حسین رونقی با وثیقه آزاد شد. ایرنا خبر آزادی وریا غفوری را تکذیب کرد. زنهای اصفهانی خیابان نظر را مسدود کردند. دو استاد دانشگاه ملی به دلیل حمایت از معترضان تعلیق شدند.
تبلیغات
خبرگزاری ایرنا خبر آزادی وریا غفوری، کاپیتان سابق استقلال و بازیکن فعلی فولاد خوزستان را تکذیب کرد. پیشتر برخی رسانههای ایران خبر از آزادی او به قید وثیقه داده بودند.
ایرنا مینویسد، وریا غفوری احتمالا یکشنبه بعد از "طی مراحل قضایی و اداری آزاد خواهد شد."
دستگیری ملیپوش سابق ایران به اتهام توهین به بازیکنان اعزامی به قطر موجی از حمایت و همدلی در افکار عمومی به راه انداخته است.
حسن رونقی نیز در توییتر از آزادی موقت برادرش حسین خبر داد و گفت او برای طی مراحل درمانی با وثیقه آزاد شده است.
زنان معترض اصفهان در خیابان نظر
زنان اصفهانی شامگاه شنبه پنجم آذر به خیابان نظر ریختند و با بستن مسیر، شعار "هیز تویی هرزه تویی، زن آزاده منم" سر دادند.
اصفهان در همین روز صحنه اعتصاب کارگران ذوب آهن، کامیونداران ترمینال بار و دانشجویان دانشگاه صنعتی بود که در اعتراض به غذای مسموم به کلاسها نرفتند.
پسلرزههای جشن پیروزی حکومتی
روزنامه هممیهن در یادداشتی معترضه، جشن و سرور جمهوری اسلامی برای برد تیم ایران را نقد کرده و یادآور شده که موفقیت حکومت به آرامش رسیدن زاهدان و کردستان است نه پیروزی تیم فوتبال.
در این یادداشت از جمله آمده است: «موفقیت حکومت در تیمی نیست که مربی آن پرتغالی است و نیم بیشتر بازیکنانش در خارج ایران هستند.... خوشحالی موفقیت تیم ملی در برابر کشته شدن حتی یک نفر، برای سیاست نمره منفی محسب میشود. تقلیل امر سیاست به ورزش همان اشتباهی است که مرتکب شدهاید پس تکرارش نکنید.»
هممیهن نوشته که عضو تتو کرده تیم ملی درآمد خوبی دارد و هر کجا برود قدر میبیند ولی جوانها نه تنها این را ندارند بلکه باید برای زندگی شخصی و یک تتو پاسخگو باشند.
این یادداشت توصیه کرده که الگوی رفتاری موجود در فوتبال، سرمشق سیاست قرار گیرد.
برد تیم ایران برابر تیم ولز در دوحه قطر با انواع تهنیت مقاماتی همراه شد که در روزهای گذشته سرگرم قلع و قمع معترضان بودهاند. فرمانده نیروی زمینی و فرمانده کل سپاه هم در بحبوحه سرکوب و کشتار در کردستان و بلوچستان، پیام تبریک دادند و سوار موج احساسات مردم شدند.
صادق زیباکلام، استاد دانشگاه در توییتی نوشته است: «چقدر غمانگیز است وضعیت نظامی که محبوبیت سیاسی و اجتماعی وضعیت نظامی که محبوبیت سیاسی و اجتماعی اش آنقدر سقوط کرده که با همه وجود متوسل به برد بازی فوتبال شود تا در پشت آن برای خودش یک مقدار محبوبیت و همراهی مردمی جمعآوری کند.»
همزمان شعارنویسیدر ایستگاههای مترو، اتوبوس و اماکن عمومی علیه موجسواری حکومت ادامه دارد. معترضان روی دیواری در شهرک غرب نوشتهاند: «روی خون کسایی که کشتی رقصیدی.»
برکناری دو استاد دانشگاه ملی (بهشتی)
دکتر نیلوفر رضوی، استاد دانشکده معماری دانشگاه ملی و رئیس کتابخانه مرکزی این دانشگاه از مدیریت کتابخانه به دلیل حمایت از دانشجویان معترض برکنار شده است. یک روز قبل نیز دکتر محمد راغب، استاد زبان و ادبیات فارسی این دانشگاه به همین بهانه تعلیق شده بود.
دکتر راغب در بیانیهای نوشته که گویا باید حقوق مهر ماه را برگرداند اما هنوز ممنوع الورود نشده است.
ضرب و جرح سوران اسکندر لطیفی در زندان
شورای تشکلهای صنفی فرهنگیان کشور از ضرب و جرح سوران اسکندر لطیفی، سخنگوی این شورا در زندان تهران بزرگ خبر داده و مسئولیت هرگونه پیشامد برای این معلم بازنشسته زندانی را متوجه قوه قضاییه دانسته است.
سوران اسکندر لطیفی و مسعود نیکخواه دو معلم مریوانی هستند که ۱۶ مهر در جریاناعتراضات جاریدستگیر و به تهران منتقل شدند.
دستگیری بهروز چمنآرا استاد دانشگاه کردستان
رئیس سابق پژوهشکده کردستان شناسی و استادیار گروه زبان و ادبیات کردی دانشگاه کردستان بازداشت شده است. شبکه حقوق بشر کردستان با اعلام این خبر نوشت: «بهروز چمنآرا جمعه شب چهارم آذر در مسیر خانهاش در سنندج توسط نیروهای وزارت اطلاعات ربوده شده است و تاکنون هیچ اطلاعی از وضعیت و محل نگهداری او در دست نیست.».
بهروز چمنآرا اهل ایلام است و سالهاست به دلیل تدریس و مسئولیتهای دانشگاهی در سنندج سکونت دارد.
در گزارش شبکه حقوق بشر کردستان آمده است: «این استاد دانشگاه طی روزهای اخیر به دلیل تحصنها و اعتراضات دانشجویان و اساتید در دانشگاه کردستان تحت فشار شدید نیروهای امنیتی بود و به همین دلیل از دانشگاه خارج نشده بود. اما روز گذشته در پی دعوت استانداری کردستان برای گفتوگو در مورد اعتراضات جاری در دانشگاه کردستان در راه بازگشت به منزل توسط نیروهای امنیتی ربوده شد.»
روایت تصویری درهمتنیدگی فوتبال و سیاست در خیزش ۱۴۰۱ ایران
مصاف با انگلیس تبدیل به سیاسیترین بازی ایران در مسابقات جام جهانی شد. اعتراضات مردمی حتی روی سکوهای ورزشگاه قطر نیز ادامه داشت. نگاهی تصویری به درهمتنیدگی فوتبال و سیاست در نمونه خیزش مردمی ۱۴۰۱ در ایران.
عکس: Alessandra Tarantino/AP/picture alliance
تیم ملی فوتبال ایران
عکس: Han Yan/Xinhua/IMAGO
فوتبال و سیاست
اگرچه تا قبل از مسابقات جام جهانی ۲۰۲۲ قطر سیاسیترین دیدار ایران در این مسابقات مربوط به رویارویی با آمریکا در جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه بود، اما حواشی و در نهایت نتیجه رقمخورده دیدار ایران و انگلیس باعث شد تا حال این مسابقه عنوان "سیاسیترین" دیدار ایران در این مسابقات را به خود اختصاص دهد. در قطر برخلاف شعار فیفا "فوتبال و سیاست" از هم جدا نیستند.
عکس: Anthony Stanley/ATP photo agency/picture alliance
از جریمه تا بازداشت
سردار آزمون نخستین ملیپوشی بود که نسبت به جنبش اعتراضی مردم در ایران واکنش نشان داد و نوشت: «شرم بر شماها که آدمها رو به راحتی میکشید. زندهباد زنان ایرانی». در آن زمان حسین ماهینی به دلیل واکنش نشان دادن به مرگ مهسا امینی و تجمعات مردمی، از سوی وزارت اطلاعات بازداشت شده بود. عارف غلامی هم که برای او نوشته بود "سلامتی دفاع راستی که نتوانست وسط بازی کند"، از سوی باشگاهش جریمه شد.
عکس: Matthias Koch/picture alliance
دیدار با رئیسی در روزهای تلخ
دیدار کاروان ایران با ابراهیم رئیسی جرقه بزرگی بود برای اعتراض عمومی نسبت به تیمی که زمزمه حذف شدنش از مسابقات به دلیل سرکوب وحشیانه مردم در ایران توسط حکومت، پیش از این شنیده میشد. رئیسی در آن دیدار از بازیکنان خواست، اجازه ندهند هیچ جریانی تمرکز آنها را به هم بریزد. مردم اما در شبکههای اجتماعی شدیدترین انتقادات را متوجه بازیکنانی کردند که مقابل "قاتلان جوانان ایران" سر خم کردهاند.
علی دایی، کاپیتان و سرمربی اسبق تیم ملی ایران که پیش از این هم با پستهای اینستاگرامی از اعتراضات سراسری مردم ایران حمایت کرده بود و اظهارنظر تندی نیز خطاب به یکی از نمایندگان مجلس در پی مرگ اسرا پناهی دختر دانشآموز اردبیلی داشت، در پستی اینستاگرامی اعلام کرد که دعوت فیفا را رد کرده و در شرایط فعلی ایران به قطر نمیرود و در کنار مردم میماند.
عکس: Mohammad Karamali/DeFodi/picture alliance
فوتوشوتهای جنجالی
فوتوشوتهای بازیکنان ایران پیش از شروع مسابقات، در روزهایی که مردم ایران سوگوار کشتار معترضان در شهرهای مختلف توسط جمهوری اسلامی بودند، بار دیگر خشم مردم معترض را برانگیخت. در شبکههای مجازی تصاویر متعددی با عنوان "این تیم ملی را حمایت نمیکنیم" منتشر شد. بازیکنان ایران هیچ واکنشی به این اعتراضات نشان ندادند.
عکس: Irna
خشم و اندوه "هشت محبوب"
علی کریمی که بعد از مرگ مهسا امینی یکی از حامیان فعال خیزش مردمی ایران بوده، در فاصله کوتاه باقیمانده تا شروع مسابقات جام جهانی با "تگ کردن" بازیکنان، از آنها خواست به خاطر یک بازی ملی و پاداش، هموطنانشان را نفروشند. با این حال پاسخ ندادن بازیکنان به او با پست دیگری از سوی کریمی همراه شد. او نوشت: «فکر میکردم بویی از انسانیت برده باشید، اما خدا رو شکر هیچوقت با شما همبازی نبودم».
عکس: Mike Egerton/empics/picture alliance
"از خود مردم" در کنار مردم
کریم باقری، بازیکن پیشین تیم ملی ایران، در حمایت از مردم پستهای متعددی را در اینستاگرامش منتشر کرد. او ابتدا با حمایت از علی کریمی در مقابل سخنان حسن عباسی نوشت: «علی کریمی یک میهنپرست باشرف است». او به دلیل فعالیتش در فضای مجازی، به کسر ۲۰ درصد قراردادش با باشگاه پرسپولیس جریمه شد، اما در پستی دیگر نوشت: «در این روزهای سخت من و امثال من وظیفه داریم کنار مردم باشیم چون از خود مردم هستیم».
عکس: khabarvarzeshi.com
پاسخ نابهنگام
کارلوس کیروش در نخستین کنفرانس خبریاش در دوحه گفت که بازیکنان نسبت به شرایط ایران اجازه اظهار نظر دارند، اما تا جایی که با قوانین فیفا سازگاری داشته باشد. اما علیرضا جهانبخش در آن نشست در پاسخ به خبرنگار انگلیسی گفت: چون شما از رسانههای انگلیس هستید از من در مورد شادی گل یا خواندن سرود ایران سوال میکنید، اما این تصمیم شخصی هر بازیکن است.
عکس: Borna
به نام خداوند رنگینکمان...
احسان حاج صفی در نشست خبری پیش از دیدار مقابل انگلیس، صحبتهایش را با اشاره به جمله کیان پیرفلک، نوجوان کشتهشده در ایذه، این چنین آغاز کرد: «به نام خداوند رنگینکمان. تسلیت عرض میکنم خدمت تمام خانوادههای داغدار ایران. باید قبول کنیم که شرایط کشورمان خوب نیست، مردم شاد نیستند و همه ناراحتند. ما اگر اینجا هستیم دلیل بر این نیست که صدایشان نباشیم و یا به آنها احترام نگذاریم».
عکس: Borna
فریاد "زن، زندگی، آزادی" در قطر
بازیکنان تیم ملی سرود ایران را در آغاز مسابقه همخوانی نکردند و این در حالی بود که بنرها و پرچمهای ایران با شعار "زن، زندگی، آزادی" در جای جای ورزشگاه در میان تماشاگران دیده میشد. تشویق علی کریمی، اعتراض به ملیپوشان و کیروش و "هو کردن" آنها در برخی از دقایق بازی از جمله اتفاقاتی بود که در این مسابقه روی سکوها رقم خورد. مهدی طارمی نیز پس از هر دو گل خود شادی نکرد.
عکس: Anthony Stanley/ATP photo agency/picture alliance
معترض به "کشتن ایران"
وریا غفوری که همواره نسبت به موضوعات سیاسی و اجتماعی واکنش نشان داده و در طی این مدت بارها از معترضان ایران حمایت کرده، با انتشار یک استوری در زمان برگزاری بازی ایران و انگلیس که همزمان با آن خبر تشدید حملات حکومت علیه مردم جوانرود و کردستان منتشر شد، نوشت: «کشتار مردم کُرد را متوقف کنید؛ تمام اقوام خود ایران هستند، مردم را نکشید.»
عکس: farsnews.ir
اگر حمایت نمیکنید در خانه بمانید!
کارلوس کیروش که در جریان بازی با انگلیس حرکات عجیبی رو به تماشاگران ایرانی داشت، بعد از شکست سنگین مقابل انگلیس در کنفرانس خبری گفت: «همه میدانند بازیکنان من در چه محیطی هستند، اما باید به کسانی که نمیخواهند تیم ملی را حمایت کنند بگویم که بهتر است در خانه بمانند، کسی به آن ها نیاز ندارد». او همچنین با انتشار ویدیویی در اینستاگرام نوشت بازیکنان دشمن شما نیستند.
عکس: Khabaronline
بیتعارف با کیروش
مهدی مهدویکیا پیش از مسابقات جام جهانی و با وجود قرارداد با فیفا برای حضور در این مسابقات به عنوان سفیر فوتبال ایران، به قطر نرفت تا در کنار مردم بماند. او که پیش از این در پستی اینستاگرامی نوشته بود "کسی که با تفنگ برای مردم رجز میخواند باید نگاهی به آینه بیندازد"، این بار خطاب به کیروش نوشت: «در مورد مردمی که صدایشان نبودی صحبت نکن، پولت را بگیر و کارت را انجام بده».
عکس: Etemadonline
در کنار مردم تا بازداشت
با شروع خیزش سراسری مردم ایران برخی چهرههای فوتبالی از علی دایی گرفته تا مهرداد پولادی از جمله کسانی بودند که در کنار مردم ایستادند. یحیی گلمحمدی، حسین ماهینی، کاوه رضایی، سروش رفیعی، مهدی قایدی و… نیز در کنار چهرههای فوتبالی دیگر بارها در این مدت حمایتشان از اعتراضات مردمی را اعلام کردند. پرویز برومند نیز به دلیل حضور در تجمعات این روزها در بازداشت است.