حذف یارانه‌ها؛ «کودتای اقتصادی یا عدالت آخرالزمانی؟»
۱۳۸۹ آذر ۲۹, دوشنبه
در نخستین دقایق آغاز این طرح، قیمت‌های برخی اقلام سوخت مانند بنزین و گاز خودرو اعلام شد. بهای بنزین معمولی به نرخ آزاد هر لیتر ۷۰۰ تومان خواهد بود. بنزین سهمیه‌ای از این پس ۴۰۰ تومان و گاز خودرو (سی ان جی) هر متر مکعب به قیمت ۳۰۰ تومان عرضه خواهد شد.
علاوه بر بنزین و گاز خودرو، قیمت‌های گازوئیل، نفت کوره، گاز مایع، گاز طبیعی، نفت سفید و برق نیز افزایش یافته و از این پس با نرخ جدیدی عرضه خواهد شد. همچنین قیمت آرد و به تبع آن نان نیز افزایش چشمگیری خواهد داشت.
کاربران فضای مجازی این تغییرات را با دقت دنبال می‌کنند و در مورد جنبه‌های مختلف آن مطالب بسیاری منتشر کرده‌اند. بخش عمده و قابل ملاحظه‌ای از این مطالب به جنبه‌های مخرب و منفی این طرح اختصاص دارد.
روزهای سیاه و «عدالت آخرالزمانی»
وبلاگ "آذرک" با اشاره به آغاز هدف‌مندسازی یارانه‌ها این سوال را مطرح میکند که در برابر این تغییرات "چه باید کرد و چه نباید کرد؟" و می‌افزاید: «به‌نظر می‌رسد با پول مرحمتی دولت احمدی‌نژاد (که) به عنوان جبران زیان‌های ناشی از حذف یارانه‌ها برای ملت ایران درنظر گرفته، به میزان پرکردن یک باک بنزین نیز کفایت نمی‌کند.»
این وبلاگ‌نویس همچنین از شرایط ماه‌های آینده اظهار نگرانی میکند: «آقای احمدی‌نژاد آیا درکی از این موضوع دارید و واقفید چه بر سر این ملک و ملت دارد می‌آید. هیچ می‌دانید دنیای خانواده‌های بیش از ۷۰ درصد از این ملت که وضعیت اقتصادیشان زیر خط فقراست در شب عید امسال مبدل به جهنم خواهد شد وخوشحالی و شعف‌شان به مناسبت نوروز به کابوس تبدیل می‌شود.»
آذرک با اشاره به هشدار کارشناسان در مورد نحوه اجرای این طرح، آینده دولت دهم را روشن نمی‌بیند: «آقای احمدی‌نژاد با راهی که پیش گرفته‌اید، چه باک که لباس رئیس‌الوزرایی را که به تن شما خوش نمی‌آید زودترازموعد مقرر باید از تن به درکنید، اما دریغ بعد از تو ملت می‌ماند و خرابه‌ای که تاب و توان آباد کردن آن به این زودی‌ها میسر نخواهد شد.»
وبلاگ "نوای سبز" با مقایسه برخی موارد افزایش قیمت‌ها با قیمت‌های جهانی و همچنین سطح دستمزدها با دیگر کشورها می نویسد: «پس از حذف یارانه بنزین، باید برای هر لیتر بنزین مبلغی برابر قیمت جهانی را پرداخت کنیم، اما ماشین را به قیمت ۵ / ۲ برابر قیمت جهانی خریداری کنیم.»
این وبلاگ‌نویس اضافه میکند: «از طرفی میانگین درآمد ماهانه در کشورهایی که یارانه را قطع کرده‌اند بین ۳ تا ۴ هزار دلار است اما درآمد ماهیانه کارمندان ایرانی ۴۰۰ تا ۶۰۰ دلار.»
وی با انتقاد از "عدالت وعده شده آخرالزمانی به سبک محمود احمدی نژاد" تصریح میکند: «مردم را چنان فرض کرده‌اند که هر روز از فواید جهانی شدن قیمت‌ها برایمان می‌گویند و منت می‌گذارند و باز وعده‌های دیگر می‌دهند. ایکاش ما هم هیچ نمی‌فهمیدیم.»
افزایش فشارهای امنیتی و جو پلیسی
همزمان با اعلام رسمی آغاز طرح هدف‌مندسازی یارانه‌ها و در پی انتقاد فریبرز رییس دانا اقتصاددان چپ‌گرا به این طرح سایت‌های خبری از بازداشت وی خبر دادند. بازداشت این کارشناس اقتصادی نیز بازتاب گسترده‌ای در فضای مجازی داشت.
سایت کلمه نزدیک به میرحسین موسوی در این‌باره می‌نویسد: «رئیس دانا، در مصاحبه با بی بی سی فارسی این طرح (هدف‌مندسازی یارانه‌ها) را به ضرر طبقه محروم و متوسط دانسته و گفته بود جامعه باید واکنش نشان دهد.» این وب‌سایت اضافه میکند: «به نظر می‌رسد پیام این بازداشت، تهدید همه کسانی باشد که به طرح هدفمند شدن یارانه‌ها و شکل اجرای آن انتقاد دارند و دولت قصد دارد نوعی فضای خفقان را برای پیش بردن این طرح حاکم کند.»
در همین حال تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی از حضور پررنگ نیروهای امنیتی در شهرهای بزرگ و خصوصا در اطراف پمپ بنزین‌ها حکایت دارد.
وبلاگ "جنبش سبز مشهد" نیز از حکومت نظامی در این شهر خبر می‌دهد و می‌نویسد: «حضور پررنگ نیروهای امنیتی که عمدتا شامل نیروهای گارد ویژه و نیروهای نوپو بودند در اکثر خیابان‌های مشهد به صورت سواره و نیروهای پیاده دیده می‌شود. اطراف پمپ بنزین‌ها شلوغ است و مردم برای بنزین هجوم آورده‌اند. نیروهای پلیس و گارد ویژه به شدت رفت و آمدها را کنترل می‌کنند.»
این وبلاگ نویس اضافه میکند: «در حاشیه پارک ملت چهار دستگاه ون‌های نوپو به همراه نیروهای ویژه سیاهپوش مستقر شده‌اند. در خیابان سجاد به جز نیروهای گشتی اثری از نیروهای پیاده نیست. دولت کودتا تا کی می‌تواند با اتکا به نیروی نظامی و با زور به حکومت خود ادامه دهد.»
حکومت ایران نگران است که آغاز طرح هدف‌مندسازی اعتراضات اجتماعی گسترده‌ای را در پی داشته باشد. چند سال پیش آغاز سهمیه‌بندی بنزین موجب خشم عمومی و به آتش کشیده شدن جایگاه‌های عرضه سوخت و غارت برخی فروشگاه‌ها شده بود.
«آزادسازی قیمت‌ها یا کودتای اقتصادی؟»
وبلاگ جمهوریت طرح یاد شده را به کودتای اقتصادی تشبیه کرده و اجرای آن را خودکشی حکومت خوانده است: «جمهوری اسلامی با برداشتن آخرین تکه نان از سر سفره مردم ، آخرین گلوله را در مغز خود شلیک کرد.»
این وبلاگ‌نویس اضافه میکند: «وقتی همه خیابان‌ها مملو از ماموران امنیتی و پمپ بنزین‌ها در اشغال نیروهای ضد شورش باشد بیش از هر چیزی احتمال وقوع نوعی کودتا به ذهن متبادر می‌شود تا اجرای یک طرح ملی اقتصادی که به زور می‌خواهند رضایت خاطر یک ملت را به آن بچسبانند!»
نویسنده وبلاگ جمهوریت تصریح میکند: «نظام به اصطلاح مقدس جمهوری اسلامی به مرور تمامی درها و پنجره‌ها را به روی مردم بسته و آخرین روزنه تنفس را نیز از آنان ستاند. در دولت‌های مشروع و مردمی و آزاد هم، اجرای چنین طرح‌های اقتصادی با دشواری انجام می‌پذیرد. تکلیف حکومت مستبد و سرکوبگر و نامشروع ولی‌فقیه اما، در این میان آشکارتر از آن است که نیازی به توضیح باشد.»
فردای هدف‌مندسازی یارانه‌ها
علیرضا رضایی طنزپرداز، نیز موضوع حذف تدریجی یارانه‌ها را دستمانه مطلبی طنز قرار داده است. وی با اشاره به آغاز این طرح، اتفاقاتی را که احتمالا در روزهای آینده رخ خواهد داد، چنین پیش‌بینی کرده است: «از فردا جلوی هر نانوائی سه‌تا آر.پی.جی زن با روحیه‌ی بسیجی مستقر می‌شوند که طرح درست اجرا بشود. دانشگاه‌ها برای سه ماه تعطیل می‌شود چون ممکن است دوباره هوا آلوده بشود یا سرد بشود یا خلاصه هواست دیگر، بالاخره یک چیزی می‌شود. تا پس فردا طرح ارتقاء نوامیس اجتماعی در پمپ بنزین‌ها با موفقیت اجراء و ضمناً سی نفر کشته و هشتاد نفر ناپدید و از سرنوشت بقیه هم هنوز اطلاعی در دست نمی‌باشد.»
این وبلاگ‌نویس در ادامه پیش‌بینی های خود اضافه میکند: «همین امروز فردا یکدفعه زرتی عکس امام حسین در یک جایی پاره می‌شود و سی هزار کفن پوش برای هدفمندی هرچه دقیقتر یارانه‌ها با اتوبوس وارد تهران می‌شوند. یا نه؛ یکدفعه می‌زند از پهلوی فاطمه زهرا خون می‌آید و از میدان انقلاب تا آزادی داربست می‌زنند و ساندیس می‌خورند و ضمناً هر کی که رد بشود را می‌گیرند اساساً کتک می‌زنند. رهبری برای پنجمین بار می‌رود قم با مراجع کارهای گرم و صمیمانه میکند و اصولاً پارسال تا حالا که نماز جمعه نخوانده فکر نمی‌کنی دیگر وقتش است که یکی بخواند؟»
مهدی محسنی
تحریریه: شهرام احدی