سی و پنجمين دوره‌ی فستیوال جهانی فیلم گوتنبرگ (سوئد)، علاوه بر نمایش ۴۲۹ فیلم از ۸۰ کشور جهان، از چهار فیلم ایرانی برای شرکت در برنامه‌ی امسال خود دعوت کرده است. تنها دو فیلم از این چهار اثر در ایران تهیه شده؛ "سوگ"، ساخته‌ی مرتضی فرشباف و "به امید دیدار" از محمد رسول‌اف. فیلم‌های "خورش آلو با مرغ"، تجربه‌ی جدید مرجان ساتراپی، فیلمی فرانسوی با دستمایه‌ی ایرانی است که با همکاری کارگردان مطرح این کشور، ونسان پارانو ساخته شده است. فیلم "کات" امیر نادری نیز که با سرمایه‌ی ژاپنی و بازیگران پرآوازه‌ی این کشور تهیه شده، داستان و حال و هوای این کشور آسیای شرقی را باز می‌تاباند.

جایزه‌ی "اينگمار برگمان" و نامزدی ساتراپی

جشنواره‌ی فیلم گوتنبرگ که اغلب سینماگران مشهور کشورهای اسکاندیناوی برای نخستین بار در آن مطرح ‌شده‌اند، پس از اهدای جایز‌ه‌‌ی اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی‌زبان به کارگردان دانمارکی، سوزانه بیر برای فیلم "در دنیایی بهتر" در سال ۲۰۱۱، اهمیت بیشتری یافته است. این فستیوال علاوه بر جوايز متعدد "اژدها" که در بخش‌های گوناگون به بهترين فيلم‌های کشورهای اسکانديناوی تعلق می‌گیرد، هر ساله جايزه‌ی پرارزش "اينگمار برگمان" را نیز به يک استعداد تازه در جهان سينما اهدا می‌کند. امسال مرجان ساتراپی با آخرین ساخته‌ی خود "خورش آلو با مرغ"، نامزد دریافت این جایزه شده است. از جمله رقبای دیگر ساتراپی در این بخش، سینماگرانی از آمريکا ("بازگشت"، ساخته‌ی ليزا جانسون) ، بلژيک ("پرنده‌ی آبی" از گاست ون دن برگ) و روسيه ("سيبری عشق من"، ساخته‌ی سالوا راس) هستند.

"سوگ"

این فیلم که ساخته‌ی مرتضی فرشباف، یکی از شاگردان عباس کیارستمی است، به ماجراهای زندگی زوجی ناشنوا و لال و پسرکی ده دوازده ساله می‌پردازد. کارگردان می‌کوشد با نمایش این رابطه‌ی سه سویه در فضایی ساده وتنگ، پیچیدگی روانی و درونی انسان‌ها را مطرح کند. اغلب صحنه‌های "سوگ" در داخل یک خودرو می‌گذرد. شخصیت‌های اصلی‌ آن، با زبان اشاره با یکدیگر حرف می‌زنند و تماشاگر با خواندن زیرنویس‌ها به گفت‌وگوی خاموش آنان پی می‌برد. صداهای طبیعت و حرکت خودرو، سکوت پسربچه را در اغلب نماها همراهی می‌کنند. پدر و مادر این پسربچه، در پی جدالی بی‌نتیجه در صحنه‌ی اول فیلم که در تاریکی محض می‌گذرد، در تصادف رانندگی کشته می‌شوند. او به این واقعیت تلخ در میانه‌ی راه پی می‌برد...

"به امید دیدار"

محمد رسول‌اف در این فیلم، داستان زن وکیل بارداری را بازگو می‌کند که در صدد است ایران را "به هر قیمتی شده" ترک کند. همسر این وکیل "ممنوع‌الکار"، خود درگیر "مشکلات عدیده‌ی کاری" است و نمی‌تواند به او کمک کند. این مرد که در جنوب به کارهای عمرانی مشغول است، هم‌چنان به نگارش مقاله ادامه می‌دهد و پنهانی آن‌ها را به چاپ می‌‌رساند.

اغلب نماهای فیلم "به‌امید دیدار"، در "داخل" و در فضاهای کم نور و تیره می‌گذرد. صدای آژیر خودروهای پلیس و غرش هواپیما به نشانه‌ی "ترس و گریز" زن، در متن و مسیر داستان فیلم گنجانده شده است. آهنگ کند و نماهای طولانی فیلم که قرار است تنهایی شدید این وکیل را بازبتابانند، راه‌حل‌های ناموفق و غیرواقعی رفع مشکلات او (کرایه‌ی اتاق در یک هتل به عنوان یک زن تنها) و از ویژگی‌های ناهماهنگ این فیلم است.

"خورش آلو با مرغ"

این دومین فیلم سینمایی ساتراپی، داستان ویولون‌نوازی تحصیل‌کرده به نام "ناصر علی" است که به "ساز محبوب" خود عشق می‌ورزد. روزی همسرش به دلیل آن که ناصر علی حاضر به پذیرش هیچ مسئولیتی در زندگی نیست، ویولون "بی‌نظیر" او را می‌شکند و این نوازنده‌ی چیره‌دست را به ورطه‌ی ناامیدی و مرگ سوق می‌دهد.

ناصر علی پس از آزمایش‌ شیوه‌های مختلف خودکشی و شکست خوردن در آن، به انتظار مرگ، به گوشه‌ی عزلت پناه می‌برد و با "بازگشت به گذشته"، زندگی و عشق‌ نافرجام خود به دختری زیبا و جوان را در تهران قدیم، در دوران رویدادهای سیاسی مهم دوران مصدق و کودتای بیست و هشت مرداد مرور می‌کند...

فیلم‌های مستند وکوتاه

در بخش فيلم‌های مستند جشنواره‌ی گوتنبرگ، مستند فيلمساز و روزنامه نگار فرانسوی، مانون لوآزو، با عنوان "نامه‌هايی از ايران" نیز به نمایش در می‌آید. این فیلم به ناآرامی‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری در ژوئن ۲۰۰۹ و جنبش‌های دانشجويی در ایران می پردازد.

در بخش فيلم‌های کوتاه این فستیوال نیز فیلمی از فواد آرام، يک فیلمساز کرد ايرانی‌تبار ساکن سوئد به نام "نقطه. مرد" به نمايش درمی‌آيد. این فیلم کوتاه، زندگی مهاجران کرد در کشور سوئد را دستمایه قرار داده است.

جشنواره‌ی گوتنبرگ که از ۲۷ ژانویه آغاز شده، تا روز يکشنبه ششم فوريه ادامه دارد.