فرمانده کل سپاه پاسداران حسین طائب را از ریاست سازمان اطلاعات سپاه برکنار و سرتیپ پاسدار محمد کاظمی را جانشین او کرد. این سازمان موازی امنیتی در دستگیری و شکنجه صدها تن از فعالان جامعه مدنی نقش داشته است.
تبلیغات
سخنگو و مسئول روابط عمومی کل سپاه پاسداران روز پنجشنبه ۲ تیرماه (۲۳ ژوئن) اعلام کرد که سرلشکر پاسدار حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران با صدور حکمی حسین طائب را از مقام ریاست سازمان اطلاعات سپاه برکنار و سرتیپ پاسدار محمد کاظمی را به سمت "رئیس سازمان اطلاعات سپاه" منصوب کرده است.
رمضان شریف افزود که حسین طائب ۵۸ ساله همزمان به سمت "مشاور فرمانده کل سپاه" منصوب شده است.
سپاه پاسداران علت تغییر در مقام ریاست این نهاد اطلاعاتی-امنیتی را اعلام نکرده است.
حسین طائب روحانی-نظامی از سال ۱۳۸۷ به عنوان جانشین فرمانده بسیج سپاه پاسداران نقشی جدی در سرکوب جنبش اعتراضی پس از انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۳۸۸ داشت.
کمپین بینالمللی حقوق بشر در ایران در گزارش سال ۱۳۸۹ خود از ۱۰ نفر نام برد که از "مجریان سرکوب" اعتراضات در ایران بودهاند. در مورد متهم نفر اول از حسین طائب نام برده میشود.
این گزارش مینویسد: «حسين طائب، فرمانده وقت بسيج در جريان انتخابات، نيروهای تحت امر او در جريان ضرب وشتم مردم، قتل معترضان، زندانی کردن و شکنجه کسانی که به صورت مسالمتآميز تجمع کرده بودند مشارکت داشتند.»
در آن زمان علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی از اقدامات بسیج و سپاه در "فرونشاندن فتنه" قدردانی کرده بود.
حسین طائب که گفته میشود از نزدیکان مجتبی خامنهای، فرزند رهبر جمهوری اسلامی است، سابقه فرماندهی حفاظت اطلاعات سپاه و معاونت ضدجاسوسی وزارت اطلاعات را در دوران علی فلاحیان در کارنامه خود دارد. او را به عنوان یکی از مسئولان سازمان اطلاعاتی-امنیتی موازی در کنار وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی میشناسند.
در دوران ریاست حسین طائب بر سازمان اطلاعات سپاه، هزاران نفر از فعالان سیاسی و مدنی، حقوقدانان، فعالان حقوق بشری، محیط زیستی، هنری، کارگری و صنفی و سندیکایی و کاربران فعال در شبکههای اجتماعی تحت پیگرد و شکنجه قرار گرفتند و با شکایتهای این سازمان به زندانهای طولانی مدت محکوم شدند.
اتحادیه اروپا در فروردین ۱۳۹۰ حسین طائب را در لیست تحریمهای خود قرار داد و به دلیل نقش جدی او در نقض گسترده و شدید حقوق شهروندان ایرانی، از ورود به کشورهای اتحادیه اروپا ممنوع اعلام کرد.
وزارت خزانهداری آمریکا نیز در مهرماه ۱۳۸۹ حسین طائب را به دلیل نقض جدی حقوق بشر تحریم کرد. بر پایه این تحریم، داراییهای حسین طائب در آمریکا توقیف و از ورود او به خاک آمریکا جلوگیری خواهد شد و شهروندان آمریکا اجازه هیچگونه معامله با او را نخواهند داشت.
فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز
اندکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران سپاه پاسداران شکل گرفت. نیرویی نظامی که اکنون اقتصاد و سیاست را هم تحت کنترل دارد، در روزهای اخیر دارای فرمانده جدیدی شده و از سوی آمریکا در لیست تروریستی قرار گرفته است.
عکس: khaterenegari
ترکیب اولیه ستاد فرماندهی سپاه شامل افراد زیر میشد: علی دانش منفرد، فرمانده/ سید محمد غرضی، معاون عملیات/ دکتر افروز، مسئول روابط عمومی/ محسن رفیقدوست، مسئول تدارکات و محسن سازگارا. فرماندهی علی دانش منفرد که از ۹ اسفند ۱۳۵۷ تا ۱۸ فروردین ۱۳۵۸ ادامه یافت، فاقد حکم رسمی بود. (عکس: قسمت بالا، نفر اول سمت چپ با عینک)
عکس: khaterenegari
با ادغام سه گروه مسلح دیگر در درون سپاه که ۱۸ فروردین ۱۳۵۸ صورت گرفت، سرپرستی سپاه به آیتالله حسن لاهوتی سپرده شد. چندی بعد او به همراه پسرش وحید لاهوتی بازداشت شد و در زندان اوین بهطرز مشکوکی درگذشت. سعید و حمید لاهوتی، پسران آیتالله لاهوتی به ترتیب همسران فاطمه و فائزه هاشمی رفسنجانی هستند.
عکس: Melliun
در دورهای که لاهوتی سرپرست سپاه بود، جواد منصوری به فرماندهی برگزیده شد که منجر به اختلاف میان این دو شد که در نهایت به استعفای لاهوتی در ۲۹ آبان ۱۳۵۸ انجامید. سپس موسوی اردبیلی و اکبرهاشمی رفسنجانی از سوی شورای انقلاب مامور یافتند به مشکلات سپاه رسیدگی کنند.
عکس: Mashregh
با توجه به اینکه هاشمی رفسنجانی در تاریخ ۲۶ آبان وارد کابینه موقت شورای انقلاب شده و به سرپرستی وزارت کشور منصوب شده بود و نیز لاهوتی که استعفای کتبی خود را رسانهای کرده بود، سید علی خامنهای به سرپرستی کل سپاه گمارده شد. با انتصاب ابوالحسن بنیصدر به فرماندهی کل نیروهای مسلح، او از سرپرستی سپاه و نیز معاونت وزارت دفاع استعفا داد.
عکس: FARS
عباس دوزدوزانی از پنجم اسفند ۱۳۵۸ تا دوم خرداد ۱۳۵۹ فرماندهی سپاه را برعهده گرفت. او نخستین فرمانده کل سپاه بود که حکم فرماندهی خود را از بنیصدر دریافت کرده بود. دوزدوزانی هم به دلیل مخالفتهای رئیس جمهوری وقت، استعفا میدهد و از این مسئولیت کنار میرود.
عکس: FARS
فرمانده بعدی سپاه عباس آقازمانی معروف به "ابوشریف" بود که در دوم خرداد ۱۳۵۹ طی حکمی از سوی بنیصدر به فرماندهی سپاه پاسداران منصوب شد اما کمتر از یک ماه بعد در ۲۷ خرداد همان سال استعفا کرد.
عکس: FARS
بنیصدر در روز ۸ تیر اعلام کرد که سید محمدکاظم موسوی بجنوردی را به فرماندهی سپاه منصوب کرده است. او که موسس حزب ملل اسلامی بود و به تازگی و در دوره دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی به مجلس راه یافته بود، در ابتدا فرماندهی سپاه را به صورت مشروط پذیرفت اما پس از انتشار این خبر و مشورت با سید احمد خمینی، اعلام کرد که فرماندهی سپاه را نمیپذیرد.
عکس: IRNA
روز ۲۲ تیر، مرتضی رضایی به مدت یک سال و یک ماه و ۲۹ روز فرماندهی سپاه را برعهده گرفت. برخی وی را "سردار بی تصویر سپاه" مینامند. رضایی طی حکمی از سوی ابوالحسن بنیصدر و تایید آیتالله خمینی به فرماندهی سپاه منصوب شد. پس از پایان دوران فرماندهی او در سال ۱۳۷۳ با حکم آیتالله خامنهای در مقام "حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران" در پس پرده رمز و راز پنهان شد.
عکس: Mashregh
دوره یک ساله مرتضی رضایی با انتصاب محسن رضایی به عنوان فرمانده کل سپاه پاسداران پایان گرفت. او پیشتر مسئول اطلاعات سپاه بود و به مدت ۱۶ سال بهعنوان فرمانده سپاه بر سر کار ماند. تصمیمهای جنگی او بهویژه در عملیاتهای کربلای ۴ و ۵ هنوز هم محل بحث و مناقشه است.
عکس: MEHR
وزارت سپاه پاسداران یکی از وزارتخانههای سابق در دولت ایران است که میان سالهای ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۸ فعال بود. محسن رفیقدوست از ۱۸ آبان ۱۳۶۱ تا ۲۲ شهریور ۱۳۶۷ وزیر سپاه پاسداران بود. این وزارتخانه تدارک نظامی سپاه را برعهده داشت.
عکس: defapress.ir
علی شمخانی نیز به مدت یک سال از شهریور ۱۳۶۷ تا ۱۳۶۸ در دولت چهارم وزارت سپاه را برعهده داشت. بودجه این وزارتخانه در سال ۱۳۶۶ بالغ بر ۷۰۰ میلیون دلار بود.
عکس: Fars
یحیی (رحیم) صفوی از شهریور ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۶ به مدت ۹ سال و ۱۱ ماه فرماندهی سپاه را برعهده داشت. او فرمانده سپاه اصفهان در دوران جنگ و فرمانده نیروی زمینی سپاه بوده است.
عکس: IRNA
محمد علی جعفری در سال ۱۳۸۶ جانشین یحیی رحیم صفوی شد و این سمت را تا اردیبهشت ۱۳۹۸ برعهده داشت. جعفری دانشآموخته کارشناسی مهندسی معماری از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد فرماندهی از دانشگاه امام حسین است.
عکس: AP
حسین سلامی در اردیبهشت سال ۱۳۹۸ ضمن ارتقا به درجه سرلشکری به سمت فرماندهی سپاه پاسداران منصوب شد. سلامی که با آغاز دوران جنگ در سال ۱۳۵۹ به سپاه پیوست، حافظ قرآن است و پیشینه فعالیت سیاسی در قبل یا هنگام انقلاب اسلامی نداشته است.