جو بایدن: در صورت حمله نظامی چین از تایوان دفاع می‌کنیم
۱۴۰۰ مهر ۳۰, جمعه
در حالی که تنش میان چین و تایوان بالا گرفته، رئیس جمهوری آمریکا صریح‌تر از همیشه بر دفاع از تایوان تاکید کرد. جو بایدن می‌گوید آمریکا خود را متعهد می‌داند در صورت حمله نظامی احتمالی چین از تایوان پشتیبانی کند.
جو بایدن، چهل و ششمین رئیس جمهوری آمریکاعکس: JONATHAN ERNST/REUTERS
تبلیغات
تنش میان چین و تایوان از حدود یک سال پیش بالا گرفته و در هفته‌های اخیر با افزایش رزمایش‌های دریایی و پرواز جنگنده‌های چینی بر فراز آسمان این جزیره تشدید شده است.
"اشپیگل آنلاین" جمعه ۲۲ اکتبر (۲۹ مهر) به نقل از رئیس جمهوری ایالات متحده نوشت آمریکا در صورت حمله نظامی چین به تایوان از این کشور دفاع خواهد کرد.
آمریکا در مناقشه‌های منطقه شرق آسیا همواره از متحدان خود پشتیبانی کرده، اما تا کنون به این صراحت وعده حمایت نظامی از تایوان در صورت حمله چین را نداده بود.
تعهد امریکا به دفاع نظامی از تایوان
جو بایدن شامگاه پنجشنبه در یک برنامه فرستنده تلویزیونی "سی‌ان‌ان" در پاسخ به پرسش یکی از بینندگان مبنی بر این که آیا ایالات متحده در برابر حمله احتمالی نظامی چین به تایوان از این کشور دفاع می‌کند، تاکید کرد: «بله، ما در این زمینه تعهد داریم و این کار را خواهیم کرد.»
در سال ۱۹۴۹ نیروهای حزب ملی چین (کومین‌تانگ)، متحد سابق حزب کمونیست در جنگ علیه ژاپن، پس از شکست در جنگ‌های داخلی به جزیره تایوان عقب‌نشینی و اعلام استقلال کردند.
پکن این منطقه را که از چند جزیره تشکیل شده، یک استان جداشده‌ی خود می‌داند که باید دوباره به آن بپیوندد. چین تهدید می‌کند، در صورت لزوم از نیروی نظامی استفاده خواهد کرد.
ایالات متحده همواره خود را به تقویت بنیه دفاعی تایوان متعهد اعلام کرده است. این کار تا کنون به طور عمده از طریق صادرات تجهیزات نظامی انجام شده و مطابق برخی گزارش‌ها آموزش محرمانه نظامیان تایوانی را نیز شامل می‌شده است.
آموزش محرمانه نظامیان تایوان
روزنامه وال استریت ژورنال هفتم اکتبر با استناد به چند مقام آمریکایی که هویت‌شان فاش نشده، گزارش داد گروهی از یگان‌های ویژه ارتش ایالات متحده از یک‌سال پیش به صورت محرمانه نظامیان و نیروی دریایی تایوان را آموزش می‌دهند.
این روزنامه می‌گوید این کار در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ آغاز شد و با ورود جو بایدن به کاخ سفید ادامه یافت. وزارت دفاع دو کشور این گزارش را تکذیب نکرده‌اند اما حاضر به تائید رسمی آن نیز نشدند.
به نوشته "اشپیگل آنلاین" جو بایدن با پاسخ خود در مورد آمادگی آمریکا برای دفاع نظامی از تایوان از پیشینیان‌اش، که همواره از پاسخ صریح به این مسئله خودداری کرده‌اند به مراتب فراتر رفته است.
ایالات متحده تا کنون در مورد حمایت نظامی از متحدانش در شرق آسیا بیشتر بر کشورهای ژاپن و کره جنوبی تاکید داشته که در آنها حضور نظامی قابل توجهی دارد.
خشنودی تایوان از سخنان بایدن
دولت تایوان از اظهارات تازه جو بایدن با خشنودی استقبال کرده است. یکی از سخنگویان تسای اینگ- ون، رئیس جمهوری تایوان می‌گوید از زمان روی کار آمدن بایدن دولت آمریکا به طور مستمر اراده خود برای حمایت قاطع از تایوان را با برداشتن گام‌های عملی به نمایش گذاشته است.
او افزود تایوان به دفاع از خود متعهد است و تمایل دارد با کشورهای همسو برای برقراری صلح و ثبات در منطقه و در تنگه تایوان همکاری کند.
چین در روزهای گذشته بارها به شکل بی‌سابقه‌ای با تعداد زیادی جنگنده وارد آسمان تایوان شده است. گفته می‌شود، ارزیابی توان دفاع ضد هوایی تایوان یکی از اهداف این عملیات بوده است.
رئیس جمهوری و رهبر چین، شی جین‌پینگ به تازگی هشدار داد که ادامه جدایی تایوان "عاقبت بدی" خواهد داشت. او تاکید کرد که ۲۳ میلیون شهروند تایوان بهتر است به صورت مسالمت‌آمیز به جمهوری خلق چین بپیوندند.
همتای تایوانی جین‌پینگ این درخواست را رد کرده و تاکید می‌کند که آینده این "کشور دموکراتیک" فقط به وسیله مردم آن تعیین می‌شود که خواستار حفظ سبک زندگی صلح‌آمیز خود هستند. او تصریح کرد، افزون بر این تایوان خود را کشوری مستقل می‌داند.
رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر
امضای توافقنامه راهبردی ایران و چین واکنش‌های بسیاری برانگیخت. ایران در عین حال بخش بسیار کوچکی از سرمایه‌گذاری هنگفت چین در دو دهه اخیر را جذب کرده است. حجم سرمایه‌گذاری چین چقدر و در کدام کشورها بوده است؟
چین بر اساس داده‌های "موسسه امریکن اینترپرایز"، فقط ظرف ۱۵ سال گذشته، ۲ تریلیون و ۱۰۰ میلیارد دلار در همه کشورها سرمایه گذاری کرده است؛ از کشورهای ثروتمند مثل سوئیس و آمریکا گرفته تا کشورهای آفریقایی مانند کنگو.
عکس: picture-alliance/dpa/K.-J. Hildenbrand
سهم ایران از این حجم سرمایه‌گذاری چین فقط ۵۶/ ۲۶ میلیارد دلار بوده که میزان آن در هر دوره پنج ساله تغییر نکرده است؛ یعنی تحریم بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰ تاثیر چندانی بر کاهش یا افزایش سرمایه‌گذاری چین در ایران نداشته است. (عکس: کارگران چینی در پروژه آزادراه تهران-شمال)
عکس: farsnews.com
بحران اقتصادی جهانی که سال ۲۰۰۸ شروع شد، فرصت مناسبی برای چین بود تا با عرضه وام‌های کلان، جای پایی در کشورهای جهان، حتی در کشورهای اروپایی باز کند.
عکس: picture-alliance/dpa
چین در سال ۲۰۱۳ طرح بلندپروازانه خود یعنی "راه ابریشم جدید" را کلید زد. این پروژه دو هدف اساسی دارد: ۱) افزایش تولید با مواد خام ارزان و انرژی ارزان ۲) انتقال مواد خام و فروش کالای چینی از طریق گسترش راه‌ها، بندرها، فرودگاه‌ها و خطوط راه آهن.
بنا بر داده‌های "مرکز مطالعات استراتژیک بین‌المللی" (CSIS) چین تنها طی شش سال (۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹) حدود ۶۲ میلیارد دلار در بخش راه آهن ۳۴ کشور سرمایه‌گذاری کرده است. حضور فعال اقتصادی چین در واقع به معنای گسترش نفوذ سیاسی این کشور هم هست. (عکس: شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در سال ۲۰۱۴ در کنار همتای ونزوئلایی خود، نیکلاس مادورو در کاراکاس)
عکس: AFP/Getty Images/L. Ramirez
تصویری از خط آهن باری-مسافری بنگوئلا در آنگولا. این خط از شهر لبیتو در آنگولا شروع و در شهر تنکه در جمهوری دموکراتیک کنگو به پایان می‌رسد. این خط آهن در آنگولا با سرمایه‌گذاری چین احیا شد.
عکس: DW/N. Sul D'Angola
آفریقا با گسترش سریع شهرنشینی روبرو است. حتی کارشناسان می‌گویند که انقلاب چهارم صنعتی در آفریقا رخ می‌دهد. این در حالی است که زیرساخت‌های کافی برای تحقق این تحول هنوز وجود ندارد. چین و هند از این خلا استفاده می‌کنند. (عکس: سرمایه‌گذاری چین در بخش شیلات موزامبیک)
عکس: DW/S. Lutxeque
به نوشته مجله فوربس، چین بزرگترین شریک تجاری آفریقا است و حجم سالانه تبادلات دو طرف به ۲۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. بر این اساس، بیش از ۱۰۰ هزار شرکت چینی در آفریقا فعالند. بنا بر داده‌های بخش تحقیقات تجارت چین – آفریقا در دانشگاه جان هاپکینز، بیشترین صادارات از آفریقا به چین در سال ۲۰۱۹ به ترتیب از کشورهای آنگولا، آفریقای جنوبی و جمهوری کنگو صورت گرفته است.
عکس: picture-alliance/Photoshot/Zhang Gaiping
مجله فوربس نوشته است که آفریقا ۲۰ درصد کتان مورد نیاز چین را تامین می‌کند. آفریقا نصف ذخایر منیزیم جهان را هم دارد که در صنعت فولاد به کار می‌رود و جمهوری دموکراتیک کنگو به تنهایی نصف ذخایر تلق جهان را در اختیار دارد. آفریقا همچنان ذخایر قابل توجه کولتان دارد که مورد نیاز صنعت الکترونیک است. چین به همه این منابع نیاز دارد. (عکس: معدن کبالت در جمهوری دموکراتیک کنگو)
عکس: Getty Images/AFP/F. Scoppa
دَن روخِفِن، پژوهشگر هلندی و بنیانگذار مؤسسه معماری "MORE" است. او تألیفات متعددی از جمله در زمینه گسترش شهرنشینی در آفریقا دارد. به گفته او، «در آفریقا هیچ پروژه ساختمانی بلندتر از ۳ طبقه و هیچ راهی طولانی تر از ۳ کیلومتر وجود ندارد که در دست چینی‌ها نباشد.» (عکس: کارگر چینی و محلی در کارگاه ساخت یک اتوبان در اوگاندا)
عکس: Imago
اما در ایران چه اتفاقی خواهد افتاد؟
جزئیات توافق راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین منتشر نشده است. روزنامه "نیویورک تایمز" پیش از این نوشته بود که طرح این توافقنامه را رئیس‌جمهور چین پنج سال پیش (۲۰۱۶) پیشنهاد کرده بوده است. پیش‌نویس این توافقنامه ۴ تیرماه ۱۳۹۹ در پکن به امضا رسید. دو هفته بعد، روزنامه نیویورک تایمز به جزئیات این پیش‌نویس ۱۸ صفحه‌ای دست یافت و آن را منتشر کرد.
عکس: ana.press
"نفت در برابر سرمایه‌گذاری"
به نوشته وبسایت اقتصادی "بلومبرگ"، چین در چارچوب این توافق «۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند و در مقابل از ایران با تخفیف زیاد و به‌طور مداوم نفت می‌خرد». چین دقیقا مشابه همین استراتژی را در قاره آفریقا در پیش گرفته است. چین در مقابل بازسازی زیرساخت‌ها، حدود یک‌سوم نفت مورد نیاز خود را از کشورهای آفریقایی وارد می‌کند.
عکس: Mana Neystani
اگر موضوع "سرمایه‌گذاری در برابر نفت ارزان‌قیمت" درست باشد، پکن بخشی از سرمایه‌گذاری خود را از طریق اختلاف قیمت نفت ارزان جبران می‌کند. سود حاصل از سرمایه‌گذاری نیز بخش دیگری از هزینه‌ها را تأمین می‌کند. گسترش حوزه نفوذ چین در منطقه را هم می‌توان به سود اقتصادی افزود. توافقنامه ۲۵ ساله با چین کدام منافع ایران را تأمین می‌کند و چقدر برای ایران از نظر اقتصادی به صرفه است؟
