مخالفان رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، میگویند مدرک لیسانس او در رشتهی اقتصاد و مدیریت که در سال ۱۹۸۱ صادر شده، "جعلی" است. چون دانشگاهی که این گواهی را تایید کرده، تازه در سال ۱۹۸۲ تاسیس شده است.
تبلیغات
مدرک کارشناسی ارشد رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، دوباره جنجالبرانگیز شده است. نیروهای اپوزیسیون این کشور اردوغان را متهم میکنند که لیسانس خود را در رشتهی اقتصاد و مدیریت "جعل" کرده و اصولاَ هیچگاه دانشجو نبوده است.
در زندگینامهی اردوغان آمده که او پس از ۴ سال تحصیل در دانشگاه مرمرهی استانبول، در سال ۱۹۸۱ به دریافت مدرک کارشناسی نائل آمده است. کپی این مدرک در سال ۲۰۱۴ از سوی ظفر گُل، رئیس کنونی دانشگاه مرمره، که یکی از دوستان دیرین اردوغان و از هواداران حزب حاکم "عدالت و توسعه" است، همراه با عکسی از او منتشر شده است. انتشار کپی این سند، در پی بالا گرفتن جنجال بر سر "تقلبیبودن لیسانس اردوغان" که از سوی نیروهای اپوزیسیون مطرح شد، به چاپ رسید.
دلایل مخالفان
مخالفان اردوغان میگویند که دانشگاه مرمره تازه در سال ۱۹۸۲ و پس از تاریخ صدور لیسانس رئیسجمهور آغاز بهکار کرده است. در نتیجه، رئیس دانشگاه هم که زیر مدرک را امضا کرده، نمیتوانسته ادارهی این نهاد آموزشی را به عهده داشته باشد.
از سوی دیگر کارشناسان و طراحان خط نیز پس از بررسی گواهینامهی دانشگاهی اردوغان میگویند، خطی که در مدرک از آن استفاده شده، پس از سال ۱۹۸۱ طراحی شده است. افزون بر این، بنا به گزارش صفحهی اینترنتی "ادارهی راه و ترابری شهر استانبول" اردوغان در سال ۱۹۸۱ کارمند این نهاد بوده و بهطور تمام وقت در آنجا کار میکرده است.
صداهای مخالف و شرایط احراز مقام ریاستجمهوری
عبداللطیف شنر که همراه با اردوغان حزب "عدالت و توسعه" را پایهگذاشته، چندی پیش در برنامهای تلویزیونی تایید کرد که رئیسجمهور ترکیه فاقد مدرک کارشناسی است و به این دلیل هم نمیخواسته در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۷ نامزد شود: «چون میترسید "کمیسیون انتخابات"، صلاحیت او را تایید نکند.»
بر اساس قانون اساسی ترکیه، رئیسجمهور باید بالای ۴۰ سال، دارای مدرک عالی دانشگاهی با گذراندن دورهی تحصیلی دستکم ۴ سالهباشد. یوسف حلاجاوغلو، معاون دبیر اول حزب راستگرای "حرکت ملی" ترکیه میگوید، مدرک تحصیلی اردوغان که با گذراندن یک دورهی دو ساله بهدست آورده، از یک موسسهی آموزشی بوده است.
همچنین گفته میشود که رئیسجمهور ترکیه تنها فارغالتحصیل یک مدرسهی مذهبی است که در گذشته داشتن مدرک آن برای ورود به دانشگاه کافی نبوده است.
اعتراضات بینتیجه
چندی پیش مخالفان اردوغان در این رابطه دلایل خود را طی دادخواستی به شورای عالی انتخابات ترکیه در آنکارا ارسال کرده و از این نهاد که تحت نظارت اردوغان کار میکند، خواستهاند مقدمات برکناری او را از سمت ریاستجمهوری به دلیل نداشتن مدرک کارشناسی فراهم آورند. شورای عالی انتخابات ولی این درخواست را رد کرده است.
نیروهای اپوزیسیون بیم آن دارند که با وجود اعتراضات و ارائهی مدارک مستدل، هیچ یک از مراجع قانونی ترکیه به شکایات آنها ترتیب اثر ندهند. "حزب جمهوریخواه خلق ترکیه" که قویترین حزب اپوزیسیون مجلس است، خواهان تغییر قانون اساسی و حذف اصل شرط داشتن مدرک کارشناسی برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری شده است.
وقتی رویارویی طنز و سیاست جنجال به پا میکند
تلاش رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، برای جلوگیری از برنامهای طنزآمیز درباره او در آلمان انتقادهای فراوانی به دنبال داشته است. روایتی تصویری از مواردی که طنز درباره سیاست و دین جنجالبرانگیز شده است.
عکس: picture-alliance/dpa/NDR
در پی بخش برنامه طنزآلود درباره سیاستهای اردوغان در تلویزیون شمال آلمان (NDR)، رئیس جمهور ترکیه به پخش این برنامه اعتراض کرد و دولت ترکیه نیز دوبار سفیر آلمان در آنکارا را فراخواند. واکنش تند اردوغان انتقادهای شدید سیاستمداران آلمانی و انجمن ترکهای آلمان از رفتار رئیس جمهور و دولت ترکیه را به دنبال داشت.
عکس: Youtube/extra 3
کریستیان اهرینگ، مجری برنامه Extra 3 نیز که ویدئوی طنز اردوغان در چارچوب آن پخش شد، در گفتوگویی با اشپیگل آنلاین در پاسخ به اینکه آیا دولت ترکیه با شبکه NDR تماس گرفته، گفت: «خیر، از دولت آلمان هم کسی تماس نگرفت. و درست هم همین است که طنز و سیاست در آلمان در دو فضای و حیطهی مختلف اتفاق میافتند.»
عکس: picture alliance/rtn - radio tele nord
در ترانه طنز برنامه Extra 3 درباره اردوغان از جمله به تلاشهای او و دولتش برای محدود کردن عملکرد و استقلال رسانهها پرداخته شده و گفته میشود: «هر روزنامهنگاری که چیزی مینویسد و به مذاق اردوغان خوش نمیآید، فردا توی زندان است.» کریستیان اهرینگ، مجری برنامه در گفتوگوی خود با اشپیگل آنلاین گفت: «این واقعا مسخره است که اردوغان در واکنش به اتهام نقض آزادی عقیده خواستار سانسور برنامه ما شده است.»
عکس: Getty Images/AFP/O. Kose
مجری این برنامه طنز در پاسخ به اینکه آیا حاضر به عذرخواهی از اردوغان است، تصریح کرد: «نمیدانم، چرا باید عذرخواهی کرد. ترانهی طنز درباره اردوغان بر پایه واقعیتها ساخته شد. ما فقط اردوغان را به چیزهای متهم میکنیم که روزنامهنگاران و سیاستمداران مدتهاست که به خاطر آن از اردوغان انتقاد میکنند.»
عکس: picture-alliance/dpa/NDR
وزارت خارجه آلمان نیز اعلام کرد، پس از آنکه مارتین اردمان (تصویر)، سفیر این کشور برای بار دوم به وزارت خارجه ترکیه فراخواند شد، او به مقامات ترک صریحاً گفته است که دولت آلمان خود را مقید به "آزادی مطبوعات و بیان" میداند و در دولتی قانونمدار، قوه قضاییه استقلال کامل دارد و موظف به حمایت از آزادی بیان و دیگر حقوق پایهای شهروندان است.
عکس: picture-alliance/dpa/J. Carstensen
جنجالآفرینیهای طنز و برنامههای طنزآمیز سابقهای طولانی دارد. در سال ۱۹۸۷ رودی کارل در برنامه طنز خبری خود که از شبکه اول تلویزیون آلمان پخش میشد، به طور طنزآمیز از هشتمین سالگرد انقلاب اسلامی سخن گفت. صحنهای ساختگی در این ارتباط که در آن زنان سینهبندهای خود را به سمت آیتالله خمینی پرتاب میکردند، جنجال و کشمکشهای فراوان و در نهایت عذرخواهی رودی را به دنبال داشت. او تهدید به مرگ شده بود.
عکس: picture-alliance/dpa/G. Breloer
در سال ۲۰۰۶ روزنامه آلمانی TAZ در مطلبی طنزآمیز درباره لخ کاچینسکی، رئیسجمهور وقت لهستان از "سیبزمینی جدید" این کشور سخن گفته و از مواضع ملیگرایانه و ضدآلمانی او انتقاد کرده بود. در پی اعتراضهای تند لهستان و مقایسه روزنامه چپگرای TAZ با نشریه ضدیهودی Der Stürmer در دوران نازیها، این نشریه نیز واکنش نشان داده و این عکس را با این عنوان منتشر کرد: «کدامیک از شما قرار است به آلمان سفر کنید؟»
عکس: picture-alliance/dpa/G. Breloer
در سپتامبر سال ۲۰۱۵ جیولیو هاس، سفیر سوئیس در ایران در جریان یک سخنرانی در زوریخ این کاریکاتور را منتشر کرد که در آن کبوترهای صلح ایران و آمریکا روی سر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل نشسته و "کار خود را کردهاند". وزارت خارجه سوئیس پس از این ماجرا سفیر خود را بازخواست کرد و این کاریکاتور را مسئلهبرانگیز و بیمزه ارزیابی کرد.
عکس: cagle.com
فیلم "مصاحبه" که در آن کیم جونگ اون، رهبر جوان کرهشمالی به طنز گرفته میشود نیز جنجالهای فراوانی به دنبال داشت. این فیلم ماجرای دو خبرنگار آمریکایی است که به پیونگ یانگ میروند تا با رهبر کره شمالی مصاحبه کنند، اما پیش از این دیدار از سوی سازمان سیا مامور میشوند او را به قتل برسانند. سرورهای کمپانی سونی پیکچرز، تهیهکننده این فیلم مورد حملات سایبری قرار گرفت که احتمالا از کره شمالی بودهاند.
عکس: picture-alliance/dpa/Columbia Pictures/Sony
در سال ۲۰۰۵ در روزنامهی دانمارکی "یولاندز پوستن"، دوازده کاریکاتور از پیامبر اسلام منتشر شد که موجی از خشم و خشونت در برخی از کشورهای اسلامی بهراه انداخت. کورت وسترگارد، کاریکاتوریست این مجموعه که یک بار مورد سوقصد قرار گرفت و همچنان تحت محافظت پلیس قرار دارد، معتقد است که طرحهای او انتقادی به اسلام سیاسی بوده و نه دین اسلام و به این خاطر دلیلی برای "پوزشخواهی از مسلمانان" نمیبیند.
عکس: picture-alliance/dpa
در سال ۲۰۰۹ مارتین زونهبورن، طنزپرداز آلمانی در نمایشگاه فرانکفورت به عنوان خبرنگار یک برنامهی طنز شبکه دوم آلمان وارد صحنه شد و گفتههای بازدیدکنندگان چینی را به عمد اشتباه ترجمه کرده و به آنها رنگ و بوی انتقادی و ضدحکومتی میداد. ارگان حزب کمونیست چین سخت برافروخته شده و چنین عملی را "شرورانه و پست" خواند. شبکه دوم آلمان در نهایت تسلیم شد و بهطور کتبی از سفیر چین در آلمان عذرخواهی کرد.