حمایت یورگن هابرماس از سیاست محتاطانه آلمان در جنگ اوکراین
۱۴۰۱ اردیبهشت ۹, جمعه
یورگن هابرماس فیلسوف آلمانی ضمن دفاع از رویکرد دولت اولاف شولتس در ارتباط با جنگ اوکراین، و با اشاره به پیچیدگی این جنگ ابراز نگرانی کرده است که آلمان با سیاست مبتنی بر دیالوگ و حفظ صلح خود در گستره بینالمللی وداع کند.
تبلیغات
یورگن هابرماس، متفکر سرشناس آلمانی در مقالهای که روز جمعه ۲۹ آوریل (۹اردیبهشت) در روزنامه "زود دویچه سایتونگ" نوشت از رویکرد محتاطانه صدراعظم شولتس در مورد کمک نظامی به اوکراین دفاع کرد.
هابرماس در مقاله خود نسبت به بالاگرفتن بیشتر دامنه جنگ هشدار داده است. او نوشته است که با هر کشته، با هر جنایت جنگی که روسیه با تجاوز خود به اوکراین سبب میشود ناظر غربی به لرزه و انزجار میافتد و اراده و اصرار به اقدامی در مقابله با این اتفاقات هم فزونی میگیرد.
او با این حال از مدعیانی که تردیدی در باور و یقین خود ندارند و با استناد به اخلاق و مسائل وجدانی به مقابله با رویکرد محتاطانه و توام با تامل دولت رفتهاند ابراز حیرت کرده است.
دولت آلمان در آخرین اقدام خود در ارسال سلاحهای بیشتر به اوکراین تصمیم به تحویل شماری تانک مجهز به سیستمهای ضدهوایی به این کشور گرفته است. مقاله هابرماس ظاهرا زنهاری است که این سیاست باید سنجیده ادامه یابد و سیاست عدم تبدیل غرب به یک پای رسمی جنگ را تحتالشعاع قرار ندهد .
به نوشته هابرماس غرب با تصمیم خود مبنی بر احتراز از تبدیلشدن به یک طرف جنگ در وضعیت مخاصمهآمیزی قرار گرفته است، چرا که "باید میان ریسکهای ناشی از شکست احتمالی اوکراین از یک سو و گسترش دامنه جنگ از سوی دیگر سبک و سنگین کند، آن هم کورمال و کورمال و در وضعیتی از ابهام و نامعین بودن اوضاع؛ و نهایتا این هم ولادیمیر پوتین است که تعیین و تعریف میکند که حمایت غرب از کدام نقطه به منزله ورود رسمی آن به جنگ است".
انتقاد از "صلحخواهان استحالهشده"
هابرماس در ادامه نوشته است که البته تصمیم به عدم ورود رسمی به جنگ از سوی غرب به معنای آن نیست که دست روی دست گذاشته و اوکراین را در برابر یک خصم قدرتر به حال خود رها کرده باشد.
هابر ماس که خود شخصاً جنگ جهانی دوم را تجربه کرده است به نقد کسانی نشسته که از دور دستی بر آتش دارند و احیاناً "حاضر نیستند خود در این جنگ اسلحه به دست بگیرند"، ولی شب و روز "مشغول دادن توصیه و رهنمود به دولت برای مداخله فعالتر در جنگ و تشدید دامنه آن هستند" و "درنمییابند که برد و پیروزی در جنگ علیه قدرتی با ارتشی قابل توجه و مجهز به بمب اتمی در معنای متعارف قابل تحقق نیست."
به عقیده هابرماس، پوتین شخصیتی بوده است با مولفههای متفاوت و متناقضی از نوستالژی نسبت به گذشته تا عروج و ارتقا از یک کارگزار "کا گ ب" به سیاستورزی صاحب عزم در اعمال قدرت و تصمیمات منطقی حسابشده. او ولی به نوشته هابرماس، در سالهای اخیر تغییر کرده و به خصوص در این اواخر نشانههایی از ضعف و نگرانی نشان میدهد، نگرانی از لرزانشدن قدرتش در اثر چرخش اوکراین به سوی غرب و بروز جنبش مقاومت مدنی در بلاروس.
فیلسوف آلمانی سپس در دفاع از سیاست تنشزدایی دولتهای سابق آلمان در ارتباط با بلوک شرق و اتکای آن به دیالوگ و گفتوگو که مورد حمایت و تایید برخی از متحدان آلمان هم نبود مینویسد که آن سیاست دلایل و پشتوانه محکمی داشت.
به عقیده هابرماس، بحث داغی که حالا در آلمان و میان برلین و متحدان آن در صحنه بینالمللی برای سوق دولت به مشارکت فعالتر در جنگ اوکراین درگرفته و برخی از چهرهها و نهادهای برخاسته از درون جنبش صلح آلمان هم به گونهای استحالهآمیز و با پشتکردن به روح و ماهیت جنبش صلحطلبی به یک پای آن بدل شدهاند شاید نشانهای از یک چرخش تاریخی در ذهنیت و رویکرد جامعه آلمان دوران پس از جنگ باشد، رویکرد و ذهنیتی که "همیشه مورد مخالفت راست بود و در عین حال دستاوردی بود که به دشواری حاصل شده بود."
هابرماس ابراز نگرانی میکند که این روند شاید به طور کلی پایانی بر آن سیاست آلمان باشد که بر مدالیتههای ناشی از دیالوگ و حفظ صلح استوار بود.
هابرماس از چهرههای شاخص مکتب جامعهشناسی معروف به مکتب فرانکفورت و اندیشه انتقادی است. او به نسل دوم شارحان این مکتب تعلق دارد که بر بنیان افکار و نظریات کسانی مانند تئودور آدرنو و ماکس هورکهایمر شکل گرفت. هابرماس حالا ۹۲ سال سن دارد و هنوز هم شاخصترین چهره فلسفی آلمان به شمار میرود.
سلاحهایی که غرب در اختیار اوکراین گذاشت به روایت تصویر
بدون کمکهای تسلیحاتی کشورهای غربی، اوکراین توان مقابله با تجاوز ارتش روسیه را نداشت. چه سلاحهایی برتری تسلیحاتی روسیه بر اوکراین را برهم زدند؟ در این گزارش تصویری ببینید:
تجاوز نظامی روسیه به اوکراین با ورود و پیشروی هزاران دستگاه تانک و زرهپوش به خاک این کشور آغاز شد. یکی از مهمترین سلاحهایی که بلای جان تانکهای روسی و مانع از پیشروی آنها شد موشک دوشانداز ضد تانک هدایت شونده جاولین (نیزه) است. طبق آمار رسمی فقط آمریکا ۴هزار و ۶۰۰ دستگاه از این موشکها را در اختیار اوکراین قرار داده و دیگر کشورهای غربی نیز شمار دیگری به اوکراین فرستادهاند.
آمریکا ۵ فروند هلیکوپتر ترابری نظامی میل ۱۷ ساخت روسیه که تاکنون ۱۵ هزار فروند از آن ساخته شده و در ۷۰ کشور مستقر هستند را در اختیار ارتش اوکراین قرار داده است. همچنین یکصد فروند پهپاد انتحاری نیز به ارتش اوکراین تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/Kacper Pempel
پایان برتری هوایی با اف آی ام-۹۲ استینگر
نیروی هوایی اوکراین عملا از چند هواپیما و هلیکوپتر قدیمی ساخت اتحاد شوروی سابق تشکیل شده بود. تجاوز نظامی روسیه به اوکراین با برتری مطلق هوایی این کشور همراه بود که ارسال موشکهای دوشانداز ضد هوایی استینگر با سیستم گرمایاب به این برتری هوایی پایان داد. آلمان ۵۰۰ دستگاه، آمریکا ۱۴۰۰ دستگاه و سایر کشورهای غربی نیز مقادیر دیگری استینگر به اوکراین کمک کردند.
عکس: picture-alliance/epa/C. Rehder
موشک ضد تانک NLAW
سلاح دوشپرتاب و یک بار مصرف "ضد تانک سبک نسل بعدی" (NLAW) در سوئد توسعه یافته و در بریتانیا تولید شده است. بریتانیا تا ماه مارس ۶ هزار راکت به اوکراین کمک کرده که ۳ هزار و ۶۱۵ قبضه آن "NLAW" بوده است.
عکس: Pavlo Palamarchuk/AP/dpa/picture alliance
خوردوهای زرهپوش و کمکهای دارویی
دولت آلمان تاکنون ۸۰ دستگاه خودرو زرهپوش به همراه ۵۰ دستگاه آمبولانس و کمکهای دارویی دیگر به اوکراین ارسال کرده است.
عکس: Daniel Karmann/dpa/picture alliance
ارسال استرالا ۲ انبار شده در آلمان
از دوران جنگ سرد در انبارهای تسلیحاتی آلمان دمکراتیک (آلمان شرقی) موشکهای دوشانداز ضد هوایی استرلا ۲ ساخت اتحاد شوروی که در ناتو به آن "سام ۷" گفته میشد، نگهداری میشدند. به دستور دولت آلمان ۲۷۰۰ قبضه از این موشکها برای کمک به اوکراین فرستاده شدند. دیگر کشورهای عضو پیمان ورشو سابق مانند لهستان و رومانی نیز از این موشکها به اوکراین فرستادهاند.
عکس: Michael Mandt/Bundeswehr/dpa/picture alliance
هاموی، رادار و قایقهای گشتزنی
در میان کمکهای آمریکا به اوکراین ۷۰ دستگاه خودرو "هاموی" (هامر اچ وان)، ۳ فروند قایق گشتزنی، ۸ دستگاه سیستم رادار، ۲۵ هزار کلاهخود و ۲۵ هزار جلیقه ضد گلوله دیده میشود.
عکس: AFP/Getty Images/S. Supinsky
سلاح ضد تانک، مسلسل و فشنگ و غذای سربازی
پانصد قبضه "سلاح ضد تانک ۳" به همراه یک هزار گلوله، ۱۰۰ قبضه تیربار "ام ژ۳"، ۱۶ میلیون فشنگ، ۲۳ هزار کلاهخود، ۱۳۰۰ جلیقه ضد گلوله، ۳۵۰ هزار پرس غذای سربازی از دیگر کمکهای آلمان تا ماه مارس به اوکراین بوده است.
عکس: Philipp Schulze/dpa/picture alliance
توپ، خمپاره و فشنگ
آمریکا همچنین تاکنون ۶۰ میلیون فشنگ، بیش از یک میلیون خمپاره و گلوله توپ، ۳۰۰ قبضه خمپارهانداز، یک هزار قبضه کلت کمری، ۵ هزار قبضه تفنگ و ۶۰۰ قبضه مسلسل به ارتش اوکراین کمک کرده است.
عکس: Sgt Paris/Capers /UPI Photo/imago
کمکهای هلند
هلند نیز کمکهای نظامی به اوکراین ارسال کرده است. این کمکها شامل ۴۰۰ قبضه سلاح ضد تانک، ۲۰۰ قبضه موشک ضد هوایی استینگر، ۱۰۰ قبضه سلاح تکتیرانداز، ۳۰ هزار فشنگ مربوطه و دستگاه مینیاب میشود.
عکس: Bundeswehr/Walter Wayman
دفاع ضد پهپاد
ارتش اوکراین همچنین چهار سیستم دفاعی ضد پهپاد از آلمان دریافت کرده است. افزون بر این ارتش اوکراین ۱۶ دوربین دید در شب و همچنین دوربینهای دیگر نیز تحویل گرفته است.
عکس: Nicolas Armer/dpa/picture alliance
ارسال بیامپی به اوکراین
دولت آلمان به جمهوری چک اجازه داده است تا ۵۸ دستگاه "PbV-501" که سابقا به آن "بی ام پی ۱" گفته میشد را در اختیار اوکراین قرار دهد. این زرهپوشها قبلا متعلق به جمهوری دمکراتیک آلمان (آلمان شرقی) بود که پس از وحدت دو آلمان در اختیار ارتش آلمان قرار گرفتند که بعدا در پایان دهه ۹۰ میلادی به سوئد و از آنجا به جمهوری چک تحویل داده شدند. استفاده از این خودروها منوط به اجازه آلمان است.
عکس: Stefan Sauer/dpa/picture alliance
هدیه موشک ضد هوایی اس ۳۰۰
دولت اسلواکی سیستم موشکهای پدافند هوایی اس ۳۰۰ خود که ساخته روسیه است را به اوکراین هدیه کرده است. برد این موشکها بالغ بر ۱۰۰ کیلومتر است و بدین ترتیب باز هم از برتری هوایی روسیه کاسته شده است.
عکس: picture-alliance/dpa
ارزش کمکها تا حال چقدر بوده است؟
اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ۱۳ آوریل (۲۴ فروردین) یک بسته ۵۰۰ میلیون یورویی به اوکراین کمک کرد که در مجموع کمکهای این اتحادیه به یک و نیم میلیارد یورو رسید. متعاقب آن دولت بایدن نیز از تحویل تجهیزات نظامی به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار دیگر خبر داد که مجموع کمکهای ایالات متحده به اوکراین به ۲/ ۳ میلیارد دلار بالغ میشود. فرانسه نیز تاکنون ۱۰۰ میلیون یورو کمک نظامی کرده است.