طرح مصوبه هیئت دولت در ۲۰ آذر ۱۳۹۲ که به منظور حمایت از برخی قشرهای جامعه تصویب شده، یک روز پیش از اجرا خبرساز شد. این طرح بخشی از یارانه نقدی را با ارائه سبد کالایی تامین می‌کند.

در حالی که مقامات دولتی هفته‌ها با حرارت از واگذاری این سبدها به مردم در "دهه فجر" خبر داده بودند، وزارت صنعت، معدن و تجارت با انتشار اطلاعیه‌ای در روز ۱۱ بهمن ۱۳۹۲ اعلام کرد که تنها مستمری‌بگیران و کارگران مشمول قانون کار و تامین اجتماعی با حقوق زیر ۵۰۰ هزار تومان، مشمول این طرح می‌شوند.

به این ترتیب، ۱۳ میلیون نفر از فهرست گیرندگان سبد کالایی محروم خواهند بود. این تعداد دربرگیرنده دستکم ۸ میلیون کارگر بیمه شده و ۵ میلیون کارگر فاقد شناسه است.

توزیع اولین سبدهای کالایی قرار بود از روز یکشنبه ۱۳ بهمن در فروشگاه‌های منتخب آغاز ‌شود.

این سبد شامل ده کیلو برنج، سه لیتر روغن مایع، دو بسته پنیر، چهار کیلو مرغ و یک شانه تخم مرغ است. پیش‌تر نسبت به توزیع برنج‌هندی در این سبد یا یکسان بودن میزان سبد بدون توجه به تعداد خانوار انتقاد شده بود.

ناهماهنگی در تعیین گروه‌های مشمول

از زمان اعلام طرح در دی‌ماه پیوسته بحث‌هایی در مورد چگونگی واگذاری سبد کالا و گروه‌های مشمول و غیر مشمول در جریان بود.

در نخستین اعلام‌ها از بازنشستگان تامین اجتماعی، کارگران، دانشجویان متاهل و طلاب به عنوان گروه‌های شامل سبد حمایتی نام برده شد. در مقاطع بعدی عنوان شد که بازنشستگان تامین اجتماعی از دریافت مرحله اول این سبدها محروم هستند.

وزارت کار و رفاه اجتماعی ایران طبق بند پنجم مصوبه دولت، موظف شده بود تا فهرست افراد مشمول را از دستگاه‌های اجرایی دریافت کند و پس از بررسی و پالایش به وزارت صنعت اعلام کند.

در عین حال، قائم‌مقام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیش از این گفته بود که واگذاری سبد کالا به ۳،۵ میلیون کارگر مشمول قانون کار قطعی است و تفکیک سایر مشمولان از جمعیت ۸ میلیون نفری بیمه‌شدگان در دست بررسی است.

خبرگزاری "مهر" می‌نویسد، ۱۱،۵ میلیون کارگر بیمه‌شده و مشمول قانون کار در ایران وجود دارند که دولت می‌تواند از طریق سازمان تامین اجتماعی به آمارهای آنها دسترسی داشته و میزان درآمدهای آنها را تخمین بزند.

خبرگزاری "فارس" در گزارشی به این منظور، از جامع نبودن اطلاعات مسئولان اجرایی طرح سبد کالا و وجود حفره‌های زیاد در این طرح یاد کرده است.

این خبرگزاری افزوده که پس از خط خورد ۱۳ میلیون کارگر از فهرست دریافت‌کنندگان سبد کالا، سامانه پیامکی طرح متوقف شده و سایت اطلاع رسانی‌آن نیز بارگذاری نمی‌شود.

"مهر" هم نوشته که دولت در ورود به این برنامه عجله داشته ولازم است در اعلام سایر طرح‌های حمایتی خود در ۴ سال آینده، کارشناسی‌های قوی‌تری را اعمال کند.

مقامات دولتی در ماه‌های گذشته تصریح کرده بودند که منابع مورد نیاز برای واگذاری این سبدها تامین شده‌اند. با حذف بسیاری گروه‌ها و تعیین خط حقوقی؛ به نظر می‌رسد که یا منابع مالی این طرح کافی نبوده ‌یا محافل تصمیم‌گیرنده دچار اختلاف‌ شده‌اند.