1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

جهش‌های جدید کووید؛ آیا یکی از دیگری ترسناک‌تر است؟

الینا فرهادی
۱۴۰۲ شهریور ۱, چهارشنبه

در تازه‌های پزشکی این هفته به جهش‌های جدید کووید، افسانه‌ها و حقایق درباره سرطان پستان در میان زنان، استعمال سیگار و کاهش ماده خاکستری مغز نوجوانان و همچنین ارتباط سبک زندگی مدیترانه‌ای با کاهش خطر مرگ زودرس می‌پردازیم.

سویه‌‌های جدیدتر کرونا خفیف‌تر شده‌اند، اما می‌توانند قابلیت انتقال سریع‌تری داشته باشد
سویه‌‌های جدیدتر کرونا خفیف‌تر شده‌اند، اما می‌توانند قابلیت انتقال سریع‌تری داشته باشدعکس: pressefoto_korb/picture alliance

با فروکش‌کردن تهدید همه‌گیری ویروس کرونا، این ویروس همچنان به تکامل خود ادامه می‌دهد. به‌طوری‌ که اخیراً دو نوع از سویه‌های کووید به نام‌های Eris یا EG.5 و BA 2.86 تعداد موارد مبتلا را در بریتانیا، چین، آمریکا و سایر کشورها افزایش داده‌اند.

به‌نوشته Hindustan Times، اگرچه سویه‌‌های جدیدتر کرونا خفیف‌تر شده‌اند، اما به‌گفته کارشناسان سویه‌هایی که اکنون در حال گردش هستند، می‌توانند قابلیت انتقال سریع‌تری داشته باشد و واکسن را کم‌اثر کنند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

تفاوت بین انواع EG.5 و BA 2.86

Eris و BA 2.86، هر دو انواعی از نسل XBB هستند و از خانواده اومیکرون به شمار می‌روند. تفاوت بین این دو سویه این است که هم‌اکنون موارد بیشتری از سویه "اریس" در سرتاسر جهان شناسایی شده و به‌نظر می‌رسد میزان انتقال بالایی دارد. این‌که آیا موارد ابتلای بیشتری از BA2.86 وجود دارد یا خیر، هنوز مشخص نشده است.

با‌این‌حال سویه BA 2.86 علائم اضافی جدیدی از جمله بثورات پوستی، قرمزی چشم‌ها و اسهال را به‌همراه دارد.

تب، سرفه، تنگی نفس، خستگی، دردهای عضلانی، سردرد، از ‌دست‌ دادن حس چشایی و بویایی و گلودرد علائمی هستند که با عفونت اریس گزارش می‌شوند.

به‌گفته متخصصان، این علائم جای ترس ندارند و فقط ثابت می‌کنند ویروس به‌طور مداوم در حال تکامل است.

البته کارشناسان تاکید می‌کنند این بدان معنی نیست که واکسن‌هایی که قبلاً دریافت شده، موثر نیستند. اما ممکن است در برابر سویه‌‌های جدید کم‌اثرتر باشند. پس اگر به خصوص بیش از یک سال از دریافت آخرین واکسن گذشته، حتما دوز تقویت‌کننده را باید دریافت کرد. همچنین اگر فردی حتی علائم سرماخوردگی خفیف داشته باشد، بهتر است از تست کرونا استفاده کرده و درمان را فورا آغاز نماید. همه افراد مبتلا به کرونا باید همچنان در خانه بمانند؛ ماسک بزنند و تمام نکات بهداشتی مرتبط با پیشگیری از انتقال ویروس را رعایت کنند.

به‌گفته ویلیام شافنر، استاد بیماری‌های عفونی در دانشگاه وندربیلت در نشویل، اگرچه ویروس کووید تمایل زیادی به جهش دارد، اما خوشبختانه، این جهش‌ها نسبتاً جزئی هستند. شافنر فکر نمی‌کند زمان وحشت دوباره از ویروس کرونا فرا رسیده باشد.

در عین حال شهرام صیادی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی البرز روز یکشنبه ۲۹ مرداد با اشاره به اینکه خوشبختانه هنوز موردی از ابتلا به سویه جدید اریس در ایران مشاهده نشده، اظهار کرد: «رعایت پروتکل‌‌های توصیه‌شده مثل حفظ بهداشت فردی، فاصله اجتماعی و ... در کنار تزریق دوز یادآور واکسن نقش به‌سزایی در پیشگیری از ابتلا به کرونا دارد.»

افسانه‌ها و حقایق درباره شایع‌ترین سرطان در میان زنان

دریافت اطلاعات دقیق در مورد سرطان پستان، شایع‌ترین سرطان در میان زنان، کار راحتی نیست؛ آن‌هم به یک علت: تصورات غلط و اطلاعات نادرست پزشکی در رسانه‌های اجتماعی.

این در حالی است که بنا‌به‌اعلام موسسه ملی سرطان در آمریکا، از هر سه مقاله ارسال‌شده در رسانه‌های اجتماعی، یک مقاله حاوی اطلاعات نادرست در مورد سرطان پستان است. این در حالی است که متأسفانه، اطلاعات نادرست بیشتر از اطلاعات واقعی، ذهن افراد را درگیر می‌کند.

بسیاری از مقاله‌ها در شبکه‌های اجتماعی، اطلاعات نادرستی در مورد سرطان پستان ارائه می‌کنندعکس: ARUN SANKAR/AFP/Getty Images

پایگاه خبری بنیاد ملی سرطان پستان در آمریکا (National Breast Cancer Foundation)، نگاهی دارد به باورهای غلط و حقایق مرتبط با سرطان پستان:

باور غلط: سرطان پستان در زنانی که پستان‌های بزرگ‌تری دارند، شایع‌تر است

هیچ ارتباطی بین اندازه پستان و خطر ابتلا به سرطان وجود ندارد. مهم نیست اندازه پستان شما چقدر است؛ انجام منظم غربالگری، چک‌آپ و ماموگرافی، حفظ وزن در محدوده سالم و ورزش منظم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش دهد.

باور غلط: سرطان پستان فقط زنان میانسال را درگیر می‌کند

درحالی‌که اکثر موارد سرطان پستان در زنان میانسال یا سالمند رخ می‌دهد، تشخیص آن می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد. با ‌این‌ حال، زنانی که مادر، دختر یا خواهرشان (یکی از بستگان درجه یک) مبتلا به سرطان پستان هستند، باید غربالگری را ۱۰ سال قبل از سن تشخیص آن در بستگان آغاز کنند. به‌ عنوان ‌مثال، اگر مادر شما در سن ۴۳ سالگی به سرطان پستان مبتلا شده است، باید ماموگرافی سالانه را از ۳۳ سالگی شروع کنید.

باور غلط: درد پستان نشانه قطعی سرطان پستان است

جالب اینجاست که درد پستان معمولاً نشانه سرطان پستان نیست. تنها حدود یک درصد احتمال دارد که این درد به سرطان ربط داشته باشد. طبق گفته کارشناسان انجمن سرطان آمریکا، شایع‌ترین علامت سرطان پستان، یک توده جدید در این عضو بدن است، اگرچه بیشتر توده‌ها سرطانی یا دردناک نیستند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

سایر علائم سرطان پستان می‌تواند شامل تورم، تغییرات پوستی، ترشحات نوک پستان، غدد لنفاوی متورم و گاهی درد نوک پستان باشد. البته این درد می‌تواند ناشی از هر چیزی باشد، از سوتین نامناسب گرفته تا هورمون‌ها، یا احتباس آب در بدن.

باور غلط: مصرف شکر باعث سرطان پستان می‌شود

شکر اگرچه مضر است، اما باعث سرطان پستان نمی‌شود. بسیاری از پزشکان و متخصصان، بیماران را تشویق می‌کنند که مصرف قند را کاهش یا محدود کنند، زیرا اعتیادآور است و می‌تواند به نوسانات خلقی، چاقی و بیماری کمک کند.

افسانه: پیدا کردن توده در پستان به معنای ابتلا به سرطان است

تنها درصد کمی از توده‌های پستان، سرطانی هستند. اما اگر یک توده دائمی کشف کردید که جدید است یا متوجه تغییراتی در بافت پستان شدید، هرگز نباید آن را نادیده بگیرید. بسیار مهم است که برای معاینه بالینی، به پزشک مراجعه کنید.

افسانه: ماموگرافی می‌تواند باعث سرطان یا گسترش آن شود

ماموگرافی یا اشعه ایکس، در‌حال‌حاضر استاندارد طلایی برای تشخیص زودهنگام سرطان است. فشرده‌سازی پستان در حین انجام ماموگرافی نه باعث سرطان و نه منجر به گسترش آن می‌شود.

افسانه: سابقه خانوادگی سرطان پستان، یعنی ابتلای حتمی به آن

اکثر زنانی که سرطان پستان دارند، هیچ‌گونه سابقه خانوادگی این بیماری را ندارند. از نظر آماری تنها حدود ۱۰ درصد از افراد مبتلا به سرطان پستان، سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.

استعمال سیگار و کاهش ماده خاکستری مغز نوجوانان

مطالعه جدید محققان دانشگاه کمبریج نشان می‌دهد که سیگار‌کشیدن با سطوح پایین‌تر ماده خاکستری در مغز نوجوانان مرتبط است.

به‌گزارش Consumer Healthday، این تیم تحقیقاتی اسکن مغز و داده‌های رفتاری بیش از ۸۰۰ جوان ۱۴، ۱۹ و ۲۳ ساله را در بریتانیا، آلمان، فرانسه و ایرلند تجزیه‌ و تحلیل کردند.

پس از مقایسه اسکن‌ها با رفتار نوجوانان، محققان دریافتند افرادی که سیگار کشیدن را بین سنین ۱۴ تا ۱۹ سالگی شروع کرده‌اند، ماده خاکستری کمتری در لوب چپ پیشانی خود داشتند. این ناحیه از مغز در تصمیم‌گیری نقش دارد و کاهش ماده خاکستری آن منجر به قانون‌شکنی، رفتارهای تکانشی و پرخاشگری می‌شود.

نوجوانانی که سیگار می‌کشند ماده خاکستری کمتری در لوب چپ پیشانی خود دارندعکس: picture-alliance/dpa/J. Stratenschulte

این مطالعه همچنین نشان داد که با ادامه سیگار کشیدن در این سنین، همچنین ماده خاکستری در لوب راست پیشانی کاهش یافت؛ منطقه‌ای که با جستجوی لذت همراه است. کم‌شدن ماده خاکستری در این قسمت ممکن است کنترل استعمال سیگار را ضعیف کند. به‌گفته محققان، از‌ دست ‌دادن بیش ‌از ‌حد ماده خاکستری در سمت راست مغز همچنین با نوشیدن زیاد الکل و مصرف ماری‌جوانا مرتبط است.

ماده خاکستری بافت مغزی است که اطلاعات را پردازش می‌کند و شامل تمام نورون‌های مغز است. رشد ماده خاکستری قبل از نوجوانی به اوج خود می‌رسد.

این یافته‌ها ۱۵ اوت در مجله Nature Communications منتشر شد.

به‌گفته محققان، سیگار‌کشیدن شاید اعتیاد‌آورترین رفتار در جهان و یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر بزرگسالان باشد. شروع عادت سیگار کشیدن، به ‌احتمال ‌زیاد در دوران نوجوانی رخ می‌دهد.

این درحالی است که بهار سال جاری رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با ‌بیان‌اینکه سن شروع مصرف قلیان و سیگار در کشور به ۱۳ تا ۱۵ سالگی رسیده است، گفت: «طبق آمار بیش از ۲۰ درصد مردان و چهار درصد زنان بالای ۱۵ سال در کشور مصرف روزانه سیگار دارند.»

سبک زندگی مدیترانه‌ای و کاهش خطر مرگ زودرس

تحقیقات جدید نشان می‌دهد افرادی که از "سبک زندگی مدیترانه‌ای" پیروی می‌کنند، ۲۹ درصد کمتر در معرض خطر مرگ‌و‌میر ناشی از همه بیماری‌ها و ۲۸ درصد کمتر در معرض خطر مرگ ناشی از سرطان هستند.

به‌نوشته نشریه پزشکی Healthline، سبک زندگی مدیترانه‌ای که شامل عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی و نوع استراحت و فعالیت بدنی است، به‌دلیل مزایای بی‌شماری که برای سلامتی دارد، مورد توجه قرار گرفته است.

در مطالعه‌ای که به‌تازگی در مجموعه مقالات کلینیک مایو منتشر شد، محققان دانشکده بهداشت عمومی هاروارد با مطالعه بر روی بیش از ۱۱۰ هزار نفر به‌مدت ۹ سال، دریافتند که پیروی از سبک زندگی مدیترانه‌ای، مرگ ناشی از همه بیماری‌ها و سرطان را به‌ترتیب ۲۹ و ۲۸ درصد کاهش می‌دهد.

ورزش از جمله موارد مهم در رژیم غذایی مدیترانه‌ای است که نقش مهمی در کاهش خطر مرگ زودرس داردعکس: Stefan Schurr/Westend61/IMAGO

این مطالعه اضافه می‌کند که فراتر از رژیم غذایی، سایر اجزای سبک زندگی مدیترانه‌ای می‌توانند نقشی قوی در کاهش خطر مرگ‌ومیر ناشی از سرطان و بیماری‌های قلبی‌عروقی، نه‌‌تنها در کشورهای حوزه مدیترانه بلکه در کشورهای غیرمدیترانه‌ای ایفا کنند. 

رژیم مدیترانه‌ای با مصرف زیاد میوه‌ها و سبزیجات، غلات کامل، چربی‌های سالم (مانند روغن زیتون) و پروتئین بدون چربی، بخصوص ماهی تعریف می‌شود. عادات غذایی ساکنان حوزه مدیترانه، شامل محدودکردن مصرف نمک و شکر، کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده و مصرف در حد اعتدال ​​شراب قرمز است. این افراد معاشرت با دوستان، به‌ویژه در هنگام صرف وعده‌های غذایی، ورزش‌های دسته‌جمعی، افزایش تحرک و چرت‌زدن کوتاه در طول روز را برای سلامتی مهم می‌دانند.

بسیاری از غذاهایی که در رژیم غذایی مدیترانه‌ای یافت می‌‌شوند، حاوی پلی‌فنول‌ها و فلاونوئیدها هستند که نقش محافظتی در برابر برخی بیماری‌های مزمن از جمله سرطان دارند.

 

الینا فرهادی تازه‌های پزشکی
پرش از قسمت گزارش روز

گزارش روز

پرش از قسمت تازه‌ترین گزارش‌های دویچه وله