جنجال در روسیه بابت "خطر ایران هسته‌ای"
۱۳۹۱ اردیبهشت ۱۳, چهارشنبه
نیکلای ماکاروف، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح روسیه، در گفت‌وگویی با تلویزیون "راشیا تودی" روز سه‌شنبه (۵ اردیبهشت/۲۴ آوریل) گفت: «بررسی‌هایی که ما به همراه آمریکایی‌ها انجام می‌دهیم ثابت می‌کند که احتمال خطر هسته‌ای از سوی ایران و کره‌شمالی وجود دارد، لذا ما ضرورت ایجاد سپر ضد موشکی را قبول کردیم.»
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح روسیه همچنین تایید کرد: «اگر سلاح اتمی به دست تندروها بیفتد، امنیت بین‌المللی را با خطر مواجه خواهد ساخت. بیایید با هم از خطراتی که ممکن است نه تنها برای کشورهای اروپایی، بلکه برای روسیه نیز به وجود آیند، خلاص شویم.»
برخی از روزنامه‌های روسیه صحبت‌های ماکاروف را یک "تحول" ارزیابی کردند. برخی نیز آن را "غیرکارشناسانه و بی‌ربط به سیاست خارجی روسیه" تحلیل کردند. مهمتراز همه اظهارات او در ارتباط با خطرموشکی ایران و تاسیس سپرضدموشکی نیز بااهمیت تلقی شد.
نظامیان روس چه می‌گویند؟
همزمان با تشدید بحث‌ها بر سر اظهارات ماکاروف، موضوع "حمله‌ی نظامی آمریکا و اسرائیل علیه ایران" نیز در مطبوعات روسیه انعکاس وسیعی یافت. روزنامه "کومرسانت" چاپ مسکو با استناد به "منبع بلند پایه‌ای در وزارت امور خارجه روسیه" حتی خبر داده است که این اقدام تا پایان سال ۲۰۱۲ انجام خواهد گرفت.
خبرگزاری ریانووستی از قول ایگور کورتچنکو، رئیس شورای اجتماعی وابسته به وزارت دفاع روسیه و سردبیر هفته‌نامه‌ی "دفاع ملی" نوشت تا سال ۲۰۲۰ هیچ خطر موشکی برای اروپا از جانب ایران بوجود نخواهد آمد.
وی در نشست مطبوعاتی در مقر این خبرگزاری در مسکو نتیجه گیری کرده است که در چنین شرایطی «تمایل فعالانه آمریکا برای ایجاد سپرموشکی در اروپا که متکی برخطر موشکی از ایران است، کاملا بی‌اساس به نظر می‌رسد.»
کوروتچنکو هشدار می‌دهد که انهدام سایت زیرزمینی فردو فقط با جنگ‌افزارهای تاکتیکی هسته‌ای ممکن است و در این صورت تکرار فاجعه هیروشیما نیز ممکن است.
کارشناس روس: ایران دارای سلاح هسته‌ای خطری ندارد
برخی از کارشناسان نظامی در مقابل سخنان کاماروف اظهار داشتند که ایران صاحب سلاح هسته‌ای خطری نخواهد داشت. "لئونید ایواشف" رییس آکادمی علوم ژئوپلتیک و رییس سابق اداره کل همکاری بین‌المللی وزارت دفاع روسیه در نشست گفت و شنود در مجلس دومای روسیه صریحا ابراز داشت که ایران صاحب سلاح هسته‌ای ثبات و امنیت را در منطقه، در خاور نزدیک و میانه تقویت خواهد داد.
ایواشف با یادآوری تجربه سال‌های جنگ سرد در بخشی از صحبت‌های خود تاکید می‌کند: «سلاح هسته‌ای پس از از بین رفتن انحصار در استفاده از آن صلح آمیزترین سلاح می‌شود. این عامل بازدارنده است. به این دلیل نمی‌توان گفت در صورت ظاهرشدن سلاح هسته‌ای در ایران فاجعه رخ خواهد داد. نه، در اینصورت منطقه با ثبات خواهد شد.»
ماکاروف ناجی سپر موشکی
سخنان ماکاروف باعث شد برخی از کارشناسان سیاسی روس که در امور ایران فعالیت می‌کنند نیزعکس‌العمل نشان دهند. از جمله تارنمای روسی "ایران رو" در واکنش به سخنان رئیس ستاد ارتش روسیه انتقاد می‌کند که وی در آستانه‌ی بازنشتگی قرار دارد و چیزی پیشنهاد می‌کند که در اذهان مقام‌های حاکم روسیه و غرب این ذهنیت ایجاد شود که «اوضاع جهانی اینقدر آرام نیست که نیکلای ماکاروف بتواند بازنشسته شود.»
سایت "ایران رو" ادامه می‌دهد: «اظهارات نیکلای ماکاروف رئیس ستاد کل ارتش روسیه قبل از همه پاسخگوی منافع راهبردی ایالات متحده، ناتو و اسرائیل است. ماکاروف با شناسایی وجود خطرهسته‌ای از سوی ایران و کره شمالی بیانات دمیتری مدودف و ولادیمیر پوتین، فرماندهان کل فعلی و آینده قوای روسیه را تکذیب کرده و سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه را هم به عنوان دروغ‌گو معرفی کرده است.»
تارنمای "ایران رو" نتیجه می‌گیرد ماکاروف به هدف خود یعنی تصویب "نجات طرح سپر ضدموشکی" رسیده است.
کارشناس: سخنان ماکاروف ضدایرانی بود
ولادیمیر شکین، مفسر سیاسی روس درباره‌ی اظهارات ماکاروف پیرامون خطر هسته ای ایران می‌پرسد: «آیا این نقطه نظر شخصی رئیس ستاد کل یا یک «موضع گیری حساب‌گرایانه جدید کرملین است که با مسئولین عالی‌مقام کشورهماهنگ شده باشد؟»
این کارشناس روس ضمن "ضدایرانی" دانستن اظهارات ماکاروف، یادآور می‌شود که وی این سخنان را در آستانه‌ی مراسم تحلیف ولادیمیر پوتین به مقام ریاست جمهوری روسیه و پیش از آغاز نخستین سفرهای وی به واشنگتن برای شرکت در اجلاس سران گروه ۸ و سپس به اسرائيل بيان کرده‌است.
شکین همچنین یادآورمی‌شود: «ایرانیان به خوبی یادشان است که روسیه طی ۵ سال اخیر ۴ بار رسما در شورای امنیت سازمان ملل متحد از تحریم‌های فلج کننده‌ی ضد ایرانی پشتیبانی کرده و در سال 2008 حتی از خواست‌های غرب جلوتر رفته و از صدور سامانه‌ی دفاعی اس ۳۰۰ به ایران خودداری کرد.»
این کارشناس همچنین نتیجه می‌گیرد که اظهارات ماکاروف توسط ایرانیان به عنوان یک نوع توهین غیرقابل قبول تلقی می‌شود و سبب افت اعتبار روسیه خواهد شد.
آینده ماکاروف در زمان ولادیمیر پوتین
دکتر رجب صفروف، مدیرکل "مرکز مطالعه ایران معاصر" و سردبیر مجله "تجارت با ایران" در گفت‌‌وگو با دویچه وله خاطرنشان می‌کند که اگر سخنان ماکاروف واقعا صحت داشته باشد پس روسیه باید خود را از "خطر ایران" حفظ بکند.
به گفته‌ی مدیرکل "مرکز مطالعه ایران معاصر"، وزارت امور خارجه روسیه اظهارات ماکاروف را تاکنون تائید نکرده و مقام‌های این وزارتخانه بر این باور هستند که در صحبت‌های ماکاروف اشتباه شده و این اظهارات، نقطه نظر رسمی روسیه نیست.
صفروف نتیجه می‌گیرد که اظهارات رئیس ستاد ارتش روسیه با سیاست راهبردی روسیه در قبال ایران مغایرت دارد. به نظر او پوتین بیشتر از مدودیف میهن‌پرست است و اگرقرار باشد نقش روسیه در جامعه‌ی جهانی بیشتر شود، سیاست‌های مسقتلی را این کشور اعمال خواهد کرد و این کشور را به ایران نزدیک‌تر خواهد کرد.
وی همچنین پیش‌بینی می‌کند که ماکاروف پس از روی کارآمدن پوتین به مقام ریاست جمهوری از مقامش برکنار خواهد شد.
پوتین و آینده‌ی مناسبات ایران و روسیه
کارشناسان دیگری که با دویچه وله صحبت کردند، گفتند که مناسبات ایران و روسیه به ارتباط پوتین با غرب نیز بستگی خواهد داشت. صحبت‌های رئیس ستاد ارتش روسیه به ویژه مخالفت منتقدان نزدیکی روسیه به غرب را بیشتر برانگیخت.
از سوی دیگر پرسش‌هایی نیز پیرامون "خطرناک یا بی‌خطر بودن ایران دارای سلاح هسته‌ای" در روسیه مطرح شده است. انتظار می‌رود که پاسخ به این سئوالات پس از مراسم تحلیف ولادیمیر پوتین به مقام ریاست جمهوری روسیه شفاف‌تر گردد.