حدود ۵۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد دولت روحانی از گرانی ارز
۱۳۹۹ اسفند ۱۷, یکشنبه
در نوسانات شدید بهای دلار دربازار آزاد انگشت اتهام از جمله متوجه دولت روحانی و محاسبات ارزی بانک مرکزی بود. بر اساس محاسبات صورت گرفته، دولت روحانی از بابت گرانی ارز در ایران ۴۹۱ هزار میلیارد تومان درآمد داشته است.
تبلیغات
صادرات نفت ایران بهویژه از سال ۲۰۱۸ به این سو کاهش شدیدی داشته است. کاهش صادرات نفتی، به معنای کاهش درآمد ارزی دولت است. بهرغم آن، گفته میشود که درآمد ریالی دولت روحانی در هشت سال فعالیت خود نسبت به دوره زمامداری محمود احمدینژاد افزایش قابل ملاحظهای داشته است.
موضوع بر سر پدیده "تسعیر ارز" است. تسعیر ارز نوعی تعیین نرخ برای تبدیل درآمد ارزی به واحد پول گزارشگری است. واحد پول گزارشگری در فعالیتهای بازرگانی ایران و بهویژه در محاسبات بودجهای ریال است.
به این ترتیب، نرخ تبدیل درآمد ارزی به نرخ گزارشگری در زبان اقتصادی "تسعیر ارزی" خوانده میشود. اکنون گفته میشود که دولت روحانی از بابت افزایش بهای دلار در بازار آزاد توانسته در مدت هشت سال فعالیت خود ۴۹۱ هزار میلیارد تومان درآمد کسب کند.
درآمد مالی دولت روحانی از افزایش نرخ ارز
تعیین نرخ فروش ارز به بانک مرکزی در لایحه بودجه تاثیری مستقیم بر نرخ ارز در بازار آزاد دارد. به عنوان نمونه، نرخ فروش هر دلار نفتی در سال ۱۳۹۱ (واپسین سال دولت احمدینژاد) ۱۲۲۶ تومان بود. همین موضوع باعث آن شده بود که نرخ فروش دلار در بازار آزاد در دوران زمامداری احمدینژاد بین سه تا چهار هزار تومان نوسان کند.
سایت "نود اقتصادی" با انتشار گزارشی به محاسبه درآمد دولت روحانی از مابهالتفاوت نرخ تسعیر ارز پرداخته است. این سایت در این گزارش نوشته است:
«با وجود کاهش درآمدهای حاصل از صادرات نفت در دولت روحانی نسبت به دولت احمدینژاد، اما دولتهای یازدهم و دوازدهم [دو دوره حسن روحانی] با افزایش نرخ تسعیر ارز، توانسته چند برابر دولت قبل، درآمد ریالی کسب کند.»
گزارشگر "نود اقتصادی" مینویسد که هرگاه دولت روحانی در محاسبه بودجههای سالانه خود از همان نرخ ۱۲۲۶ تومان در ازای هر دلار درآمد ارزی حرکت میکرد، آنگاه درآمد ریالی این دولت با کاهشی شدید روبهرو میشد.
افزایش "نرخ تسعیر ارز" در دولت روحانی باعث آن شد که بهای ارز در بازار آزاد نیز به گونهای شتابان افزایش یابد و گاه از مرز ۳۰ هزار تومان نیز عبور کند.
نویسنده مینویسد: «مابهالتفاوت نرخ تسعیر ارز در دولت روحانی با نرخ ۱۲۲۶ تومانی مجموعا ۴۹۱ هزار میلیارد تومان درآمد نصیب دولت کرده است.»
افزایش نرخ ارز در بازار آزاد در دو سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ باعث آن شده تا دولت نزدیک به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد ریالی بیشتر کسب کند. در سال ۱۳۹۹ نیز میزان درآمد ریالی دولت روحانی از محل تسعیر ارزی بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان اعلام شده است.
"اقتصاد نود" در ادامه نوشته است: «اکنون میتوان قضاوت کرد که چرا دولت روحانی از افزایش نرخ ارز، سود هنگفتی برده و کسری بودجه خود را رفع کرده است.»
باید یادآور شد که پس از گران شدن یکباره بهای دلار در بازار آزاد، بسیاری از تحلیلگران از نقش آشکار و پنهان دولت و بانک مرکزی در این نوسانات شدید سخن گفته و اعلام کرده بودند که دولت روحانی از نوسانات ناشی از سیاستهای پولی و مالی بانک مرکزی و گران شدن نرخ ارز کسب درآمد میکند.
دلار آمریکا کجا و چگونه چاپ میشود؟
"اداره حکاکی و چاپ" نام رسمی مؤسسهای در واشنگتن آمریکاست که پول رسمی این کشور، اسکناسهای دلار را چاپ میکند. در این آلبوم عکس با این مؤسسه و روند تهیه دلار بیشتر آشنا شوید.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
"کارخانه پولسازی"
"اداره حکاکی و چاپ" (BEP) بزرگترین کارخانه تولید پول در ایالات متحده است. ساختمان این اداره با نمایی نئوکلاسیک از سنگ آهک و ستونهای غولآسا به یک دژ مستحکم میماند.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
ساعت دلاری
سراسر این ساختمان یادآور محصولی است که در آن تولید میشود. حتی به جای اعداد ساعت بزرگی که به یکی از دیوارها کوبیده شده هم اسکناسهای دلار چسبانده شده است.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
اول از همه ایمنی
ایمنی کارمندان این اداره نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. هر دستگاهی را میتوان با استفاده از حسگرها یا با یک شستی قرمزرنگ و بزرگ از کار انداخت.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
آماده ارسال
دستگاه صد اسکناس را میشمارد با باندرُل مرتب میکند. سپس ۱۰ بسته صدتایی اسکناس با پلاستیک بستهبندی میشود. یک کارگر بستههای پلاستیکی را روی هم میچیند و در نهایت همه را روی یک گاری میگذارد. این اسکناسها تا زمانی که تحویل بانک مرکزی نشوند و شماره سریال آنها وارد سیستم پولی نشود، ارزشی ندارند.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
کنایهای ظریف
اینجا هم طنز و شوخی هست و هم نمادهای وطنپرستانه، از جمله پرچم آمریکا که همه جا به اشکال مختلف دیده میشود.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
اینجا چاپ میشود
کاغذهای اسکناس خام در ماشین افست قرار داده میشوند. وقتی کار چاپ شروع میشود، صدایی گوشخراش محیط را پر میکند.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
به جای پنجاهی جعلی، بیستی واقعی
در چاپخانه دلار از جمله ۲۰ دلاری چاپ میشود. از هر برگ کاغذ ۳۲ قطعه اسکناس ۲۰ دلاری تولید میشود. بدین ترتیب از ۱۰ هزار برگ بزرگ کاغذ اسکناس، شش میلیون و ۴۰۰ هزار دلار پول تولید میشود.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
مسئول نخستین بخش تولید اسکناس
"اداره حکاکی و چاپ" ایالات متحده در مجموع از سه رنگ در رو و پشت اسکناس استفاده میکند. جیمز ساثرلند مسئول نخستین بخش تولید اسکناس است. در این بخش، پشت و روی اسکناس به صورت افست رنگ میشود.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
همه چیز سبز میشود
رنگ سبز یکی از مهمترین و در حین حال قدیمیترین ویژگیهای امنیتی اسکناسهای دلار است. طرز ساخت این رنگ سری و به صورت انحصاری ثبت شده است. اِد مجیا طرز ساخت رنگ را میداند. او مسئول فرونقش است. دستگاهی که مجیا روی آن کار میکند، ظرفیت کار روی ۱۰ هزار کاغذ ورقه بزرگ کاغذ اسکناس در ساعت را دارد.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
تماشا از پشت شیشههای ضد گلوله
هر سال حدود یک میلیون علاقهمند به صورت کنترلشده از فرایند تولید اسکناسهای دلار دیدن میکنند. تشخیص جزئیات - مثلا فرایند اضافهکردن هولوگرام یا نخ امنیتی اسکناس - برای تماشاچیانی که پشت شیشههای ضدگلوله نشستهاند، تقریبا غیر ممکن است.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
خشکشدن در گاوصندوق
اسکناسها به مدت سه روز در اتاقی دربسته و حفاظتشده قرار داده میشوند تا خشک شوند. هر روز در مجموع اسکناسهایی به ارزش ۵۶۰ میلیون دلار تولید میشود. هزینه کاغذ و تولید هر قطعه اسکناس سه و شش دهم سنت است.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
کنترل کیفی در آرامش
دستگاهی ویژه با یک دمنده هوا کاغذهای بزرگ اسکناس را مرتب میکند. به اسکناسها شماره سریال اضافه میشود، اسکناسها مهر و موم میشوند و کاغذهای بزرگ در نهایت قطعه قطعه میشوند. کارمندان بخش کنترل کیفیت چاپ و تولید اسکناسها را بهطور مرتب زیر نظر دارند.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
کنترل دونفره
در بخش امنیتی هیچکس اجازه ندارد به تنهایی کار کند. تابلویی که روی در این بخش نصب شده تأکید میکند که در این بخش همواره دو نفر باید همزمان کار کنند. در ضمن درآمد کارکنان این چاپخانه بهطور متوسط ۹۳ هزار دلار در سال است. این تقریبا دو برابر متوسط درآمد سرانه در آمریکاست.
عکس: DW/Marek/Steinbuch
شماره نهایی
مرحله نهایی پیش از تبدیلشدن به ارزی جهانی: هر اسکناس یک شماره سریال منحصر به فرد دارد. دستگاه شمارهزنی اسکناسها با دست تنظیم میشود.