حمایت آیتالله خامنهای از "دیپلماسی لبخند" و "نرمش قهرمانانه"
۱۳۹۲ شهریور ۲۶, سهشنبه رهبر جمهوری اسلامی روز سهشنبه (۱۷ سپتامبر/ ۲۶ شهریور) در سخنرانی در جمع فرماندهان سپاه پاسداران آنها را از "وادادگی و تزلزل" به سبب تغییرات جهان یا لزوم تغییرات داخلی برحذر داشت.
خامنهای با تاکید بر جنبههای ایدئولوژیک و "آرمانگرایانه" حکومت و نهادهای آن، گفت: «این تشکیلات قوی بنیه (سپاه)، هیچ گاه به بهانههایی نظیر بروز تغییرات در جهان و ضرورت تغییر در داخل، از راه اصلی و صحیح منحرف نشد...اینکه دنیا تغییر کرده است نمیتواند بهانهای برای تغییر آرمانها و اهداف شود و راه درست طی شده را تغییر دهد.»
آیتالله خامنهای در بخشی از صحبتهای خود به نحوه دخالت بحثانگیز سپاه در سیاست پرداخت و از عدم لزوم فعالیت سپاه در سیاست سخن گفت. وی در عینحال تاکید کرد: «پاسداری از انقلاب نیازمند شناخت دقیق واقعیت هاست. بنابراین نمیشود مجموعه ای که بازوی نگهبان انقلاب است درباره جریانهای گوناگون انحرافی، غیر انحرافی وابسته و یا دیگر جریانهای سیاسی، چشمی بسته و نابینا داشته باشد.»
اظهاراتی همچنان تعبیرپذیر
فعالیتهای سپاه در عرصه سیاسی همیشه بحثانگیز بوده است. منتقدان به خصوص نقش سپاه در سازماندهی آرا در دو انتخابات ریاستجمهوری سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۸۸ و نیز در انتخابات مجلس را پررنگ توصیف میکنند. در سرکوب اعتراضهایی که علیه نتیجه اعلام شده انتخابات سال ۱۳۸۸ شکل گرفت نیز، انگشت اصلی اتهام متوجه سپاه و بسیج بوده است. برخی از کارشناسان سازمان اطلاعات سپاه را، که در کنار وزارت اطلاعات یکی از بازوهای امنیتی و اطلاعاتی مهم جمهوری اسلامی به شمار میرود، در مقابله، بازداشت و سرکوب مخالفان و منتقدان دارای نقشی کلیدی میدانند.
فعالیت سیاسی سپاه پیوسته مورد تایید نهادها و افراد وابسته به آیتالله خامنهای بوده است. از اوایل امسال تاکنون حجتالاسلام علی سعیدی، نماینده ولی فقیه در سپاه چندین بار فعالیت سیاسی را "جزء ذاتی سپاه" توصیف کرده است.
بخش نخست سخنان امروز آیتالله خامنهای نافی این تاکیدها است، ولی بخش دوم اظهارات او همچنان میتواند محملی برای فعالیت گسترده سپاه علیه مخالفان و منتقدان تلقی شود.
آیتالله خامنهای در سخنرانی امروز خود همچنین از "دیپلماسی لبخند" حمایت کرد و گفت: « عرصه دیپلماسی، عرصه لبخند و درخواست مذاکره و مذاکره است اما همه این رفتارها باید در چارچوب چالش اصلی فهم و درک شود.»
این اظهارات میتواند تاییدی بر رویکردهای دولت جدید بهحساب آید که بر رویه نرمش و گفتوگو در عرصه بینالمللی و منطقهای تاکید دارد.
از هشدار نسبت به لبخند تا تاکید بر لبخند
خامنهای پیشتر گفته بود که با مذاکراه مخالف نیست، ولی نسبت به موفقیت آن بدبین است. وی اما اینک از نرمش قهرمانانه سخن میگوید: «با مسئلهای که سالهای پیش نرمش قهرمانانه خواندم موافقم چرا که این حرکت در مواقعی بسیار خوب و لازم است، اما با پایبندی به یک شرط اصلی، یعنی درک ماهیت طرف مقابل و فهم صحیح هدفگذاری او».
سخنان تازه آیتالله خامنهای با نظرات سابق او تا حدودی متفاوت است. او معمولا مقامهای ارشد کشور را از خندهزدن به دشمن و "فریباین خندهها را خوردن" حذر داده است: «اوايل برخیها لبخند دشمن را باور میکردند، اما بهتدريج پشت صحنه اين وعدهها را فهميدند و متوجه شدند که دشمن چه راحت دروغ میگويد.»
تغییر لحن کنونی آیتالله خامنهای و حمایت وی از "دیپلماسی لبخند" و "نرمش قهرمانانه" از نظر برخی از کارشناسان، هم با مسئله فشار تحریمها در ارتباط است و هم ناظر بر حمایت از سیاست دولت جدید است. این که این دپیلماسی در برابر فرماندهان سپاه مورد حمایت قرار میگیرد، شاید با تلاش برای نرم کردن و آرامش خاطر دادن به این فرماندهان بیارتباط نباشد. آنها معمولا با سخن گفتن به زبان تهدید و عرض اندام در عرصه منطقهای و بینالمللی شناخته میشوند.