جنگ در اوکراین؛ انهدام دهها پهپاد "شاهد" بر فراز کییف
۱۴۰۲ خرداد ۷, یکشنبه
روسیه در سالروز بنیانگذاری شهر کییف، بار دیگر پایتخت اوکراین را مورد حملات پهپادی قرار داد. ارتش اوکراین اعلام کرد که "دهها پهپاد را منهدم کرده است". در جریان این حملات دستکم دو نفر کشته و چند نفر زخمی شدند.
تبلیغات
کییف، پایتخت اوکراین که سالروز بنیانگذاریاش را جشن میگیرد از ماه مه سال جاری پیوسته مورد حملات هوایی و پهپادی روسیه قرار گرفته است.
اوکراین اعلام کرد که در نخستین ساعات بامداد یکشنبه (۲۸ مه) نیز پایتخت این کشور با حملات پهپادی روسیه روبرو بوده است.
طبق اعلام فرماندهی ارتش اوکراین این حملات در دو موج صورت گرفته و پدافند هوایی اوکراین نیز موفق شدهاست، "دهها فروند از پهپادها را منهدم کند". گفته میشود که دو فرد بر اثر اصابت پارههای یکی از پهپادهای منهدم شده، کشته و سه نفر نیز زخمی شدهاند.
نیروهای هوایی اوکراین در این ارتباط از سنگینترین حمله پهپادی به کییف از آغاز جنگ روسیه در اوکراین سخن گفت.
خبرگزاری رویترز به نقل از مقامات نیروی هوایی اوکراین گزارش داده که در جریان این حمله ۵۴ پهپاد انتحاری ساخت جمهوری اسلامی از جمله پهپادهای موسوی به "شاهد" مورد استفاده قرار گرفتند که ۵۲ فروند از این شمار ردگیری و منهدم شدند.
بنا بر اظهارات ویتالی کلیچکو، شهردار اوکراین، این چهاردهمین حمله هوایی و پهپادی روسیه به کییف در ماه مه سال جاری محسوب میشد.
مقامات اواکراین اعلام کردهاند، در پی سقوط تکههای پهپادهای منهدم شده، در چندین منطقه از پایتخت از جمله بخش قدیمی و تاریخی کییف آتشسوزی رخ داده است.
۱۵۴۱ سال پیش در چنین روزی شهر کییف بنیان گذاشته شد. هر ساله مراسم و جشنهای خیابانی، نمایشگاهها و کنسرتهای متعددی به این مناسبت برگزار میشود، اما امسال شمار این برنامهها با توجه به وضعیت کنونی کمتر و محدودتر است.
از سوی دیگر روسیه نیز مدعی شده که چندین پهپاد را که به سمت پالایشگاه ایلسکی در منطقه کراسنودار در پرواز بودهاند، ردگیری و منهدم کرده است. روسیه جزییاتی در این باره که پهپادهای مزبور از چه مبدای به پرواز درآمدهاند، منتشر نکرد.
پالایشگاه ایلسکی در نزدیکی بندر نووروسیسک واقع در ساحل دریای سیاه قرار دارد و در ماه جاری میلادی چند بار مورد حمله قرار گرفته بود.
راستیآزمایی اخبار منتشرشده از سوی دو طرف بهطور مستقل ممکن نیست.
در این میان نشانههای مربوط به آغاز عنقریب عملیات تهاجمی متقابل اوکراین برای بازپسگیری مناطق تحت اشغال روسیه بیشتر شدهاند.
اولکسی دانیلوف، مقام مسئول در شورای امنیت ملی اوکراین در گفتوگو به سرویس جهانی بیبیسی گفت، "این عملیات ممکن است فردا یا پسفردا و یا یک هفته دیگر آغاز شوند".
والری سالوشنی، فرمانده کل نیروهای اوکراینی پیش از آن ویدیویی منتشر کرده بود که سربازان اوکراینی را در هنگام تمرین و یاد کردن سوگند نشان میداد؛ سربازانی که میگویند: «زمان آن فرا رسیده که آنچه را به ما تعلق دارد، باز پس گیریم.»
با مهمترین پهپادهای جهان آشنا شوید
تا سال ۲۰۰۷ میلادی تنها آمریکا بود که به "پرنده هدایتپذیر از دور" یا به اختصار "پَهپاد" نظامی سنگین مسلح بود. حالا بیش از ۳۰ کشور از این تکنولوژی استفاده میکنند. نگاهی به دنیای پهپادها در این گزارش تصویری:
عکس: AP Photo/picture alliance
پهپادها را میتوان در کنار ماموریت تعریف شده "شناسایی" یا "عملیاتی" با وزن، ارتفاع، برد و زمان پروازی هم تقسیمبندی کرد. بدین ترتیب پهپادهای تا ۲۰ کیلو گرم وزن جزو رده سبک، ۲۰ تا ۱۵۰ کیلو جزو رده نیمه سنگین و ۱۵۰ تا ۶۰۰ کیلو جزو رده سنگین و بالای ۶۰۰ کیلو وزن جزو رده فوق سنگین محسوب میشوند.
عکس: Liz Wolter/US Navy/picture alliance
Northrop Grumman X-47
از سری "B" این پهپاد رادار گریز در سال ۲۰۱۱ رونمایی شد و در اختیار نیروی دریایی آمریکا قرار گرفت. این پهپاد بیش از ۱۱ متر طول، با بالهای باز نزدیک به ۱۹ متر عرض و بیش از سه متر ارتفاع دارد. این پهپاد تا ارتفاع ۱۲ هزار و ۱۹۲ متری و شعاع ۲ هزار و ۷۷۰ کیلومتر پرواز میکند، میتواند در آسمان بصورت خودکار سوختگیری کند و قابلیت حمل ۲ هزار ۴۵ کیلوگرم سلاح را دارد.
عکس: AP Photo/picture alliance
CH-5
سری پنجم پهپادهای چینی چیزی کمتر از رقیب آمریکایی " MQ-9-Reaper" ندارند. این پهپاد ۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر برد دارد، میتواند ۶۰ ساعت در آسمان بماند و مسلح به ۲۴ راکت است و تا یک هزار کیلوگرم میتواند مهمات حمل کند. تولید سری دیگری از این پهپادها با توانایی ماندن ۱۲۰ ساعت در آسمان و افزایش برد آن به ۱۰ هزار کیلومتر در برنامه قرار دارد.
عکس: Shan He/dpa/picture alliance
General Atomics MQ-1
این پهپاد که پیشتر با نام "RQ1" شناخته میشد از سال ۱۹۹۵ تا سال ۲۰۱۸ مهمترین پهپاد شناسایی و بعدا عملیاتی ارتش آمریکا بود. در کشورهای افغانستان، پاکستان، بوسنی، لیبی، یمن و سوریه از آن صدها بار برای حملات نظامی هدفمند استفاده شده است. ۳۶۰ فروند از این پهپاد به نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شد که آخرین آن در سال ۲۰۱۱ بود.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Lopez
General Atomics MQ-9
از این پهپاد برای حمله به کاروان قاسم سلیمانی در عراق استفاده شد. " MQ-9" از سال ۲۰۰۷ به خدمت ارتش آمریکا درآمد و سری "بی" آن در روز ۲۰ مارس سال ۲۰۲۰ آزمایش شد. این پهپاد میتواند تا ۲۷ ساعت در آسمان بماند و توانایی حمل ۱۳۶۱ کیلو مهمات دارد. تا سال ۲۰۱۹ به نیروی هوایی آمریکا ۲۶۹ فروند تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/J. Smith
RQ-4 Global Hawk
کمپانی "نورثروپ گرومن" سازنده سری پهبادهای "RQ" است. این پهپاد "شناسایی" است که ۴۶ فروند آن در اختیار نیروی هوایی و دریایی آمریکا قرار گرفته است. این پهپاد میتواند تا ۴۰ ساعت در ارتفاع ۲۰ کیلومتری پرواز و اطلاعات جمهآوری و مخابره کند.
عکس: Imago/US Air Force
Heron
پهپاد شناسایی هرون اسرائیلی در اختیار ارتشهای آلمان، هند، استرالیا، فرانسه، برزیل ترکیه، کانادا، آمریکا و ویتنام قرار گرفته است. از این پهپاد در عملیاتهایی با فاصله طولانی استفاده میشود، چرا که توانایی سی ساعت پرواز در ارتفاعی حدود ۱۰ کیلومتر را داراست.
عکس: Imago Images/StockTrek Images/O. Zidon
IAI Harop
صنایع هوا- فضای اسرائیل نیز با پهپاد انتحاری هاروپ در زمره پهپادهای مهم جهان جای گرفته است. هاروپ با یک هزار کیلومتر برد، ۶ ساعت پرواز و قابلیت حمل ۲۳ کیلو مواد منفجره را دارد و سامانههای ضد هوایی توانایی رهگیری و ردگیری آن را ندارند.
عکس: Getty Images/AFP/E. Piermont
Northrop Grumman MQ-8
یک بالگرد بدون سرنشین ساخت ایالات متحده آمریکا با قابلیت نشست و برخاست عمودی و توانائی اجرای عملیات از عرشه هر واحد شناور میباشد. سری "بی" این بالگرد به موشکهای ضد تانک و هوا به زمین مجهز شده است. تا کنون ۳۰ فروند از این هلیکوپترهای بدون سرنشین تحویل ارتش آمریکا شدهاند.
عکس: US Navy/picture alliance
Bayraktar TB2
ترکیه در سالهای اخیر به یک قدرت پهپادی تبدیل شده است. شرکت "سلجوق بایراکدار"، داماد رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، سازنده این پهپادها است. از این پهپاد در مناطق کردنشین، شمال سوریه و جنگ لیبی استفاده شده و در منطقه ترکنشین جزیره قبرس نیز مستقر شدهاند. از سال ۲۰۱۷ نزدیک به یکصد فروند از این پهپاد در اختیار ارتش ترکیه قرار گرفته است.
عکس: Murat Cetinmuhurdar/Turkish Presidency/handout/picture alliance / AA
TAI Anka
صنایع هوا – فضای ترکیه همچنین سری پهپادهای "آنکا" را نیز ساخته است که بیش از ۲۶ ساعت در هوا میماند و قابلیت حمل ۲۰۰ کیلو مهمات را دارد و میتوان آن را از طریق ماهواره نیز کنترل کرد. این پهپاد دارای ۲۰۰ کیلومتر محدوده عملیاتی است.
عکس: TAI
شاهد ۱۲۹
ایران نیز به ساختن پهپادهای متعددی دست زده است که از ابابیل، پهپادهای سری مهاجر، شاهد، شاهد ۱۲۹، سریر اس ۱۲۰، فطرس، رعد ،شاهد ۱۲۳ و کمان ۱۲ میتوان نام برد. شاهد ۱۲۹ (عکس) از سال ۲۰۱۳ در خط تولید قرار گرفته، دارای ۲ هزار کیلومتر برد است و یک نمونه آن به چهار موشک ضد تانک سدید ۱ مجهز شده است.
عکس: Fars Agency
Lockheed Martin RQ-170
تازه در سال ۲۰۱۱ پس از سقوط یک فروند پهپاد شناسایی رادار گریز "آر کیو ۱۷۰" در خاک ایران، این پهپاد شهرت جهانی یافت. چند سال بعد جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که موفق به مهندسی معکوس این پهپاد شده و ۵۰ دستگاه از آن را تولید کرده است.
عکس: dapd
S-70 Okhotnik-B
پس از فروپاشی اتحاد شوروی، روسیه در عرصه ساخت پهپاد از آمریکا عقب افتاد و تلاش اخیر این کشور با ارائه "سوخو ۷۰ اخوتونیک" شباهت زیادی به رقیب آمریکایی خود "RQ 170" دارد که چند سال پیش در خاک ایران سقوط کرد. این پهپاد میتواند ۲ تن مهمات حمل کند، سرعت آن یک هزار کیلومتر در ساعت و محدوده عملیات آن ۶ هزار کیلومتر است. از سال ۲۰۲۴ قرار است در اختیار ارتش روسیه قرار گیرد.
این پهپاد رادارگریز ساختِ کارخانهٔ داسو اویاسیون در کشور فرانسه است. این هواگرد برای نخستین بار در ۱ دسامبر ۲۰۱۲ میلادی مورد استفاده قرار گرفت و هدف آن تحقیقات بر روی تکنولوژی پهپادی است و قرار نیست مورد تولید سریالی قرار بگیرد.