جو بایدن در تلآویو؛ "بازسازی یک ائتلاف قدرتمند علیه ایران"
۱۴۰۱ تیر ۲۲, چهارشنبه
تقویت روابط اسرائیل با کشورهای عربی و مقابله با تهدیدهای ایران از اهداف مهم سفر بایدن به خاورمیانه عنوان میشوند. قرار است در این سفر درباره "بازسازی یک ائتلاف قدرتمند علیه برنامههای اتمی جمهوری اسلامی" هم گفتوگو شود.
تبلیغات
جو بایدن روز چهارشنبه، ۱۳ ژوئیه در نخستین سفر خود به اسرائیل به عنوان رئیس جمهوری ایالات متحده بر همبستگی عمیق میان دو کشور که به گفته او منجر به تقویت مناسبات اقتصادی دوجانبه میشود تاکید کرد.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، بایدن پس از ورود به فرودگاه بن گوریون تلآویو تاکید کرد که در سفر دو روزه او به اسرائیل رایزنی درباره مسائل بسیاری که برای آینده مشترک دو کشور از اهمیت زیادی برخوردارند در دستور کار قرار دارد.
این دهمین سفر جو بایدن به اسرائیل به عنوان سیاستمدار، طی نزدیک به نیم قرن اخیر و سرآغاز اولین سفر منطقهای او به خاورمیانه به عنوان رئیس جمهوری آمریکا است.
او تاکید کرده که با افتخار اعلام میکند که مناسبات ایالات متحده و اسرائیل در حال حاضر مستحکمتر و قدرتمندتر از هر دوره دیگر است.
یک مقام اسرائیلی که نخواسته نامش فاش شود به آسوشیتدپرس گفته پیشرفت سریع برنامههای اتمی جمهوری اسلامی یکی از محورهای اصلی گفتوگوها با جو بایدن خواهد بود.
رایزنی درباره مقابله با تهدیدهای ایران
یئیر لاپید، رئیس دولت انتقالی و اسحاق هرتسوگ، رئیس جمهوری اسرائیل که در مراسم استقبال از جو بایدن حضور داشتند تاکید میکنند که درباره چالشها و تهدیدهای امنیتی ناشی از فعالیتهای ایران و نیروهای تحت حمایتش که تهدیدی علیه همسایگانش و اسرائیل هستند و منطقه را به خطر میاندازند با او گفتوگو میکنند.
رئیس جمهوری آمریکا میگوید در سفر منطقهای خود به تقویت روند همگرایی اسرائیل در منطقه و عادیسازی روابط این کشور با کشورهای عربی ادامه خواهد داد.
جو بایدن در ادامه سفر خود به عربستان سعودی میرود و در آنجا با نمایندگان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس نیز دیدار و رایزنی خواهد کرد.
دور جدید عادی سازی روابط اسرائیل با کشورهای عربی سال ۲۰۲۰ با میانجیگری دولت دونالد ترامپ و در چارچوب پیمان ابراهیم آغاز شد که طی آن تا کنون امارات متحده عربی، بحرین، مراکش و سودان به برقراری روابط دیپلماتیک با تلآویو روی آوردهاند.
ناظران معتقدند برنامههای هستهای و موشکی جمهوری اسلامی، از جمله مهمترین موضوعهای مورد بحث در ریاض خواهند بود.
واکنش ابراهیم رئیسی به سفر بایدن به منطقه
به نظر میرسد به همین دلیل برخی مقامهای جمهوری اسلامی، از جمله رئیس دولت سیزدهم، ابراهیم رئیسی به سفر منطقهای بایدن واکنش نشان داده و ادعا میکنند این سفر برای اسرائیل امنیتساز نخواهد بود.
ابراهیم رئیسی میگوید ایران تمام تحولات منطقه را به دقت زیر نظر دارد و بارها به کسانی که از سوی آمریکاییها پیام آوردهاند گفته "اگر کوچکترین حرکتی علیه تمامیت ارضی ایران انجام شود، با عکسالعمل قاطع ما مواجه خواهد شد".
با این حال از مدتی پیش زمزمه رایزنی و برنامهریزیهایی میان اسرائیل و کشورهای عربی منطقه برای راهاندازی یک سامانه یکپارچه پدافند هوایی برای مقابله با تهدیدهای جمهوری اسلامی به گوش میرسد که آمریکا نیز از آن حمایت میکند.
افزون بر این آمریکا و متحدان منطقهایش هدف از رایزنیها و برنامههای خود را نه تهدید تمامیت ارضی ایران بلکه مقابله با تهدیدهای این کشور و اقدامهای بیثباتکننده آن عنوان میکنند.
رونمایی از سامانه پدافند لیزری اسرائیل
جو بایدن در سخنرانی خود در فرودگاه بن گوریون گفت در سفر به خاورمیانه درباره سیستم دفاعی مشترک اسرائیل و کشورهای منطقه و حمایت از سامانه دفاعی موسوم به گنبد آهنین و پدافند لیزری جدید اسرائیل بحث و رایزنی میکند.
بنابر گزارشها اسرائیل قصد دارد با حضور جو بایدن از یک سامانه پدافند هوایی لیزری رونمایی کند که گفته میشود برای مقابله با تهدیدهای موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی از قابلیتهای خاصی برخوردار است.
پیش از این برخی مقامهای اسرائیلی، از جمله نفتالی بنت، نخستوزیر پیشین اسرائیل گفته بودند راهاندازی و استقرار سامانه پدافند لیزری تمام معادلات کنونی را تغییر خواهد داد.
ظاهرا پدافند لیزری از سامانههای دفاع ضدهوایی موشکی بسیار کارآمدتر و هزینه استفاده از آن به نسبت سامانههای موجود بسیار ناچیز است.
سامانه پدافند "گنبد آهنین" اسرائیل به روایت تصویر
بخش اعظم راکتهای شلیک شده حماس و جهاد اسلامی توسط سامانه پدافند "گنبد آهنین" اسرائیل رهگیری و منهدم شدهاند. این سیستم چگونه عمل میکند و قیمت هر موشک آن چقدر است؟ اطلاعاتی از "گنبد آهنین" در این گزارش تصویری:
عکس: Amir Cohen/REUTERS
گنبد آهنین بر فراز اسرائیل
در درگیریهای اخیر میان فلسطینیان و اسرائیل تاکنون چند هزار راکت توسط حماس و جهاد اسلامی از نوار غزه بسوی شهرهای اسرائیل پرتاب شدهاند. بخش اعظم این راکتها توسط سامانه پدافند هوایی "گنبد آهنین" اسرائیل، رهگیری و منهدم شدهاند.
عکس: Amir Cohen/REUTERS
سامانههای پدافند دوربرد
سامانههای پدافندی همچون اس ۳۰۰، اس ۴۰۰ (عکس)، اس ۵۰۰ روسی یا پاتریوت آمریکایی سامانههایی با برد بلند هستند و اصولا توانایی مقابله با تهدید از نوع "برد کوتاه" را ندارند. علاوه بر این موشکهای این سیستمها بسیار گران هستند و در صورت استفاده انبوه، بسیار گران تمام میشود. برای نمونه یک موشک ضد هوایی "RIM-162 Evolved Sea Sparrow" ساخت کارخانه رتیان میان ۶۴۰ تا ۸۰۰ هزار دلار قیمت دارد.
عکس: Vitaliy Ankov/Sputnik/dpa/picture alliance
فلاخن داود
سامانه پدافند هوایی اسرائیل از دو بخش "گنبد آهنین" (کوتاه برد) و فلاخن داود (David's Sling) تشکیل شده است. طراحی این سامانه در سال ۲۰۰۹ با مشارکت شرکت اسرائیلی رافائل و شرکت آمریکایی ریتیون آغاز و از سال ۲۰۱۶ عملیاتی شد. فلاخن داود برای رهگیری موشکهای بالستیک تاکتیکی، راکتهای میانبرد، دوربرد و موشکهای کروز طراحی و جانشین سامانه پدافند هوایی هاوک و پاتریوت شد.
عکس: Reuters/A. Cohen
دلیل ساخت گنبد آهنین
پیشینه ساخت پدافند موشکی اسرائیل موسوم به گنبد آهنین (iron dome) به جنگ ۳۳ روزه میان ارتش اسرائیل و حزبالله لبنان برمیگردد که طی آن حزبالله لبنان با پرتاب حدود ۴ هزار راکت کاتیوشا به سوی شمال اسرائیل جان ۴۴ شهروند غیرنظامی را گرفت و ۲۵هزار نفر را مجبور به ترک خانههای خود کرد.
عکس: picture alliance/landov
گنبد آهنین برد کوتاه
بخش برد کوتاه گنبد آهنین فقط برای شرایط اسرائیل طراحی شده است. گرچه برد موشکهای این سامانه ۷۰ کیلومتر است، اما یک واحد پدافندی عملا میتواند بطور موثر تا شعاع ۷ کیلومتری را پوشش دهد و بدین ترتیب محدوده عمل هر واحد ۱۵۰ کیلومترمربع است.
عکس: Ahmad Gharabli/AFP/Getty Images
مقابله با تهدید انبوه
سامانه پدافند گنبد آهنین اسرائیل از همان آغاز برای مقابله با تهدید انبوه طراحی شد. هر واحد پدافندی شامل ۴ "لانچر" و هر سکو مجهز به ۲۰ موشک است. هر واحد دارای یک مرکز کنترل و یک رادار (EL/M-2084-Multi-Mode-Radar) است که میتواند یک هزار جسم پرنده را همزمان تشخیص دهد.
عکس: AFP/J. Marey
سامانه هوشمند
سامانه پدافند گنبد آهنین میتواند همزمان به ۶ هدف حمله کند. این سیستم استارت موشک دشمن را ثبت، مسیر پرواز و محل اصابت احتمالی را محاسبه و به سوی هدف شلیک میکند. جالب اینکه سامانه میداند محل اصابت موشک دشمن منطقه مسکونی است یا بیابان و در صورت عدم احساس خطر از شلیک خودداری میکند.
عکس: Getty Images/AFP/J. Guez
قیمت و دقت عمل هر موشک
قیمت هر موشک سامانه پدافند گنبد آهنین ۲۰ هزار دلار اعلام شده است. ارتش اسرائیل "دقت عمل" (Killrate) این سیستم را ۹۰ درصد اعلام کرده، اما واحدهای پدافندی برای بالابردن درصد دقت عمل معمولا دو موشک به سوی هدف شلیک میکنند که هزینه نابودی اهداف پرنده را به ۴۰ هزار دلار میرساند.
عکس: Amir Cohen/REUTERS
دلیل ویرانیها
شمار بالای راکتهای پرتاب شده از سوی حماس و جهاد اسلامی و اصابت برخی از راکتها به مناطق شهری اسرائیل نشان میدهد که سامانه پدافند برای خالی نشدن کامل "لانچرها" به سوی اهداف مهاجم تنها یک راکت شلیک کردهاند و بدین گونه دقت رهگیری کاهش یافته و شماری از راکتها نیز موفق به عبور از شبکه پدافند شدهاند.
عکس: Gideon Markowicz/AFP/Getty Images
راکتهایی برای ترور؟
سردار سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از حماس و جهاد اسلامی پشتیبانی میکند، میگوید جنبش مقاومت فلسطین از پرتاب سنگ به پرتاب موشک رسیده است. اما واقعیت این است که این راکتها ارزش نظامی ندارند، زیرا توانایی حمل فقط ۵ کیلو مواد منفجره را دارند و دارای سیستم هدایت شونده و هدف یاب هم نیستند. آنها شلیک میشوند تا به جایی اصابت کنند که معمولا مناطق مسکونی است.
عکس: Said Khatib/AFP
اصابت راکت؟ یا پهپاد انتحاری؟
در اولین شب حمله به اسرائیل تاسیسات نفتی در جنوب اشکلون مورد حمله قرار گرفت. گفته شد انفجار بر اثر اصابت راکت نبوده، بلکه همزمان درحالی که سامانه پدافند گنبد آهنین مشغول رهگیری راکتها بود، یک پهپاد انتحاری با پرواز در ارتفاع پائین به تاسیسات اصابت کرده است. پس از آن نیروی هوایی اسرائیل سریعا واکنش نشان داد و یک پهپاد انتحاری دیگر را منهدم کرد.
عکس: Ilan Rosenberg/REUTERS
بهینه سازی
سامانه پدافند گنبد آهنین بطور مداوم بهینه سازی میشود که بزرگترین آن در ژانویه سال ۲۰۲۰ بود. در پی این بهینهسازی، این سامانه توانایی رهگیری موشکهای کروز و پهپادهایی که در ارتفاع کم پرواز میکنند را نیز دارند.
عکس: picture alliance/landov
۹۰ درصد رهگیری
براساس شمارش منابع اسرائیلی از روز بیستم تا روز پنجشنبه ۳۰ اردیبهشت (۲۰ مه) تعداد ۴ هزار و ۷۰ راکت به سوی اسرائیل شلیک شده که ۴۷۰ فروند آن دارای نقص فنی بوده و در نوار غزه سقوط کردهاند. ۹۰ درصد بقیه راکتها رهگیری و منهدم شدهاند.