«حدود یک میلیون دختر ایرانی در آستانه تجرد قطعی هستند»
HH۱۳۹۵ مرداد ۱۴, پنجشنبه
مطابق آمار سازمان ثبت احوال در حال حاضر یک میلیون و ۳۰۰ هزار ایرانی در سن تجرد قطعی هستند و سه چهارم آنها را زنان تشکیل میدهند. کاهش چشمگیر ازدواج و افزایش طلاق به یکی از معضلات ایران بدل شده است.
تبلیغات
در سالهای اخیر بالا رفتن سن ازدواج، کوتاه شدن مدت زندگی مشترک و افزایش طلاق به بحثهای موافق و مخالف فراوانی درباره علت این وضعیت و راههای مقابله با آن دامن زده است.
در این میان عدهای اصل موضوع را منکر میشوند یا تلاش دارند ابعاد آن را کوچک جلوه دهند، و عدهای دیگر معتقدند بدون در نظر گرفتن واقعیتهای جامعه و شناخت ریشههای بروز آن، نمیتواند برای رفع معضلات نسخه پیچید.
یکی از این واقعیتها بالا رفتن سن ازدواج است که پدید آمدن قشر "مجردان قطعی" را به دنبال دارد. مطابق آمار رسمی تعداد زنانی که در آستانه تجرد قطعی قرار دارند از تعداد مردان در همین وضعیت بسیار بیشتر است.
زنان مجرد سه برابر مردان
خبرگزاری مهر روز پنجشنبه، ۱۴ مرداد از قول علیاکبر محزون، مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال گزارش داد که هماکنون یک میلیون و ۳۰۰ هزار ایرانی در سن تجرد قطعی هستند.
او گفت: «از این تعداد ۳۲۰ هزار مرد و ۹۸۰ هزار زن هستند؛ یعنی تعداد زنان هرگز ازدواجنکرده بالای سن متعارف و قبل از تجرد قطعی، سه برابر مردان با این شرایط است.»
مجرد قطعی به افرادی گفته میشود که سن آنها از متوسط سن ازدواج در یک جامعه بسیار بیشتر و احتمال ازدواجشان به کمترین میزان ممکن کاهش یافته باشد.
به گفتهی مدیرکل دفتر آمار سازمان ثبت احوال، در ایران سن متعارف ازدواج برای مردان ۲۰ تا ۳۴ سال و برای زنان ۱۵ تا ۲۹ سال است.
مطابق آمار سازمان ثبت احوال، در ایران ۱۱ میلیون و ۲۴۰ هزار زن و مرد در سن متعارف ازدواج هستند اما تا کنون ازدواج نکردهاند.
نگاهی به آمار مجردان ایرانی نشان میدهد که حدود ۱۵۲ هزار نفر از آنها بالای ۵۰ سال سن دارند و نزدیک به دو سومشان زن هستند.
افزایش شمار افرادی که در آستانه تجرد قطعی قرار دارند از این جهت با حساسیت دنبال میشود که در سالهای گذشته تعداد ازدواجهای ثبت شده مدام رو به کاهش و سن متوسط ازدواج رو به افزایش رفته است.
در فاصله دو سرشماری سالهای ۸۵ و ۹۵ شمار زنان در سن تجرد قطعی بیش از ۷ درصد و تعداد مردان در همین شرایط اندکی بیش از ۴ درصد افزایش یافته است.
دو روز پیش خبرگزاریهای ایران عبارتی از قول علی اکبر محزون نقل کردند که بسیاری آن را به معنای محرمانه شدن آمار طلاق تعبیر کردند.
او گفته بود: «تاکنون در زمینه آمار طلاق به اندازه کافی هشدار داده شده است؛ تکرار مکررات ممکن است آسیب به وجود آورد و ما از آن پرهیز میکنیم.»
برخی از کارشناسان این سخنان را پاک کردن صورت مسئله ارزیابی کرده و گفتهاند پنهان کردن اطلاعات مربوط به آسیبهای اجتماعی نه تنها به حل معضلات کمکی نمیکند که راه مقابله با آن را نیز ناهموار خواهد کرد.
با افزایش انتقادها به این اظهارات، سازمان ثبت احوال روز گذشته در اطلاعیهای اعلام کرد: «این سازمان مطابق بند "ز" ماده ۱ قانون ثبت احوال وظیفه جمعآوری و تهیه آمار انسانی سراسر کشور و انتشار آن را دارد و کماکان این اطلاعات را در حیطه وظایف قانونی خود در دورههای زمانی تعیین شده اعلام و منتشر خواهد کرد.»
طولانی شدن دوران زندگی مجردی و کاهش آمار ازدواج در برخی موارد به نفوذ فرهنگ غربی و سست شدن پایههای اخلاقی و اعتقادی شهروندان نسبت داده میشود.
نیره توکلی، جامعه شناس و استاد دانشگاه در این باره به خبرگزاری مهر گفت: «برخی معتقدند پیوندهای اخلاقی در جامعه سست شده است اما به نظر میرسد مشکلات اقتصادی و اجتماعی مانع اصلی ازدواج جوانان است زیرا گرایش به ازدواج در جوامع غربی که دچار بیاخلاقی هستند در مواردی بیشتر از کشورمان است.»
یکی از علتهای چند برابر بودن تعداد زنان در آستانه مجردی قطعی نسبت به مردان، قدرت انتخاب بیشتر مردان برای ازدواج در سنین بالاتر و با افراد جوانتر عنوان میشود.
به باور توکلی افزایش سن ازدواج از چند دهه پیش به یک واقعیت تبدیل شده و قشر متوسط نیز "اصراری به ازدواج زودهنگام دختران ندارد".
«عیبزدایی از تجرد زنان»
با این همه و به رغم وجود حدود یک میلیون دختر که در آستانه تجرد قطعی قرار دارند محدودیتهایی که به این افراد تحمیل میشود بسیار زیاد و نامتناسب با واقعیتهای امروز جامعه است.
توکلی به خبرگزاری مهر گفت: «ما هنوز شاهدیم که زنان مجرد برای اجاره منزل با مشکل مواجه هستند که این موانع باید رفع شود. همچنین مسافرت دختران مجرد هنوز با مشکلاتی روبرو است. در گرفتن هتل و مسافرخانه برای دختران مجرد هنوز مسائلی حل نشده وجود دارد.»
بیشتر بخوانید:
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده اسفند ماه سال گذشته با اشاره به مجرد ماندن دختر هفتمین امام شیعیان از ضرورت "عیبزدایی از تجرد دختران" سخن گفته بود.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، شهیندخت مولاوردی گفته بود: «کارگروه تامین باورهای دینی طرحی را براساس زندگی حضرت معصومه برای عیبزدایی از تجرد دختران فرهنگسازی و اجرایی خواهد کرد.»
مسئول بسیج جامعه زنان ازدواج را "یک نیاز بشری و راه تکامل انسان" خوانده و با انتقاد شدید از سخنان مولاوردی به خبرگزاری مهر گفته است: «این حرکتهای فمینیستی در مخالفت با ذات بشری و اقتضائات فطرت انسانی است.»
سایه صیغه بر رابطه زن و مرد ایرانی
دفتر مطالعات مرکز پژوهشهای مجلس، با ارائه آماری تامل برانگیز، پژوهشی را با عنوان "ازدواج موقت و تاثیر آن بر تعدیل روابط نامشروع جنسی" منتشر و پیشنهاد کرده "کانونهای ازدواج موقت" تشکیل شود.
عکس: mehrkhane
دفتر مطالعات مرکز پژوهشهای مجلس، با ارائه آماری تامل برانگیز، پژوهشی را با عنوان "ازدواج موقت و تاثیر آن بر تعدیل روابط نامشروع جنسی" منتشر و پیشنهاد کرده "کانونهای ازدواج موقت" تشکیل شوند. به گفته کارشناسان، این آمار نشان از بحران اجتماعی عمیق در ایران دارد و ازدواج موقت، یا "صیغه" راهی برای حل بحران ارائه نمیکند، بلکه آن را "به زیر پتوی شرع" منتقل میکند.
عکس: mehrkhane
در بخشی از این گزارش به "بدحجابی" بهعنوان آسیب اجتماعی اشاره شده و آمده: «در یک دوره یکماهه تعدادی از زنان و دختران بدحجاب دستگیر شدند که وضعیت آنها در ابعاد مختلف به این شرح است: از نظر گروه سنی بالغ بر ۹ درصد از یادشدگان زیر ۱۵سال، ۴۶ درصد آنها بین ۱۶ تا ۲۰سال، ۳۱ درصدشان بین ۲۱ تا ۲۵سال و ۱۳درصدشان ۲۶ تا ۳۰ سال سن داشتهاند.»
عکس: Mehr
گزارش دفتر مطالعات مجلس میگوید زنان و دختران "بد حجاب دستگیر شده"، "بهلحاظ وضعیت تاهل بالغ بر ۶ / ۸۴ درصد مجرد، ۱ / ۱۳ درصد متاهل و ۳ / ۲ درصدشان مطلقه بودهاند. از نظر میزان تحصیلات بالغ بر ۹ / ۴۶ درصد این افراد دارای تحصیلات متوسطه و دیپلم، ۷ / ۲۷ درصد آنها فوق دیپلم و۴ / ۲۵ درصدشان بالاتر از لیسانس بودهاند.
عکس: Fars
«بهلحاظ داشتن شغل بالغ بر ۴ / ۲۵ درصد از یادشدگان محصل، ۳ / ۱۹درصد از آنها دانشجو، ۵ / ۴۱ درصدشان دارای شغل، ۵درصد کارمند بخش خصوصی، ۵ / ۱۱درصدشان خانهدار و ۷۱درصد کارگر یا بیکار بودهاند». (قابل توجه اینکه جمع این ارقام ۷ /۱۱۹ درصد میشود که احتمالا دارای خطای محاسبه از سوی دفتر مطالعات مرکز پژوهشهای مجلس یا رسانههای ایرانی است.)
عکس: Fars
بهلحاظ "سابقه دستگیری بالغ بر ۸۷ درصد از زنان و دختران سابقه دستگیری نداشتهاند، ۵ / ۷درصد از آنها برای بار دوم دستگیر شدهاند و ۵ / ۵درصدشان از پاسخگویی به این سوال خودداری کردهاند".
عکس: Mehr
موضوع دیگر این گزارش تعرضات جنسی است. نتایج تحقیق دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران بین صدها زن جوان بین ۱۵ تا ۳۵ سال در تهران نشان میدهد که ۵ / ۷۲ درصد در مقابل نگاههای معنادار، ۵ / ۶۲ درصد در مقابل متلکهای زننده و ۵ / ۱۲ درصد از زنان در مقابل لمس اعضای بدن سکوت میکنند. این در حالی است که بیش از ۶۰ درصد از زنان سابقه این نوع تعرضات جنسی را داشتهاند.
عکس: Mehr
گزارش با اشاره به تحقیقات دیگری که در سال ۱۳۸۷ از چند دانشگاه دولتی در تهران و مراکز استانها و دانشگاه آزاد اسلامی انجام گرفته عنوان میکند:«از یک جامعه آماری ۱۹۸۴ نفر (دختر و پسر) ۸ / ۸۱ درصد از دانشجویان موافق با گفتوگوی دوستانه با جنس مخالف بودهاند.»
عکس: IRNA
گزارش مجلس همچنین اعلام کرده است که بر اساس تحقیقات انجامگرفته از یک جامعه آماری: «طبق اظهارات کارشناسان در سال ۱۳۸۸ در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ (۱۳۴۰ و ۱۳۵۰) سن روسپیگری بالای ۳۰ سال بود، اما اکنون روسپیگری به ۱۵ سال بهبالا رسیده است.»
عکس: Mehr
گزارش مرکز پژوهشها به بررسی عوامل موثر در گرایش مردم به رفتارهای جنسی آزاد پرداخته و از "عوامل اخلاقی و اعتقادی، تمایل به آزادی مطلق، دنیاگرایی، ضدیت با اسلام و حاکمیت دینی، ضعف علم و ایمان، مسائل اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و ضعف تبلیغات دینی در کنار تبلیغ بیبند و باری بهعنوان دلایل گرایش به [رفتارهای جنسی آزاد] یاد کرده است".
عکس: shegeft.ir
بخش بعدی گزارش به آمارهای جمعیتی زنان میپردازد که بر اساس آن "بالغ بر ۵ / ۱ میلیوننفر زن بیوه و مطلقه در کشور وجود دارد و روزانه نیز ۱۶۰ نفر به این آمار اضافه میشود. از سوی دیگر حدود ۵ / ۴ میلیوننفر دختر نیز وجود دارند که هنوز ازدواج نکردهاند."
عکس: mehrkhane
به گزارش دفتر مطالعات مرکز پژوهشهای مجلس، "فاصله بین سن بلوغ و ازدواج در کشور بهشدت بالا رفته است، بهطوری که بین سن بلوغ با ازدواج دختران و پسران به ترتیب ۱۸ و ۱۵ سال فاصله افتاده است."
عکس: Fotolia/frog
براساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، "با فرض مشکلبودن ازدواج دائم و قابل قبول نبودن ازدواج موقت، آمار افرادی که نمیتوانند به نیازهای جنسی و عاطفیشان از طریق مشروع پاسخ گویند، سالبهسال افزایش مییابد."
عکس: Shiraznama.ir
طبق گزارش، در سال ۱۳۸۸ برابر آمارهای موجود "۹میلیون پسر و ۸ میلیون دختر آماده ازدواج (بین ۲۰ تا ۲۹سال) وجود داشته که در حال حاضر احتمالا بیشتر شده است". آمار مردان ازدواجنکرده در سال ۱۳۹۰ به بیش از ۱۳ میلیون و ۱۳۰ هزار نفر رسیده است.
عکس: Isna
طبق گزارش دفتر مطالعات مرکز پژوهشهای مجلس، "با جمعیت رو بهفزونی زنان طلاقگرفته و بیوه که ازدواج مجدد نداشتهاند مواجهیم که وضعیت روانی و معیشتی آنها نگرانکننده است." در سال ۱۳۸۸ "حدود ششمیلیون زن مطلقه در کشور وجود داشته که قطعا بر تعداد آن افزوده شده است."
عکس: Isna
کارشناسان مرکز پژوهشهای مجلس با کنار همگذاشتن این آمار و اطلاعات ضمن توصیه به آسانگیری ادارات ثبت برای ثبت ازدواج موقت "در جایی غیر از شناسنامه"، تاکید کردهاند که بخشی به لایحه حمایت از خانواده تحت عنوان "ازدواج موقت" اضافه شود یا در لایحهای جداگانه نظامنامه قانونی آن با نظر فقها، جامعهشناسان و روانشناسان تهیه و به تصویب مجلس برسد.
عکس: bnews.ir
این در حالی است که طبق این گزارش، "۸۲ درصد از ششهزار و صد جوان مجرد ۲۹-۱۵ ساله کل کشور با ازدواج موقت بهعنوان یک راه حل موافقت نشان ندادهاند و تنها ۱۰ درصد موافق بودهاند".
عکس: ISNA
به گفته کارشناسان، ازدواج موقت و یا همان "صیغه" راهی برای حل بحران اجتماعی ارائه نمیکند، بلکه این بحران را "به زیر پتوی شرع" منتقل میکند.