وزارت امور خارجه استونی اعلام کرد، سه فروند جنگنده میگ-۳۱ روسی از طریق خلیج فنلاند وارد حریم هوایی این کشور شده‌اند. این جنگنده‌ها به مدت ۱۲ دقیقه در آسمان استونی حضور داشتند، بدون آن‌که برنامه پروازی خود را ارائه دهند. جنگنده‌های روسیه سیستم‌های شناسایی الکترونیکی خود را غیرفعال کرده و با مرکز کنترل پرواز استونی نیز ارتباطی برقرار نکرده‌اند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌وله

کریستن میخال، نخست‌وزیر استونی در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) اعلام کرد که کشورش به دلیل نقض حریم هوایی توسط روسیه، خواستار برگزاری جلسه مشورتی بر اساس ماده چهارم پیمان ناتو شده است.

در پی این درخواست ناتو اعلام کرد که کشورهای عضو در اوایل هفته آینده این حادثه را بررسی خواهند کرد.

ماده چهارم پیمان ناتو چیست؟

طبق ماده ۴ پیمان ناتو هر عضو در صورت تهدید تمامیت ارضی، استقلال سیاسی یا امنیت خود می‌تواند درخواست تشکیل جلسه بدهد و با دیگر اعضا مشورت کند. موضوع مورد بحث باید در شورای ناتو بررسی و ممکن است به تصمیمات یا اقدامات مشترک منجر شود. تشکیل این جلسه الزاما به معنای اخذ تصمیمات یا برداشتن گام‌های مشترک نیست.

از بدو تاسیس پیمان (آتلانتیک شمالی) ناتو در سال ۱۹۴۹ تا کنون، این ماده تنها هشت بار فعال شده است که آخرین مورد به ۲۴ فوریه ۲۰۲۴ بازمی‌گردد؛ روزی که روسیه به خاک اوکراین حمله کرد.

از زمان آغاز جنگ در اوکراین، لهستان، رومانی و برخی دیگر از کشورهای عضو ناتو بارها نقض حریم هوایی خود توسط پهپادهای روسی را گزارش کرده‌اند.

این کشورها اما تا کنون درخواست نشست بر اساس ماده پنجم پیمان ناتو را نکرده‌اند. طبق این ماده حمله به یک  عضواین پیمان، حمله به همه اعضا تلقی می‌شود و کشورهای دیگر را نیز متعهد می‌کند در مقابل تهدیدات دست به اقدام بزنند. این ماده تا کنون تنها یک‌بار پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به ایالات متحد فعال شده است.

واکنش ناتو به جنگنده‌های روسیه

الیسون هارت، سخنگوی ناتو، در شبکه اکس (توییتر سابق) اعلام کرد که ناتو بلافاصله به نقض حریم هوایی استونی توسز روسیه واکنش نشان داده است.

جنگنده‌های  F-35 ایتالیایی که به عنوان بخشی از ماموریت "پلیس هوایی بالتیک" در منطقه مستقر هستند، به پرواز درآمدند. ناتو این اقدام را نمونه‌ای دیگر از "رفتار بی‌ملاحظه روسیه" و نیز نشانه‌ای از توانایی ناتو برای پاسخ‌گویی توصیف کرد.

وزارت دفاع روسیه در ساعات پایانی شب گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد که پرواز جنگنده‌های این کشور "کاملا مطابق با قوانین بین‌المللی حریم هوایی" بوده است. طبق این بیانیه، جنگنده‌ها از مسیر پرواز خود منحرف نشده و از فراز آب‌های بین‌المللی در فاصله بیش از سه کیلومتری شمال جزیره وایندلو (Vaindloo) واقع در دریای بالتیک گذشته است.

واکنش‌ها به نقض حریم هوایی استونی

مارگوس تساخنا، وزیر خارجه استونی ضمن احضار کاردار سفارت روسیه، یادداشت اعتراضی رسمی تسلیم کرد و گفت: «روسیه در سال جاری چهار بار حریم هوایی استونی را نقض کرده که خود اقدامی غیرقابل قبول است. اما تجاوز امروز با سه جنگنده با گستاخانه و بی‌سابقه‌ بوده است و باید به سرعت فشارهای سیاسی و اقتصادی علیه آن افزایش یابد.»

کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که قبلا خود نخست‌وزیر استونی بوده، ورود جنگنده‌های روسیه به حریم هوایی استونی را "تحریکی بسیار خطرناک" خواند و افزود: «این سومین نقض حریم هوایی اتحادیه اروپا طی چند روز اخیر است که تنش‌ها در منطقه را افزایش می‌دهد. پوتین در حال آزمودن اراده غرب است و ما نباید ضعف نشان دهیم.»

اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز اعلام کرد که اروپا قاطعانه در کنار استونی ایستاده و فشارها علیه روسیه را افزایش خواهد داد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

یوهان واده‌فول، وزیر خارجه آلمان نیز ورود جت‌های روسی به آسمان استونی را "غیرقابل قبول" خواند و گفت "هوشیاری، بهای آزادی است."

به موازات حادثه استونی، دو جنگنده روسی وارد منطقه امنیتی اطراف یک سکوی نفتی در دریای بالتیک شدند. مرزبانی لهستان اعلام کرد که هواپیماهای روسی در ارتفاع پایین از فراز سکوی نفتی "پتروبالتیک" Petrobaltic  عبور کردند و وارد منطقه امنیتی آن شدند.

این سکو در منطقه اقتصادی لهستان در دریای بالتیک قرار دارد و متعلق به شرکت نفتی Orlen Petrobaltic است.