واکسن داخلی یا وارداتی؟ این محمل تازه‌‌ موافقت ‌و مخالفت‌های جناحی و بحث‌های سیاسی- امنیتی در ایران است. جواد عرف، معاون سیاسی وزیر کشور می‌گوید ایجاد حواشی و دوگانه‌سازی از خرید یا تولید واکسن کرونا یکپارچگی کشور و انسجام ملی را هدف گرفته و باید از آن حذر کرد. او در همایش معاونان استانداری‌ها تاکید کرد که دولت به موازات تلاش برای تولید واکسن ایرانی، همه اقدامات لازم برای تهیه و خرید واکسن کرونا را در دستور کار خود دارد.

خرید واکسن خارجی، مستلزم تامین ارز و رفع تحریم‌های بانکی است اما قرار داشتن ایران در لیست سیاه پولشویی، راه این کار را بسته است. واکسن داخلی نیز در بهترین حالت و طبق اعلام مقامات درمانی، خرداد ۱۴۰۰ به فاز نهایی می‌رسد. دکتر مینو محرز، محقق اصلی پروژه تولید واکسن داخلی گفته است که در صورت تایید این واکسن از سوی سازمان جهانی بهداشت، استفاده از آن به شش ماه زمان نیاز دارد.

جواد لاریجانی، مدیر "پژوهشگاه دانش‌های بنیادی" بحث خرید واکسن کرونا به ویژه واکسن‌های تولیدی در آمریکا را پروژه‌ای برای "به زانو درآوردن" ایران دانسته است. او در مصاحبه با خبرگزاری صدا و سیما گفت: «این یکی از برنامه‌های اتاق فرماندهی آمریکا علیه جمهوری اسلامی است.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

لاریجانی در توضیح این مدعا عنوان کرده که خرید واکسن مستلزم پرداخت به دلار است: «... و چون آمریکایی‌ها قبول نمی‌کنند پس می‌گویند زانو بزنیم و کرنش کنیم تا به ما چند واکسن عرضه کنند.»

او گفته که واکسن‌های داخلی کرونا هیچ مشکلی از نظر علمی ندارند و اعلام آمادگی کرده که خودش جزء اولین کسانی باشد که چنین واکسنی را می‌زند.

مدیر پژوهشگاه دانش‌های بنیادی تاکید کرده که پیوستن ایران به کارگروه اقدام مالی باعث رفع تحریم‌ها نمی‌شود. او ارتباط لوایح پولشویی با مشکل خرید واکسن را رد کرده و افزوده است: «اگر این بحث تنها به عنوان ژست دیپلماتیک باشد حرفی ندارم اما دیدم که برخی از ته دل در این باره صحبت می‌کنند که معلوم می‌شود موضوع را بد فهمیده‌اند.»

علی مطهری، نماینده سابق مجلس چند روز قبل گفته بود که سهمیه ایران از واکسن تخصیصی سازمان جهانی بهداشت، به دلیل حضور جمهوری اسلامی در فهرست سیاه اف‌ای‌تی‌اف، باطل شده و از "مجمع تشخیص مصلحت نظام" خواسته بود پاسخگوی به خطر افتادن جان میلیون‌ها ایرانی باشد. علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز پس از آن و به طور تلویحی تایید کرد که نپیوستن به اف‌ای‌تی‌اف امکان تراکنش‌های مالی برای خرید واکسن کرونا را از بین برده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

اظهارات ضد و نقیض مقامات جمهوری اسلامی در باره مشکلات خرید واکسن و ادعاهای مربوط به تولید واکسن داخلی، در شبکه‌های اجتماعی طنین وسیعی داشت و پویشی با هشتگ "واکسن بخرید" به راه انداخت که ترند شد.

پس از این کارزار، رئیس "مجمع تشخیص مصلحت نظام" از بررسی دوباره لوایح ای‌اف‌تی‌اف خبر داد و هم‌زمان از گروه‌های سیاسی خواست  "از فضاسازی‌های خاص و ربط دادن مسائلی چون واکسن کرونا به این موضوع" پرهیز کنند. تنها یک روز بعد، رئیس کل بانک مرکزی خبر داد که موافقت اولیه انتقال ارز برای تهیه واکسن کرونا گرفته شده و ۲۰۰ میلیون یورو برای پرداخت به کوواکس اختصاص یافته است.

موضع‌گیری‌‌ در باره موانع خرید یا تولید واکسن کرونا در حالی ادامه دارند که محمدرضا نقدی، فرمانده سابق بسیج و معاون هماهنگ کننده سپاه پاسداران توصیه کرده که  پرسنل سپاه و بسیج، ترجیحا واکسن خارجی کرونا را تزریق نکنند. او با تاکید بر مسئولیت وزارت بهداشت در واردات واکسن کرونا گفته است: «.. ما در واکسیناسیون عمومی کرونا مشارکت نخواهیم کرد... با توجه به تشکیک‌های جدی کارشناسان دنیا و سوابق بد برخی تولید کنندگان کنونی واکسن کرونا، واکسن‌های خارجی را به دلیل مکانسیم عمل خاص آنها به پرسنل سپاه و بسیج توصیه نمی‌کنیم.»

نقدی توضیح نداده که مکانیسم عمل خاص واکسن خارجی کرونا چیست اما گفته که سپاه پاسداران آماده است در صورت رسیدن واکسن کرونای تولید داخل به مرحله استفاده عمومی، "حماسه بسیج در ریشه‌کنی فلج اطفال" را تکرار کند.