هفدهم فروردین تنها چند روز پس از پایان تعطیلات نوروزی مجلس ایران، الیاس نادران، نماینده اصولگرای مجلس، خبر از کشف یک حلقه فساد اقتصادی با نام "حلقه خیابان فاطمی" داد. وی محمدرضا رحیمی، معاون اول احمدی‌نژاد را متهم کرد که در رأس این حلقه قرار دارد. به گفته‌ی آقای نادران، تمامی اعضای "حلقه خیابان فاطمی" دستگیر شده‌اند‌ و تنها رحیمی است که تا کنون از قانون مستثنی مانده است.

محمدرضا رحیمی در حالی متهم به فساد اقتصادی شده که علاوه بر معاون اولی رئیس جمهور، ریاست ستاد مبارزه با فساد اقتصادی را نیز عهده‌دار است.

پس از طرح این ادعا، مجتبی ثمره هاشمی، مشاور ارشد، و اسفندیار رحیم مشایی، رئیس دفتر احمدی‌نژاد، بلافاصله نسبت به آن عکس‌العمل نشان دادند. این دو نفر طرح چنین ادعاهایی را «کارشکنی در کار دولت» عنوان کرده و اعلام کردند که از «شبهه‌افکنان» به دادگاه شکایت خواهند برد.

تنها چند روز پس از این جریان، فاطمه بداغی، معاون حقوقی رئیس جمهور، اعلام کرد که شکایتی از سوی معاونت حقوقی ریاست جمهوری علیه الیاس نادران تنظیم و به دادسرای کارکنان دولت ارجاع شده است.

قوه قضائیه هم خبر از کشف باند فساد اقتصادی داده بود

اما ماجرای کشف باند فساد اقتصادی، اولین بار نبود که توسط الیاس نادران فاش می‌شد. حدود یک ماه قبل ۲۱۶ نماینده مجلس در نامه‌ای سرگشاده به بازداشت اعضای یک باند بزرگ اقتصادی اشاره کردند که برخی افراد با مسئولیت‌های بالای اجرایی نیز در آن حضور داشتند.

رئیس قوه قضائیه نیز در مورد این باند گفته بود که اعضای آن توانسته‌اند با جعل اسناد دولتی و قضایی، میلیاردها تومان به حقوق مردم و بیت‌المال خسارت وارد کنند که تنها اختلاس یک نفر از آنان ۶ میلیارد تومان است.

برخی از ناظران و تحلیلگران سیاسی معتقدند، طرح این گونه ادعاها و شکایت‌ها تنها بازی‌ای سیاسی است و جناح حاکم به منظور به دست آوردن بخشی از مشروعیت از دست رفته‌ی خود پس از انتخابات اخیر، این گونه بحثها را به میان می‌کشد تا بتواند جایگاهی در میان مردم برای خود باز کند.

گروهی دیگر اما معتقدند که اینها بازی سیاسی نیست و جناح اصول‌گرا به راستی از درون در حال فروپاشی است. نیما راشدان، روزنامه‌نگار مقیم اروپا، جزو این گروه است. او می‌گوید: «من اینها را مانور سیاسی نمی‌بینم. اساسا فراکسیون اصولگرا و جبهه اصولگرا دچار فروپاشی بسیار عظیمی شده است. اگر توجه کنید یک خبر دیگر هم بود مبنی بر تقریبا انحلال و اضمحلال فراکسیون اصولگرایان مجلس. آقای رسایی، فرد نزدیک به آقای احمدی‌نژاد، گفته بود که این فراکسیون فروپاشیده، به خاطر اینکه برخی از دبیرخانه فراکسیون برای خودشان یکی سری مطالبی را منتشر می‌کنند و اعضا مدتهاست با هم ملاقات نکرده‌اند و دارای اختلافات اساسی هستند.»

محمدرضا رحیمی، معاون اولی با سوابق نه چندان درخشان

نیما راشدان به سوابق محمدرضا رحیمی اشاره می‌کند. به گفته‌ی آقای راشدان، شخصی که هم‌اکنون رئیس ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی است، هیچ سابقه درخشان و روشنی در پرونده‌ سیاسی‌اش ندارد. او می‌گوید: «این آقای رحیمی، معاون احمدی نژاد، از زمانی که در این کشور وارد عرصه سیاست شد، نامش همراه با آبروریزی و اسکاندال [فضاحت] بوده است. من یادم می‌آید که از سالهای خیلی قبل، زمانی که وی استاندار کردستان بود، آنجا انواع مختلف پرونده‌های مناقشه‌برانگیز را داشت، حتی قبل از جریان اصلاحات. زمانی که در سال ۷۶ آقای خاتمی برای کمپین انتخاباتی به کردستان رفت، این شخص بدترین برخورد را با آقای خاتمی کرد، برخوردی که اصلا تاریخی شد. بعد او مسئول برگزاری انتخابات بود و رسما به نفع آقای ناطق نوری تقلب کرد، چیزی که حتی رسانه‌های راست آن موقع هم نوشتند. فرض کنید در بعضی از حوزه‌ها ۱۵۰ درصد واجدان شرایط به آقای ناطق نوری رای داده بودند.»

اما اینکه چرا چنین فردی با چنین سوابقی به ریاست ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی و معاون اولی رئیس جمهور منصوب شده، پرسشی است که پاسخ آن از دید آقای راشدان کاملا روشن است: «من اعتقاد دارم که برای ماندن آقای رحیمی، از ناحیه‌ای بسیار بالاتر از آقای احمدی نژاد تصمیم گیری می‌شود والا خیلی ساده مثل آقای مشایی می‌توانستند یک دست نوشته‌ای بنویسند و بگویند او را کنار بگذارید. چطور این کار را برای آقای مشایی می‌توانند بکنند؟ به باور من آقای رحیمی از سطح بالاتر از آقای احمدی‌نژاد حمایت می‌شود.»

و این ’’سطح بالاتر از احمدی‌نژاد‘‘ به اعتقاد نیما راشدان، شخص آیت‌الله خامنه‌ای است. او می‌گوید، آقای خامنه‌ای با نهادهای انتخاباتی و قانونی مشکل دارد و از این رو تمام تصمیم‌گیری‌های مهم کشور را در حلقه‌های بسته‌ی مدیریتی تحت نظارت خودش انجام می‌دهد. به گفته‌ی نیما راشدان، ’’حلقه‌خیابان فاطمی‘‘ تنها یکی از این حلقه‌هاست: «اینکه حلقه خیابان فاطمی کشف می‌شود ،چندان جای تعجب ندارد، به خاطر اینکه اساسا حلقه دیگری وجود دارد که ۲۴ میلیون رای مردم را جابجا کرده، حلقه دیگری وجود دارد که اقتصاد ایران را عقب نگه داشته، حلقه دیگری وجود دارد که ۴۰۰ میلیارد دلار نفت فروخته و معلوم نیست پول آن کجا هزینه شده، حلقه دیگری وجود دارد که تمام روزنامه‌ها را تعطیل می‌کند، تمام اندیشمندان و صاحب‌نظران منتقد را در زندان نگه می دارد، بدون اینکه حتی خود قوه قضائیه هم در این امر دخالتی داشته باشد. اساسا مملکت از حالت حاکمیت قانون خارج شده و تصمیم‌گیری‌های کشور در وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی گرفته نمی‌شود، بلکه در جاهای دیگر و حلقه‌های دیگر گرفته می‌شود. خاطرتان هست که آقای کردان دو سال بعد از اینکه وزارت نفت را ترک کرده بود، قراردادهای پتروشیمی کشور در دفتر ایشان در وزارت کشور امضا می‌شد. به هر حال این نوع سیستم مدیریتی و رهبری آقای خامنه‌ای است».

شاید به همین دلیل است که ناظران سیاسی چندان به پیگیری پرونده باند بزرگ فساد اقتصادی خوشبین نیستند. نیما راشدان نیز معتقد است این دعوا بین الیاس نادران یا حتی مجلس و نهادهای بالاتر از آن با احمدی‌نژاد راه به جایی نخواهد برد. او می‌گوید: «وقتی آقای احمدی‌نژاد چنان پشتیبانی دارد که انتخاباتی را که حتی خودشان هم احتمال می‌دادند اگر نتیجه‌اش را تغییر دهند منجر به کشته شدن مردم روی سنگفرش خیابان‌ها می‌شود، ولی باز هم این کار را کردند، وقتی احمدی‌نژاد توانست این کار را انجام دهد، قطعا مرعوب کردن آقای نادران یا دیگرانی که به ایشان انتقاد کرده‌اند، کار سختی برایش نخواهد بود. ایشان نماد یک تفکری در حاکمیت است که آن تفکر از زمان رهبری آقای خامنه‌ای قدرت سیاسی را در دست دارد و اگر به صورت سوپاپ اطمینان نخواهند مقداری از مشروعیت از دست رفته نظام را لااقل در نیروهای درونی و اصولگرا و کادرهای اصلی شان بازسازی کنند و ظاهرا قصدی هم برای این کار ندارند، قطعا با یک تلفن و با یک نهیب بسیار بسیار ملایم، نه فقط آقای نادران که حتی مجلس و بیش از آن و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و نهادهای قانونی و غیرقانونی دیگر کشور را ساکت می‌کنند. نه، من تصور نمی کنم که اینگونه اعتراضات نتیجه‌ای داشته باشد. فقط به هر حال می شود گفت، داخل جناح اصولگرا نسبت به آقای احمدی نژاد انتقاد وجود دارد و ما نمادهایش را داریم می‌بینیم.»

میترا شجاعی

تحریریه: کیواندخت قهاری