حقایق ناگفته‌‌ی هدفمند کردن یارانه‌ها
۱۳۸۹ شهریور ۲۷, شنبه
محمود احمدی‌نژاد سیزدهم مرداد ماه ضمن انتقاد از کسانی که به زعم او تلاش دارند مردم را از عواقب اجرای قانون موسوم به هدفمند کردن یارانه‌ها بترسانند گفت «با اجرا کردن این قانون زندگی مردم از همان روز اول بهبود خواهد یافت.» این سخنان با انتقادهای شدیدی حتا از سوی کسانی مانند دبیر شورای نگهبان که خود را از حامیان سرسخت احمدی‌نژاد معرفی می‌کند، روبرو شده است.
"دوران ریاضت" و انتظار "کار خدا"
احمدی‌نژاد در سخنانی که در سفر استانی هیات دولت به همدان ایراد می‌شد در مورد پیامدهای هدفمند کردن یارانه‌ها اظهار داشت «اینگونه نیست که ابتدا مردم را تحت فشار قرار دهیم و سپس مردم به روال عادی بیفتند.» او ادعا می‌کند «با اجرای این قانون در سراسر ایران زمین حتی یک فقیر هم پیدا نخواهد شد.»
روز جمعه ۲۶ شهریور، آیت‌الله احمد جنتی در مراسم نماز جمعه تهران گفت با اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها «دورانی شبیه به ریاضت را پیش رو داریم.» دبیر شورای نگهبان می‌گوید «دولت باید در اجرای این قانون تلاش کند تا تنش‌ها و آسیب‌ها به قشر محروم به حداقل برسد.» ظاهرا این دوران "شبیه به ریاضت" در نظر احمد جنتی چنان سخت خواهد بود که تاکید می‌کند «هدفمندی یارانه‌ها کاری است که دست خداست و نه دست دولت، نه مجلس، نه رهبری و نه مردم . باید منتظر باشیم که خدا این کار را درست کند.»
کتمان تبعات منفی هدفمند کردن یارانه‌ها
روز ۲۷ شهریور ۸۹، عزت‌الله یوسفیان، عضو کمیسیون برنامه و بودجه در انتقاد به این تناقض‌گویی‌ها گفت «بهتر است مردم را با روند اجرای این طرح آشنا کنیم و این درست نیست که یک مسئول از نبود مشکل در اجرای طرح سخن بگوید و دیگری نتیجه اجرای آن را دوران ریاضت عنوان کند.»
یوسفیان در مورد اظهارات احمدی‌نژاد می‌گوید «ادعای اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها بدون ایجاد مشکل برای مردم صحیح نیست و ما قطعا با مشکل مواجه خواهیم بود.» او با اشاره به این که تبعات منفی اجرای این قانون را نمی‌توان کتمان کرد می‌افزاید «درست نیست برای آنکه به مردم شوک وارد نشود، حقایق هم گفته نشود.»
از دست رفتن فرصت‌ها
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس معتقد است دست‌کم در سال‌های نخست اجرای طرح یاد شده مشکلات مردم افزایش خواهد یافت. یوسفیان به خبرگزاری مهر گفت «اگر گفته می‌شود که زندگی مردم بهبود می‌یابد یا اینکه فقر از بین می‌رود برای زمان آغاز طرح نیست، چرا که هدف از این طرح آن است که رفته رفته یارانه‌ها از دست ثروتمندان گرفته شده و به دست دهک‌های پایین برسد.»
عزت‌الله یوسفیان ادعاهای احمدی‌نژاد را در مورد نبود مشکلات "در حد حرف" ارزیابی می‌کند و با انتقاد از تعلل دولت می‌افزاید «اگر اجرای این طرح تا آبان آغاز نشود دولت زمان را در سال جاری برای اجرا از دست خواهد داد. همچنین نتیجه این تاخیر فشار بیشتر بر مردم است.»
ناتوانی دولت در اجرای قانون
دولت تا کنون در مورد نحوه‌ی پرداخت نقدی یارانه ها و زمان آن وعده‌های مختلفی داده است که هیچ یک عملی نشده است. یکی از این وعده‌ها انجام پرداخت‌ها پیش از اجرای طرح و افزایش قیمت‌ها بود. همچنین قرار بود این طرح در مهرماه به اجرا گذاشته شود. در روزهای اخیر انتقادها در مجلس به تعلل دولت در اجرایی کردن این قانون افزایش یافته است.
هفته‌ی گذشته ناصر موسوی لارگانی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس "تاخیر در اجرای قانون را موجب تحمیل فشار مضاعف ناشی از افزایش قیمت‌ها به مردم" عنوان کرد و از دولت خواست زمان دقیقی برای واریز یارانه‌ی نقدی به حساب شهروندان اعلام کند. دولت قرار است از حذف یارانه‌ها و آزاد سازی قیمت‌ها تا پایان سال ۲۰ هزار میلیارد تومان درآمد داشته باشد. صاحب‌نظران معتقدند با موکول کردن اجرای این طرح به چند ماه پایانی سال فشار اقتصادی در مدتی کوتاه بسیار شدیدتر خواهد بود.
تاثیر منفی بر قشرهای متوسط و پایین
بسیاری از نمایندگان مجلس می‌گویند خطر "شوک" اقتصادی هدفمند کردن یارانه‌ها هر روز افزایش می‌یابد. حسن غفوری‌فرد عضو هیئت رئیسه مجلس ده روز پیش تهدید کرد، در صورت عدم اجرای این قانون از مهر ماه، مجلس با استفاده از ابزارهای نظارتی خود این مسئله را به صورت جدی پیگیری می‌کند.
همزمان با این سخنان مجید نصیرپور یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس با اشاره به ناتوانی دولت در اجرای این قانون و تبعات اجرای ناقص آن پیشنهاد می‌کند «دولت با ارائه اصلاحیه فوریت دار برای قانون هدفمندی یارانه‌ها از مجلس بخواهد که اجرای آن را تا اطلاع ثانوی متوقف کند.» او می‌گوید «دولت در زمان حاضر بیشتر به فکر توزیع پول نقد و ایجاد ارتباط عاطفی میان دولت و مردم است و با این روش‌ها هیچ گونه اصلاح اقتصادی در کشور اتفاق نمی‌افتد.»
نگرانی از ناخشنودی کارگران و کارمندان
نصیرپور اعتقاد دارد در شرایط رکود اقتصادی کنونی اجرای این قانون تاثیرات منفی زیادی را بر اقشار متوسط و پایین دست خواهد گذاشت و تورم را باز هم افزایش خواهد داد. ظاهرا این‌ها بخشی از حقایقی هستند که دولت احمدی‌نژاد، آنچنان که عضو کمیسیون برنامه و بودجه می‌گوید از مردم پنهان می‌کند.
اصغر گرانمایه پور نایب رئیس کمیسیون یاد شده روز ۲۷ شهریور اظهار داشت «قریب به ۷۰ سال است که در دنیا اقتصاد یارانه‌ای جواب نداده و کنار گذاشته شده.» او با بیان این که «اقتصادهای یارانه‌ای معمولا دولتی بوده و موجب حجیم‌تر شدن روزافزون دولت‌ها می‌شود» اصلاحات اقتصادی را یک "جراحی بزرگ" و ضروری عنوان می‌کند که "دردهای آن را باید تحمل کرد".
گرانمایه‌پور می‌افزاید «کارمندان و کارگران شهرنشین بیشترین آسیب را از بابت هدفمند کردن یارانه‌ها خواهند پذیرفت.» ظاهرا نگرانی از پیامدهای احتمالی همین فشارها یکی از دلایل تعلل دولت در اجرایی کردن این قانون است.
BK/BM