»

جمله‌هایی که برودر پس از آن می‌نگارد، علت انتقاد او به این دوستی را روشن می‌سازد: «آنچه نمی‌توان (در ویدئو) دید این است که به دست سفیر خون زیادی چسبیده است. او فرد معتمد رئیس جمهور ایران است. او از جمله در فاصله سال‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۸۵، یعنی هنوز در دوره خمینی، استاندار کردستان و آذربایجان غربی بود و بدین خاطر مسئولیت اجرای احکام اعدام صدها تن از اپوزیسیون کرد را بر عهده دارد. و این چیزی است که نماینده سابق دولت آلمان در امور حقوق بشر باید از آن آگاه باشد.»

اشاره برودر به کلاودیا روت است که به عنوان نماینده دولت آلمان در امور حقوق بشر به ایران نیز سفر کرد. در آن هنگام نیز برودر در رسانه‌های آلمان به انتقاد از او پرداخت که از جمله دستور مقامات ایران را برای "رعایت حجاب" پذیرفته بود.

در صفحه فیس‌بوک کلاودیا روت درباره ویدئوی سلام‌گویی شیخ عطار و این سیاستمدار آلمانی آمده است که این تصاویر تنها "بخش کوچکی از واقعیت‌ امور" را نشان می‌دهند. در ادامه می‌خوانیم که کلاودیا روت شیخ عطار را از قدیم و زمانی که کار پارلمانی می‌کرده می‌شناسد.

گرداننده صفحه فیس بوک خانم روت می‌نویسد: «سفیر جمهوری اسلامی اصولا با زنان دست نمی‌دهد و با کلاودیا هم هیچوقت دست نداده است. او در این وضعیت تنها سعی کرده است پاسخی مودبانه بدهد، بی آنکه مجبور شود به کلاودیا دست بدهد. کلاودیا که کاملا با این ژست غیرمترقبه غافلگیر شده بود، تنها دست سفیر را به مدتی کوتاه لمس کرده است. واکنش مودبانه او بخاطر این واقعیت بود که می‌خواست در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ از وزیر امور خارجه و سفیر ایران طی گفتگویی بخواهد که به کارگردان معروف ایرانی جعفر پناهی اجازه دهند برای شرکت در فستیوال فیلم برلیناله به آلمان بیاید.»

در پایین این پیام کلاودیا روت بیش از ۴۸۰ کامنت گذاشته شده است که اغلب انتقادی هستند. برخی حتی خواستار استعفای او از ریاست حزب سبزها شده‌اند.

هنریک مودست برودر نیز دلایلی را که روت برشمرده نشانگر "بی‌شرمی" او می‌نامد، در رفتار کلاودیا روت مجموعه‌ای از "نادانی و فرصت‌طلبی" می‌بیند و می‌پرسد که آیا بالاخره روت از "ژست غیرمترقبه" سفیر برای سلام‌گویی "کاملا غافلگیر" شده بوده و به طور غریزی عکس‌العمل نشان داده یا اینکه "واکنش مودبانه" نشان داده بخاطر آنکه هدفی داشته که می‌خواسته به آن برسد.