حمله اژهای به سخنان روحانی درباره "۳۸ سال اعدام و زندان"
۱۳۹۶ اردیبهشت ۲۴, یکشنبه
محسنی اژهای به سخنان حسن روحانی درباره "۳۸ سال اعدام و زندان" در ایران واکنش نشان داد و او را تلویحا طرفدار پیشین "اعدام در ملاءعام" معرفی کرد. روحانی پیشتر به کسانی که "فقط اعدام و زندان بلد بودهاند" تاخته بود.
تبلیغات
غلامحسین محسنی اژهای، معاون اول قوه قضائیه، روز یکشنبه (۲۴ اردیبهشت/ ۱۴ مه) بدون ذکر نام به اظهارات حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، در مورد صدور احکام اعدام و زندان در ۳۸ سال گذشته در ایران واکنش نشان داد و از کارنامه قوه قضائیه دفاع کرد.
محسنی اژهای در رابطه با اظهارات "برخی از نامزدهای ریاست جمهوری" گفت، دستگاه قضایی جمهوری اسلامی فعلا برای پرهیز از تشنج سکوت میکند، اما "به طور قطع در زمان خودش پاسخ لازم و قاطع" را به این سخنان میدهد.
"حرفهایی برخلاف اسلام"
سخنگوی قوه قضائیه افزود: «امروز از زبان کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری حرفهایی به زبان آمده که نه تنها بر علیه ارزشهای نظام و پیشینه نظام بوده که برخلاف اسلام و ارزشهای اسلامی بوده است».
محسنی اژهای گفت: «امروز متاسفانه افراد و کاندیداها حتی حرفهایی میزنند که خودشان پیش از این خلاف آن را گفتند و عجیب است که برای جذب تعدادی رأی، آن هم اگر بتوانند جذب کنند، چنین حرفهایی را به میان آوردند».
اژهای به تمامی از عملکرد قوه قضائیه دفاع کرد و گفت: «ما در دستگاه قضایی مفتخریم که بگوییم قوه قضائیه امروز تنها به مر قانون عمل کرده و همان قانونی را دارد اجرا میکند که برخی از این آقایان در زمان نماینده بودنشان در مجلس وضع کردند، حالا عجیب است که فراموش کردهاند».
این مقام قضایی ضمن تأکید بر برخورد قوه قضائیه با "مفسدان و مجرمان" بلندپایه دولت قبلی و کنونی تصریح کرد: «ما همین الان هم با مفسدان در حال برخورد هستیم و حتی با کسانی که به نهاد ریاست جمهوری وابستگی دارند، فارغ از اینکه فسادشان مالی است یا امنیتی، با کمال قدرت برخورد میکنیم و افتخارمان این است که با دانه درشتها برخورد کردیم».
محسنی اژهای ادامه داد: «عدهای تلاش کردند تا بگویند دستگاه قضا اسیر برخی جوسازیها شده است و حتی گفتند اگر برخیها احضار شوند آنها جنگ به راه میاندازند. در حالی که ما همانها را احضار کردیم و در حال بررسی اتهاماتشان هستیم».
عکس: رخدادهای دهه اول جمهوری اسلامی؛ از بهار ترور تا تابستان اعدام
حوادث دهه اول حکومت جمهوری اسلامی را نمیتوان در چند قاب عکس نشاند؛ سالهایی که با حوادثی خونین همراه بود. در این مجموعه عکس سعی شده است به رخدادهای سیاسی مهم و همچنین برخی موارد کمتر مطرح شده پرداخته شود.
عکس: Mehr
تشکیل دولت موقت
دولت موقت ایران ۱۶ بهمن ۵۷ به فرمان آیتالله خمینی توسط مهدی بازرگان و با حضور نیروهای ملی مذهبی و لیبرال تشکیل شد و تا ۱۳۵۸، به مدت ۲۷۵ روز بر سر کار بود. در این دولت احمدزاده، تاج، مبشری، اسلامی، میناچی، یزدی، یدالله سحابی، شریعتمداری، امیرانتظام، حاج سیدجوادی، فروهر، شکوهی، طاهری، اردلان، صباغیان، بنی اسدی ، محمدتقی ریاحی، حکیمی، ایزدی، رستگارپور ، معینفر و سامی حضور داشتند.
عکس: irdc.ir
رفراندوم تعیین نوع نظام
پس از پیروزی انقلاب، همهپرسی تعیین نوع حکومت در روزهای ۱۰ و ۱۱ فروردین ۱۳۵۸ در سراسر ایران برگزار شد و بیش از ۹۸ درصد شرکت کنندگان در همهپرسی با دادن رای «آری»، با برقراری نظام جمهوری اسلامی موافقت کردند. تنها پرسش این رفراندوم "جمهوری اسلامی؛ آری یا نه بود". در آن زمان این شیوه رایگیری با انتقاداتی مواجه شد. برخی گروههای انقلابی این رفراندوم را تحریم کردند.
عکس: Kaleme.com
ترور هاشمی رفسنجانی
ترور نافرجام اکبر هاشمی رفسنجانی، ۴ خرداد ۵۸ روی داد. وی اگر چه از ناحیه شکم مورد اصابت گلوله قرار گرفت اما با کمک عفت مرعشی همسرش، از مرگ نجات یافت. این ترور توسط گروه فرقان صورت گرفت. قبل از هاشمی، مرتضی مطهری و تیمسار قرنی در آغاز سال ۵۸ توسط فرقان ترور شدند. در پی این ترور رجائی، بازرگان، طالقانی، امیرانتظام، خامنهای، صباغیان از جمله کسانی بودند که به دیدن وی در بیمارستان رفتند.
عکس: hashemirafsanjani.ir
درگذشت محمود طالقانی
آیتالله محمود علائی معروف به طالقانی در تاریخ ۱۹ شهریور ۱۳۵۸ درگذشت. وی از فعالان نهضت ملی شدن نفت و نهضت مقاومت ملی، از بنیادگذاران جبهه ملی دوم و نهضت آزادی ایران، عضو مجلس خبرگان قانون اساسی و نخستین امام جمعه تهران پس از انقلاب ۵۷ بود. مرگ وی بر شرایط نیروهای میانهرو مذهبی حامی انقلاب ۵۷ تاثیرات منفی گذاشت.
عکس: irdc.ir
تصویب قانون اساسی
قبل از پیروزی انقلاب ۵۷، پیش نویس اولیه قانون اساسی توسط انقلابیون نزدیک به آیتالله خمینی در پاریس تهیه شد. ۱۲ مرداد ۵۸ انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی برگزار شد و اعضای منتخب از ۲۸ مرداد شروع به تدوین قانون اساسی کردند. پیشنویس اولیه کنار گذاشته شد و پیشنویسی تازه با توجه و تاکید بیشتر به اصول اسلامی تهیه شد. همهپرسی قانون اساسی در ۱۱ آذر برگزار شد و با رای اکثریت به تصویب نهایی رسید.
عکس: irdc.ir
اشغال سفارت آمریکا در تهران
تصرف سفارت آمریکا و گروگان گرفتن دیپلماتهایاین کشور در ایران روز ۱۳ آبان ۵۸ توسط جمعی از دانشجویان پیرو خط امام صورت گرفت. گروگانگیری که ۴۴۴ روز ادامه داشت، ۳۰ دی ۱۳۵۹ با پذیرش قرارداد الجزایر از سوی دولتهای ایران و آمریکا و آزادی گروگانها پایان یافت. آیتالله خمینی در ابتدا از تصرف سفارت چندان حمایت نکرد، اما به سرعت نظرش را تغییر داد و آن را «انقلاب دوم ایران» نامید.
عکس: AP
استعفای دولت بازرگان و محاکمه امیرانتظام
بازرگان اشغال سفارت آمریکا را نقض قوانین بینالمللی خواند و خواستار آزادی فوری گروگانها شد. ۱۵ آبان ۵۸، دو روز پس از گروگانگیری دولت موقت استعفا داد که مورد پذیرش آیتالله خمینی قرار گرفت. عباس امیر انتظام، معاون نخستوزیر وقت پس از تسخیر سفارت در ۲۸ آذر ۵۸ به اتهام همکاری با سازمان جاسوسی سیا بازداشت شد؛ اتهامی که هیچگاه ثابت نشد. ولی از نزدیک به سی سال را در زندان سپری کرد.
عکس: irdc.ir
کودتای نوژه
پس از پیروزی انقلاب ۵۷، کودتای نوژه، توسط تنی چند از افسران ارتش ایران طرحریزی شد. این کودتا ۱۸ تیر ماه ۱۳۵۹ فاش شد. فرماندهی کل کودتا به دست سپهبد سعید مهدیون (فرمانده سابق نیروی هوایی) بود. از اهداف کودتاگران کشتن روحالله خمینی و حمله به برج مراقبت فرودگاه مهرآباد بودند. گفته میشود کادرهای نظامی حزب توده، در فاش شدن این کودتا نقش داشتهاند. دهها نفر در پی شکست این کودتا اعدام شدند.
عکس: rouydadnews.org
عملیات "پنجه عقاب" یا عملیات طبس
در پی ناکامی دولت ایالات متحده آمریکا در اعمال فشار سیاسی و اقتصادی برای آزادی گروگانهای آمریکایی در تهران، جیمی کارتر رئیسجمهور آمریکا دستور انجام یک عملیات نظامی را داد. عملیات نظامی نیروی دلتا برای آزادسازی آمریکاییهای گروگان گرفتهشده توسط دانشجویان پیرو خط امام در تهران بود. وقوع طوفان شن موجب برخورد هواپیمای سی۱۳۰ و یک بالگرد شد و ۸ تن از نظامیان آمریکایی در این حادثه کشته شدند.
عکس: artgame.ir
تهاجم نظامی عراق به ایران
جنگ عراق با ایران طولانیترین نبرد کلاسیک و دومین جنگ طولانی قرن بیستم پس از جنگ ویتنام بود. این جنگ ۳۱ شهریور ۵۹ با یورش نیروی هوایی عراق به ده فرودگاه نظامی و غیرنظامی ایران و تهاجم نیروی زمینی این کشور به خوزستان رسما آغاز شد. در مرداد ۶۷ با قبول آتشبس از سوی دو طرف و پس از به جا گذاشتن یک میلیون نفر تلفات و بیش از ۱۱۰۰ میلیارد دلار خسارات به دو کشور، این جنگ ۸ ساله خاتمه یافت.
عکس: picture-alliance/Bildarchiv
انقلاب فرهنگی و تصفیه دانشگاهها
انقلاب فرهنگی به مجموعهای از رویدادهای سالهای ۵۹ تا ۶۲ در ایران گفته میشود که در نهایت منجر به پاکسازی استادان و دانشجویانی مخالف حکومت ایران شد. شروع این اقدام با سخنان روحالله خمینی، در پیام نوروزی خود، در فروردین۵۹ بود: «باید انقلاب اسلامی در تمام دانشگاههای سراسر ایران به وجود آید. اساتیدی که در ارتباط با شرق و یا غرباند تصفیه گردند و دانشگاه محیط سالمی شود برای تدریس علوم عالی اسلامی.»
عکس: shahrvand
بنیصدر؛ از ریاست جمهوری تا فرار
ابوالحسن بنیصدر یک سال پس از انقلاب ۵۷، به عنوان نخستین رئیس جمهور ایران انتخاب شد. وی که از حمایت روحالله خمینی برخوردار بود با حزب جمهوری اسلامی اختلاف نظر عمیق پیدا کرد. وی در خرداد ۶۰، توسط مجلس شورای اسلامی تحت کنترل اعضای حزب جمهوری از مقام خویش عزل شد. بنیصدر از ایران خارج شد و در فرانسه به مخالفت خود با حکومت وقت ایران ادامه داد.
عکس: tarikhirani.ir
آغاز مبارزه نظامی مجاهدین با حکومت
تظاهرات ۳۰ خرداد ۶۰ همزمان با عزل بنیصدر رئیسجمهور وقت، توسط سازمان مجاهدین خلق سازماندهی شد. چند روز پیش از ۳۰ خرداد، اسدالله لاجوردی دستور بازداشت مسعود رجوی و موسی خیابانی را صادر کرده بود. در همان روز نیز این سازمان با انتشار بیانیهای ورود به فاز مبارزه مسلحانه با حکومت را اعلام کرد. گفته میشود تنها در درگیریهای تهران حدود ۵۰ نفر کشته و ۲۰۰ نفر مجروح بر جای گذاشت.
عکس: irancima
انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی
انفجار در دفتر حزب جمهوری اسلامی در ۷ تیر سال ۶۰ منجر به کشتهشدن هفتاد و پنج نفر از اعضای این حزب شد. گفته میشود این عملیات توسط محمدرضا کلاهی از اعضای سازمان مجاهدین خلق انجام شده و وی هماکنون در خارج از ایران زندگی مخفی دارد. در این انفجار محمد بهشتی و تعداد قابل توجهی از نمایندگان مجلس به همراه وزرا و معاونان دولت کشته شدند. این اتفاق را میتوان پایان حیات سیاسی حزب جمهوری اسلامی دانست.
عکس: Aftabnews.ir
ترور رئیس جمهور و نخست وزیر
هشتم شهریور ۶۰ انفجاری در دفتر نخست وزیری رخ داد که در اثر آن محمدعلی رجایی و محمدجواد باهنر، رئیسجمهور نخست وزیر وقت٬ عبدالحسین دفتریان مدیرکل مالی اداری و هوشنگ وحید دستجردی، رییس شهربانی کشته شدند.
عکس: aftab.ir
رسوایی مک فارلین
ماجرای ایرانکنترا (ایران گیت) به معامله تسلیحاتی ایران با آمریکا و اسرائیل از مرداد ۶۴ تا اسفند ۶۵ باز میگردد. این معامله در ازای کمک ایران به آزادسازی گروگانهای آمریکایی در لبنان صورت گرفت. افشای این معامله و سفر یک هیات آمریکایی و اسرائیلی به سرپرستی مکفارلین به تهران در داخل ایران جنجال زیادی ایجاد کرد. گفته میشود سید مهدی هاشمی به وسیله روزنامه الشراع لبنان این ماجرا را فاش کرده بود.
عکس: hashemirafsanjani.ir
اعدام مهدی هاشمی
سید مهدی هاشمی از اعضای اولیه و موسسان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و از نزدیکان آیتالله منتظری در ایران در ششم مهر ۶۶ اعدام شد. در ماجرای مک فارلین، او بود که برای اولین بار این ماجرا را در روزنامه لبنانی الشراع فاش کرد. وی مدتی بعد دستگیر شد و به اتهام قتل آیتالله شمسآبادی (که در زمان شاه به این اتهام محاکمه و پس از انقلاب از زندان آزاد شده بود) و چند نفر دیگر مجدداً محاکمه و اعدام شد.
عکس: tarikhirani.ir
اعدامهای تابستان ۶۷
در تابستان ۶٧ عده بسیاری از زندانیان سیاسی در زندانهای جمهوری اسلامی در ایران در ماههای مرداد و شهریور اعدام شدند. اکثر اعدامشدگان از هواداران و یا اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران و همچنین اعضای گروههای چپ بودند. تعداد قربانیان این واقعه بین ۲۵۰۰ تا ۵۰۰۰ نفر نقل شده است. گفته میشود بیشتر اعدامشدگان به صورت مخفیانه و ناشناس در گورستان خاوران به خاک سپرده شدند.
عکس: Iran-emrooz.net
عزل آیتالله منتظری
آیتالله منتظری از مراجع تقلید شیعه، از سال ۶۴ تا ۶۸ قائممقام آیتالله خمینی بود. از جمله دلایل برکناری وی اعتراض به اعدامهای سال ۶۷ و شکنجه در زندانهای ایران و نیز اعدام مهدی هاشمی بود. اختلاف نظر جدی وی با روحالله خمینی و اطرافیان وی، در نهایت منجر به برکناری و منزوی کردن او شد.
عکس: Montazeri.org
پذیرش قطعنامه ۵۹۷
قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت در ۲۹ تیر ۶۶، برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق صادر شد. این قطعنامه بلافاصله از سوی عراق پذیرفته شد، ولی بعد از گذشت یکسال و هفت روز در ۲۷ تیر ۱۳۶۷ از سوی ایران پذیرفته شد و روحالله خمینی پذیرش آن را به «نوشیدن جام زهر» تعبیر کرد. با این حال عراق به حملات خود ادامه داد تا آنکه نهایتاً جنگ در ۲۹ مرداد ۶۷ پایان یافت.
عکس: Mehr
مرگ آیتالله خمینی
علت اصلی مرگ روحالله خمینی «ایست قلبی» اعلام شد، اما گفته میشود که او در یکماهه آخر حیات به سرطان معده مبتلا شده بود و در جریان دومین شیمیدرمانی دچار سکته قلبی شد. او در ۱۳ خرداد سال ۶۸، در سن ۸۷ سالگی درگذشت. مراسم تشییع وی دارای رکورد گینس بزرگترین تشییع جنازه جهان است که بنا بر گزارشهای حکومتی ۱۰ میلیون نفر در آن شرکت کردند.
عکس: rouydadnews.org
انتخاب علی خامنهای به رهبری
پس از درگذشت روحالله خمینی ، مجلس خبرگان رهبری در ۱۴ خرداد ۶۸ و پیش از تدفین وی در جلسهای فوقالعاده علی خامنهای را به عنوان رهبر انتخاب کرد. در ابتدا قرار بود رهبری شورایی شود ولی این موضوع مورد اجماع واقع نشد. هاشمی رفسنجانی در انتخاب خامنهای نقش عمدهای داشت. منتقدان انتخاب خامنهای میگفتند که وی شرط مرجعیت مطابق با قانون اساسی برای رهبری را ندارد.
عکس: Mehr
عکس 221 | 22
ورود به موضوع "معوقات بانکی" و "حقوقهای نجومی"
معاون اول قوه قضائیه در بخش دیگری از سخنانش به داوری درباره "معوقات بانکی" و "حقوقهای نجومی" و مقایسه آن در دولتهای قبل و کنونی پرداخت و گفت: «متاسفانه اگر دو کلمه کلیدی را از برخی نامزدهای ریاست جمهوری بگیریم، این افراد هیچ حرفی برای گفتن ندارند و آن دو کلمه عبارت است دولت قبل».
اژهای در ادامه از "افزایش" معوقات بانکی در دولت یازدهم به نسبت دولت قبلی و نیز "افزایش جهتدار" حقوقهای نجومی در دولت کنونی سخن گفت: «حقوقهای نجومی حتما در دولت یازدهم اینگونه افسارگسیخته افزایش پیدا کرده است، زیرا بر اساس آنچه ما بررسی کردهایم، ما در دولتهای قبل حقوقهای متوسط بالای ۱۰۰ میلیون تومان نداشتهایم، اما امروز در دولت یازدهم حقوق متوسط ۱۰۰ و ۲۰۰ میلیونی هم داریم».
معاون اول قوه قضائیه افزود: «در این دولت ما به جرأت میتوانیم بگوییم که سه چیز افزایش بی حد و حصری داشته است. اول بدهی دولت به بانکها، دوم بدهی دولت به بانک مرکزی و سوم نقدینگی».
سخنان اژهای اشارهای است به اظهارات اسحاق جهانگیری در سومین مناظره تلویزیونی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری. جهانگیری در این مناظره از جمله گفته بود: «از بانک در گذشته همانند خزانه دولت استفاده میشد و منابع دولت حبس شد. یکی از اتفاقاتی که افتاد موضوع معوقات بانکی بود که برخی از افراد مجموعهای از منابع را گرفتند و برنگرداندند». نمایندگان دولت یازدهم دیگر اتهامهای اژهای را نیز بارها رد کردهاند و بسیاری از معضلات دولت خود را میراث دولت قبلی به ریاست محمود احمدینژاد دانستهاند.
حامیان رئیسی و روحانی چه میگویند
02:45
اتهام تلویحی طرفداری از اعدام در "ملاءعام" به روحانی
محسنی اژهای در بخش دیگری از سخنانش ضمن تأکید بر "افتخار" قوه قضائیه و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در مجازات ۳۸ ساله "مفسدان، تروریستها، بر هم زنندگان امنیت و باندهای مواد مخدر" گفت: «ما کمال تأسف را به حال برخی داریم که امروز برای رأی جمع کردن حتی گذشته خود را فراموش کردهاند و فراموش کردهاند که یک روز میگفتند باید برخی از افراد در ملاءعام مجازات شوند».
سخنگوی قوه قضائیه در پایان سخنان خود تأکید کرد: «البته ما این حرفها را فراموش نمیکنیم و قوه قضائیه به طور قطع بعد از طی شدن انتخابات به تک تک این حرفها مستند پاسخ خواهد داد و آن بحشی که موارد اتهام داشته باشد رسیدگی خواهد کرد».
گفتوگو با رویا برومند
This browser does not support the audio element.
حسن روحانی، رئیس دولت یازدهم، روز ۱۸ اردیبهشت (۸ مه) در سخنرانی خود در همدان گفته بود: «اردیبهشت ۹۶ هم یکبار دیگر مردم ایران اعلام میکنند، آنهایی که در طول ۳۸ سال فقط اعدام و زندان بلد بودند را قبول ندارند».
اشاره روحانی به "آنهایی که فقط اعدام و زندان بلد بودند" حملهای مستقیم به کارنامه تاریک برخی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، بهخصوص ابراهیم رئیسی، در حوزههای حقوق بشری تلقی میشود.
عضویت ابراهیم رئیسی در "هیأت مرگ چهار نفره"ای که در سال ۱۳۶۷ احکام اعدام چند هزار زندانی سیاسی را صادر کرد، لکهای سیاه در کارنامه او محسوب میشود.
فعالان حقوق بشر نامزدی رئیسی را هم از لحاظ حقوقی و هم اخلاقی "غیرقابل قبول" میدانند. آنها خواستار دادگاهی شدن رئیسی به خاطر حوادث تابستان ۶۷ هستند.
در عین حال سازمانهای حقوق بشری همواره ایران را به خاطر صدور و اجرای گسترده حکم اعدام مورد انتقاد قرار دادهاند. طبق گزارش ماه گذشتهی سازمان عفو بینالملل، چهار کشور دنیا، از جمله ایران مسئولیت ۸۷ درصد اعدامهای سال ۲۰۱۶ در جهان را بر عهده دارند.
در گزارش عفو بینالملل در روز ۱۱ آوریل (۲۲ فروردین) اعلام شده بود که ۴ کشور ایران، عربستان سعودی، عراق و پاکستان مسئولیت ۸۷ درصد از اعدامهای سال ۲۰۱۶ را بر عهده داشتهاند. شمار اعدامها در ایران در سال گذشته میلادی ۵۶۷ مورد اعلام شده بود.
اعدامشدگان پس از انقلاب ۵۷؛ از امیرعباس هویدا تا پری بلنده
از همان روزهای اول انقلاب ۵۷ اعدام وابستگان به رژیم پهلوی با حمایت اکثر گروههای انقلابی و با وجود اعتراض برخی چهرهها، آغاز شد. به گزارش سازمان عفو بینالملل تا اسفند ۵۸ در حدود ۴۴۰ نفر با عناوین مختلف اعدام شدند.
عکس: Privat
محمد صادق صادقی گیوی معروف به خلخالی متولد ۱۳۰۵، حاکم شرع دادگاههای انقلاب پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ بود. وی در ۲۴ بهمن ۱۳۵۷ با حکم سید روحالله خمینی به عنوان حاکم شرع دادگاههای انقلاب منصوب شد. در این دوره صدها نفر با حکم وی اعدام شدند که بسیاری از آنان وابستگان به حکومت پهلوی بودند.
عکس: asriran.com
گفته میشود خلخالی در شب پیروزی انقلاب قصد داشت ۲۴ نفر را اعدام کند که در نهایت پس از موافقت آیتالله خمینی چهار نفر اعدام شدند: مهدی رحیمی، نعمتالله نصیری، منوچهر خسروداد و رضا ناجی. گفته میشود که خمینی به مهدی عراقی دستور داد که برود و نظارت کند تا آن چهار نفر با خانوادههایشان تماس بگیرند و اگر مطالبی دارند بنویسند.
عکس: Fars
به گفته مهدی عراقی، وی زمانی رسید که اعدام آن چهار نفر صورت گرفته بود. وی میگوید :« وقتی من رسیدم، خلخالی و تیماش مشغول مذاکره برای نوشتن ادعانامه علیه اعدام شدگان بودند. من بسیار عصبانی شدم و بر سر آنها فریاد زدم که شما چه دینی دارید؟ اول میکشید بعد میخواهید کیفرخواست بنویسید.» خلخالی در روز ۵ آذر سال ۱۳۸۲ بر اثر بیماری قلبی و به دنبال یک انزوای ده ساله درگذشت.
عکس: atraknews.com
سپهبد مهدی رحیمی متولد سال ۱۳۰۰ آخرین فرماندار نظامی تهران بعد از تیمسار اویسی بود. وی همچنین قبل از انقلاب ریاست فدراسیون کشتی را نیز به عهده داشت. وی در نیمهشب پنجشنبه ۲۶ بهمن ۱۳۵۷ به بر روی پشت بام مدرسه رفاه تیرباران شد.
عکس: paniranist.net
محل دفن مهدی رحیمی در گورستان بهشت زهرای تهران
عکس: kodoom.com
سرلشکر منوچهر خسروداد در ۱۳۰۶ تهران متولد شد، وی آخرین فرمانده هوانیروز شاهنشاهی ایران بود که پس از پیروزی انقلاب ایران توسط انقلابیون دستگیر و با حکم صادق خلخالی در ۲۶ بهمن ۱۳۵۷ در پشت بام مدرسه رفاه اعدام شد.
عکس: iranwebgard.ir
تیمسار ارتشبد نعمتالله نصیری متولد مرداد ۱۲۸۹ در سمنان، سومین رئیس سازمان امنیت و اطلاعات کشور (ساواک) بود. با اوج گیری انقلاب ۱۳۵۷، شاه، نصیری را که در آن زمان سفیر ایران در پاکستان بود به ایران فراخواند و روانه زندان کرد. با پیروزی انقلاب، در دادگاه انقلاب به ریاست خلخالی محاکمه و در روز ۲۶ بهمن ۱۳۵۷ در پشت بام مدرسه رفاه تیرباران شد.
عکس: ilamefarda.ir
محل دفن نعمتالله نصیری در بهشت زهرای تهران
عکس: iroon.com
امیرعباس هویدا متولد بهمن ۱۲۹۷ به مدت ۱۳ سال نخست وزیر ایران بود. وی تنها مقام بلندپایه رژیم محمد رضا پهلوی بود که علیرغم داشتن امکان فرار، از ایران نگریخت و از طریق داریوش فروهر تسلیم دولت موقت مهندس مهدی بازرگان شد. وی در دادگاهی به ریاست صادق خلخالی به اعدام محکوم شد. گفته میشود که هویدا قبل از اتمام دادگاه در وقت تنفس به قتل رسیده است.
عکس: Mashreghnews.ir
منوچهر آزمون متولد ۱۳۰۹ در تهران، نماینده مردم تهران در مجلس شورای ملی در سال ۱۳۵۴، وزیر کار و امور اجتماعی کابینه هویدا و مشاور در امور اجرایی در کابینه شریف امامی بود که در ۲۰ فروردین ماه سال ۱۳۵۸ اعدام شد. منوچهر آزمون، نوه دختری شیخ فضلالله نوری بود. وی همچنین در اداره کل هفتم ساواک، معاون سياسی سازمان رادیو تلویزیون ملی و مديرکل خبرگزاری پارس فعالیت داشت. عکس: آزمون در کنار امیرعباس هویدا.
عکس: iranwebgard.ir
سرلشکر حسن پاکروان متولد سال ۱۲۹۰ در تهران رئیس رکن دو ارتش، معاون کل و دومین رئیس سازمان امنیت و اطلاعات کشور (ساواک) بین سالهای ۱۳۴۰ و ۱۳۴۴، وزیر اطلاعات امیر عباس هویدا و سفیر دولت شاهنشاهی ایران در پاکستان و فرانسه بود. پاکروان روز ۲۲ فروردین ۱۳۵۸ در زندان قصر تهران به اتهام "خیانت و مفسد فی الارض بودن" به دستور صادق خلخالی تیرباران شد.
عکس: irdc.ir
سپهبد علی حجت کاشانی رئیس سازمان تربیت بدنی و معاون نخست وزیر که ۲۲ فروردین ۱۳۵۸ تیرباران شد. دادگاه انقلاب اسلامی تهران به ریاست خلخالی وی را به اتهام "افساد فی الارض" و "خیانت" محاکمه کرد. خلخالی وی را متهم کرد که جوانان را در زمان ریاستاش بر سازمان تربیت بدنی و جوانان به منجلاب فساد کشانده است. کاشانی، (راست) و پرویز قلیچخانی، کاپیتان تیم ملی
عکس: iranwebgard.ir
سید جواد ذبیحی درکهای موذن و خواننده دعاهای مذهبی و آوازهای اصیل ایرانی بود. ذبیحی پس از انقلاب برای مدتی زندانی شد و پس از آزادی چند نفری به منزل وی رفتند و به بهانه اجرای مراسم نیایش او را با خود بردند و به طرزی فجیع به قتل رساندند. گروهی با نام "شاهین" قتل وی را به دلیل مداحی و مناجاتخوانی در رادیوی وابسته به رژیم پهلوی به گردن گرفت.
عکس: avazemazhabi.com
سپهبد سعید مهدیون (نفر اول سمت چپ در ردیف اول) بعد از ۲۲ بهمن ۵۷ به مدت یک روز فرمانده نیروی هوایی بود. وی سپس برکنار و به اجبار بانشسته شد. مهدیون در سال ۵۹ به اتهام دست داشتن در کودتای شاهرخی تیرباران شد. ردیف دوم نفر اول از چپ سپهبد ربیعی است. نفر وسط نیز در ردیف اول ارتشبد محمد خاتمی از قدرتمندترین فرماندهان نیروی هوایی و شوهر خواهر شاه است که در دهه ۱۳۵۰ در سانحه سقوط کایتاش کشته شد.
عکس: majorb.persianblog.ir
غلامرضا کیانپور، وزیر اطلاعات و جهانگردی و دادگستری در کابینه هویدا و جمشید آموزگار در دوران سلطنت محمدرضا شاه پهلوی بود. وی در ۱۸ شهریور ۱۳۵۸ در زندان قصر با حکم صادق خلخالی اعدام شد.
عکس: www.iichs.org
غلامرضا نیکپی (متولد ۱۳۰۶) از شهریور ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۶ شهردار تهران بود. نیکپی اولین شهرداری بود که طرح جامع شهر تهران را تدوین کرد. گفته میشود غلامرضا نیک پی بعد از انقلاب، به جرم سختگیری در اجرای قوانین و مجوزها، در دادگاه انقلاب به اعدام محکوم شد.
عکس: revolution1979.wordpress.com
فَرخرو پارسای متولد اسفند ۱۳۰۱، نخستین زن ایرانی بود که در دوران حکومت پهلوی به مقام وزارت رسید و نیز نخستین نماینده زن مجلس شورای ملی بود. وی در کابینه دوم و سوم امیرعباس هویدا وزیر آموزش و پرورش بود. وی به اتهام "حیف و میل بیتالمال و ایجاد فساد در آموزش و پرورش، همکاری موثر با ساواک و اخراج فرهنگیان انقلابی" توسط صادق خلخالی محاکمه و در تاریخ ۱۸ اردیبهشت سال ۱۳۵۹ اعدام شد.
عکس: 7tir.ir
سپهبد ناصر مقدم، متولد تیر ۱۳۰۰ پس از اعتراضات ۱۵ خرداد ۴۲ به ریاست اداره سوم ساواک منصوب شد. وی در سال ۱۳۵۰ به عنوان رئیس اداره دوم ستاد مشترک ارتش، مسئولیت "اطلاعات و ضد اطلاعات" را به عهده گرفت. مقدم در خرداد ماه ۵۷ به جای نعمتالله نصیری به ریاست ساواک منصوب شد. او پس از پیروزی انقلاب ایران دستگیر و به رغم تلاشهای مهدی بازرگان، نخستوزیر دولت موقت، در ۲۲ فروردین ۱۳۵۸ اعدام شد.
عکس: irdc.ir
حبیب القانیان متولد ۱۲۸۸ رییس انجمن کلیمیان تهران و سرمایه دار بزرگ یهودی ایرانی بود. در سال ۱۳۳۷ القانیان شرکت پلاستیکسازی پلاسکو را در تهران تاسیس کرد. ساختمان پلاسکو واقع در چهارراه استانبول و ساختمان آلومینیم واقع در خیابان جمهوری که نخستین برجهای ایران بودند، بخشی از اموال وی بودند. وی به اتهام فساد و تماس با اسرائیل در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۵۸ تیرباران شد. عکس: ساختمان پلاسکو در تهران
عکس: Fararu.com
سپهبد خلبان نادر جهانبانی متولد فروردین ۱۳۰۷ معروف به "ژنرالِ چشم آبی" خلبان برجسته نیروی هوایی شاهنشاهی ایران و بنیانگذار و سرپرست تیم آکروجت تاج طلایی بود. وی از پدری ایرانی و مادری روس متولد شد. سپهبد نادر جهانبانی در پی انقلاب ۵۷ در روز ۲۲ بهمن همان سال دستگیر شد و در ۲۲ اسفند ۵۷ به حکم صادق خلخالی بر روی پشت بام مدرسهٔ علوی تیرباران شد.
عکس: Privat
نادر جهانبانی به همراه دیگر افسران در دادگاه انقلاب
عکس: Privat
اعدام پری بلنده
سکینه قاسمی مشهور به پری بلنده، روسپی بود که پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ در ایران، در ۲۱ تیر ۱۳۵۸ به اتهام فساد فیالارض، همراه با سه روسپی دیگر اعدام شد. نام سکینه قاسمی در بین ۴۳۸ نفری است که اعدامشان در گزارش اسفند ۱۳۵۸ سازمان عفو بینالملل اعلام شده است.
عکس: Parstimes.com
منصور باقریان روزنامه نگار، مسئول و سرپرست روزنامه شفق بود، او در ۲۱ تیر ۱۳۵۸ به اتهام فساد فیالارض، به همراه سه روسپی سرشناس با نامهای پری بلنده و اشرف چهارچشم و ثریا ترکه، تیرباران شد. گفته میشود که دادگاه وی را به دلیل دایر کردن عشرتکده در سنندج و تهران و تهیهی و وارد کردن فیلمهای پورنوگرافی و همچنین واردات داروهای محرک جنسی، آلت تناسلی مصنوعی زنانه و مردانه محاکمه کرده است.