حمایت امامان جمعه از روحانی، سنگاندازی نظامیان
۱۳۹۲ مهر ۵, جمعه محمد امامی کاشانی در خطبه دوم نماز جمعه پنجم مهرماه (۲۷ سپتامبر) سخنرانی حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد را "قوی، غنی و منطقی" خواند.
به گزارش خبرگزاری ایرنا امامی کاشانی با اشاره به این سخن رئیسجمهور آمریکا که گفته "ما به دنبال برانداختن نظام جمهوری اسلامی نیستیم" افزود: «آنها خودشان میدانند كه این نظام قابل براندازی نیست.» او همچنین از آمریکا خواست که "حسننیت خود را در عمل ثابت كند."
تقدیر از روحانی، تاکید بر "هدایت رهبری"
محمد سعیدی امام جمعه قم "مواضع خردمندانه و سخنان سنجیده" روحانی را قابل تقدیر خواند و ابراز خوشحالی کرد که او "با رفتاری پسندیده، مقتدرانه از حقوق ملت ایران دفاع کرد."
مصطفی علما، امام جمعه کرمانشاه نیز "به خاطر استفاده از ادبیاتی خاص در مجمع عمومی سازمان ملل كه ضمن حفظ اقتدار، مودبانه و با اعتدال بود" ار حسن روحانی تقدیر کرد.
غیاثالدین طه محمدی، امام جمعه همدان هم با اشاره به "دیپلماسی هوشمندانه" روحانی میگوید: «رئیسجمهوری با دفاع هوشمندانه از مواضع بهحق جمهوریاسلامی، پیروزی مقتدرانهای را نصیب نظام مقدس جمهوریاسلامی و ملت ایران كرد.»
چنین سخنانی ترجیعبند اغلب خطبههای نماز جمعه در شهرهای مختلف بود. نکته مشترک دیگر این خطبهها تاکید امامان جمعه بر نقش "رهبری داهیانه رهبر" در توفیق روحانی و هیئت ایرانی در نیویورک است.
عقبنشینی یا تدبیر هوشمندانه؟
امام جمعه اهواز، محمدعلی موسوی جزایری ضمن تجلیل از آنچه "دیپلماسی فعالانه رئیسجمهوری در سازمان ملل" خواند، ابراز امیدواری كرد که "با رهنمودهای رهبری كه تاكید بر نرمش قهرمانانه داشتند بتوانیم حقوق ملت ایران را تامین كنیم."
رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای چندی پیش (۲۶ شهریور ۱۳۹۲/ ۱۷ سپتامبر) در سخنانی که با مواضع قبلی او تفاوتهای آشکاری داشت گفت: «عرصه دیپلماسی، عرصه لبخند و درخواست مذاکره و مذاکره است.»
خامنهای در این سخنرانی که در جمع فرماندهان و پرسنل سپاه پاسداران ایراد میشد "نرمش قهرمانانه" را یکی از "حرکتهای صحیح و منطقی در سیاستهای خارجی و داخلی" خواند و افزود که این حرکت "در مواقعی بسیار خوب و لازم است." سخنان خامنهای که در نظر بسیاری از تحلیلگران حاصل تاثیر تحریمها و عقبنشینی از مواضع سرسختانهی قبلی ارزیابی شده، از سوی حامیان حکومت تدبیری هوشمندانه وانمود میشود.
ملاقات وزیران خارجه ایران و آمریکا
در جریان سفر روحانی و همراهانش به نیویورک وزیر خارجه محمد جواد ظریف با همتای آمریکایی خود جان کری در نشست وزیران خارجه کشورهای ۵+۱ و جداگانه دیدار و گفتوگو کرد. این ملاقات که تغییری آشکار در سیاست خارجی ایران و مقدمهای برای عادیسازی احتمالی روابط دو کشور ارزیابی میشود، در داخل کشور با واکنشهای مختلف روبرو شده است.
در حالیکه اغلب امامان جمعه رفتار هیئت ایرانی را که مذاکره مستقیم وزیران خارجه ایران و آمریکا بخش مهمی از آن بوده قابل تقدیر میدانند، فرماندهان ارشد سپاه و بسیج با هر تلاشی برای نزدیکی دو کشور مخالفت میکنند.
«مذاکره با آمریکا سادهلوحی است»
سردار محمدرضا نقدی، فرمانده نیروهای بسیج پنجشنبه شب، چهارم مهرماه در دو سخنرانی که به مناسبت سالگرد جنگ با عراق برگزار شد، مذاکره با آمریکا را "سادلوحانه" و بیفایده خواند. به گزارش خبرگزاری مهر سردار نقدی در مراسمی در قزوین گفت: «مذاکره با آمریکا هیچ گرهای از کار ملت ایران باز نخواهد کرد، بلکه دردسرهای بیشتری را خواهد آفرید.»
نقدی اضافه کرد:«این سادهلوحی است که فکر کنیم مذاکره با آمریکا مشکلات کشور را حل می کند.» این سخنان در حالی ابراز میشود که خامنهای در سخنرانی یادشده به نظامیان توصیه کرده بود در سیاست دخالت نکنند.
به رغم این توصیه که روحانی نیز بر آن تاکید دارد، قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس، واحد برون مرزی سپاه پاسداران، چهارم مهر در واکنش به سخنان اوباما گفت: «اینکه میگویید به دنبال براندازی نظام جمهوری اسلامی نیستیم، این سخن اظهار لطف نیست بلکه اعلام ناتوانی است، شما نتوانسته و نمیتوانید در پی براندازی نظام جمهوری برآیید.»
اختلاف بر سر مذاکره با آمریکا
چنین سخنانی پیش از سفر هیئت ایرانی به نیویورک نیز از سوی نظامیان مطرح میشد و در آستانه دیدار ظریف و جان کری شدت گرفت. به رغم این، حسن روحانی در گفتوگو با روزنامه واشنگتنپست برقراری رابطه با آمریکا و بازگشایی سفارت این کشور در تهران را امکانپذیر عنوان کرد.
رئیس جمهور در مورد دخالت سپاه در سیاست به این روزنامه آمریکایی گفت: «بحث اصلی این است كه سپاه پاسداران باید مسایل سیاسی را به خوبی بداند و تجزیه و تحلیل كند، اما در گروههای سیاسی و در دستهبندیهای سیاسی و تشكلهای سیاسی حضور نداشته باشد. در این زمینه مقام معظم رهبری نظرشان را بیان كردند و دولت هم همان نظر را دارد.»
به گزارش روز جمعه، پنجم مهرماه خبرگزاری فارس، محمدعلی جعفری فرمانده کل سپاه پاسداران در یک برنامه تلویزیونی با اشاره به اختلاف نظر مسئولان در مورد ادامه یا خاتمه جنگ با عراق گفته است: «امروز هم بین دیدگاه مقام معظم رهبری با برخی از مسئولان در برخی از مسائل تفاوت هست، مثلا در موضوع رابطه با دشمن یا مذاکره با آمریکا، بحث استقامت و پایداری در برابر دشمن متفاوت است.»
یکی از افراد مورد نظر فرمانده سپاه میتواند رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، اکبر هاشمی رفسنجانی باشد که چند روز پیش گفته بود رابطه نداشتن با آمریکا قابل تداوم نیست.