روحانی اتحادیه عرب را "تشکیلات پوسیده" خواند و آن را به انفعال در برابر جنایتهای داعش در منطقه متهم کرد. او همچنین در گفتوگو با همتای فرانسویاش هرگونه تغییر در متن برجام را "موجب فروپاشی کامل این توافق" دانست.
تبلیغات
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، روز سهشنبه (۳۰ آبان/ ۲۱ نوامبر) ضمن تبریک "پایان داعش" به علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی، فرمانده نیروی قدس، سپاه پاسداران و دیگر نهادهای کشور، به اتحادیه عرب هم حمله کرد و آن را "تشکیلات پوسیده و بیرمق و بیاثر" خواند.
روحانی با اشاره به حمله موشکی حوثیهای مورد حمایت ایران در یمن به ریاض، پرتاب موشک توسط آنان را "پاسخ دندانشکن مردم مظلوم یمن" دانست.
رئیس جمهوری ایران گفت: «جای تاسف است که عدهای که خود را مسلمان و عرب میدانند، دور هم جمع شوند و از یک پاسخ دندانشکن مردم مظلوم یمن اظهار تاسف کنند. آنها تمام غصهشان این است که چرا مردم، مبارزین و ارتش یمن موفق شدند برد موشک اسکادی که در انبار خود داشتند را افزایش دادند».
کشورهای عضو اتحادیه عرب در نشستی اضطراری که یکشنبه گذشته در قاهره و به خواست عربستان سعودی برگزار شد، در بیانیه خود از "دخالتهای خصمانه ایران"، "پرتاب موشک ساخت ایران" توسط حوثیهای یمن به ریاض و "تحریک گروههای تروریستی در بحرین" توسط جمهوری اسلامی سخن گفتند. آنان همچنین متحد ایران در لبنان یعنی حزبالله را به "حمایت از تروریسم و گروههای افراطی در کشورهای عربی" متهم کرده بودند.
هدف عربستان سعودی از فراخوان برگزاری این نشست که با حمایت امارات متحده عربی، بحرین و کویت همراه بود، برخورد متحد اتحادیه عرب با "مداخلههای ایران" در منطقه اعلام شده بود.
حمله روحانی به "تشکیلات پوسیده و بیرمق"
حسن روحانی در همین رابطه گفت: «جای تأسف است که در شرایطی که مردم منطقه با ریشهکنی داعش کار بزرگی انجام دادهاند، وزرای خارجه یک تشکیلات پوسیده و بیرمق و بیاثر به نام اتحادیه عرب دور هم جمع شوند و تمام فکرشان این باشد که چرا مردم یمن بعد از دو سال در معرض بمباران قرار داشتن، یک موشک به سمت ریاض پرتاب کردند و از این موضوع اظهار تاسف کنند».
اشاره روحانی به حمله موشکی حوثیهای یمن به فرودگاه بینالمللی ملک خالد در حومه ریاض در روز ۱۳ آبان (۴ نوامبر) است که تنش میان ایران و عربستان سعودی را وارد مرحله جدیدی کرد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، بلافاصله مسئولیت حمله را متوجه ایران کرد و گفت: «از نظر من حمله به عربستان کار ایران بوده است».
دو روز پس از حمله موشکی به ریاض، ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی نیز جمهوری اسلامی را به "تعرض مستقیم نظامی"متهم کرد و از احتمال تلافی خبر داد.
روحانی در ادامه حمله خود به اتحادیه عرب افزود: «آن زمان که مردم عراق به دست داعش گرفتار شدند، آن زمان که مردم سوریه در دیرالزور و حلب سرشان بریده شد و آن روز که مردم یمن زیر بمباران شدید بودند یا آن روز که در ارتفاعات لبنان تروریستها حاکم شدند و مردم لبنان را تهدید می کردند، اتحادیه عرب کجا بود؟»
انتقاد از "ماجراجویی برخی شاهزادگان کمتجربه"
رئیس جمهوری ایران امروز همچنین در تماسی تلفنی با امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، در رابطه با "مهمترین مسایل دوجانبه، منطقهای و بینالمللی" گفتوگو کرد.
حسن روحانی در این گفتوگو ضمن اعلام آمادگی جمهوری اسلامی برای توسعه روابط با فرانسه در "همه عرصههای مورد علاقه دوجانبه"، از جمله به موضوع توافق هستهای ایران و ۶ قدرت جهانی اشاره کرد و گفت: «از دیدگاه ایران از یکسو اجرای کامل و دقیق برجام آزمون مهمی برای سایر همکاریهای مهم در عرصه بینالمللی است و از سوی دیگر، اضافه کردن بخشی به برجام و یا حذف بخشهایی از آن، موجب فروپاشی کامل این توافق خواهد شد».
مکرون پیشتر با اشاره به اینکه برجام به اندازه کافی علیه قدرتگیری ایران در منطقه بازدارنده نیست، پیشنهاد ایجاد محدودیت در توسعه برنامه موشکهای بالستیک ایران را داده و تأکید کرده بود که بعد از سال ۲۰۲۵ میلادی یعنی پایان دوره ۱۰ ساله برجام نیز بایستی محدودیت غنیسازی برای ایران تمدید شود. او همچنین پیشنهاد "بحث آزاد" با ایران بر سر اوضاع خاورمیانه را مطرح کرده بود.
تلاش عربستان برای "جهانی کردن" مناقشه با ایران • گفتوگو
روحانی در گفتوگوی تلفنی خود با مکرون همچنین با انتقاد از "ماجراجوییهای برخی شاهزادگان کمتجربه در منطقه" گفت: «معتقدیم فرانسه با حفظ استقلال رأی و جایگاهی که در منطقه دارد، میتواند با رویکردی واقعبینانه و بیطرفانه، نقش سازندهای را ایفا کند».
رئیس جمهوری ایران در بخش دیگری از گفتوگوی تلفنی خود با همتای فرانسویاش، در حمایت از حزبالله لبنان گفت: «حزبالله جزو ملت لبنان است و در این کشور فوقالعاده محبوبیت دارد و سلاح آن نیز صرفا دفاعی و برای استفاده در مقابل حملات احتمالی به لبنان است».
روحانی به موضوع یمن هم پرداخت و به مکرون گفت: «ما امیدواریم محاصره و بمباران یمن قطع شود و زمینه برای یک مذاکره یمنی ـ یمنی و بازگرداندن امنیت کامل به این کشور فراهم شود».
لبنان و یمن دو محور دیگر مناقشه میان ایران و عربستان سعودی هستند. کنارهگیری سعد حریری از مقام نخستوزیری لبنان که روز ۱۳ آبان در ریاض و همراه با متهم کردن ایران به مداخله در لبنان و بیثبات کردن این کشور اعلام شد، یکی دیگر از رویدادهایی بود که بر تنش روابط تهران و ریاض افزود.
بحران یمن نیز جنگی نیابتی میان ایران و عربستان سعودی ارزیابی میشود؛ جنگی که در درجه اول بر سر تثبیت یا گسترش نفوذ دو کشور بزرگ منطقه در جریان است.
روایت تصویری تنش سیاسی میان عربستان و ایران
اعدام نمر النمر به تیرگی مناسبات دو کشور ایران و عربستان دامن زد. رویدادی با پیامدهای گسترده برای منطقه و جهان.
عکس: picture alliance/dpa/Y. Arhab
شیخ نمر باقر النمر رهبر شیعیان معترض عربستان
نمر النمر یکی از رهبران سرشناس شیعی مذهب عربستان سعودی و از مخالفان خانواده سلطنتی در منطقه قطیف در استان شرقی عربستان سعودی بود. نمر النمر پیش از دستگیری خواستار خودمختاری منطقه قطیف در شرق عربستان شده بود. اکثر ساکنان قطیف که از مناطق نفتی مهم کشور به شمار میرود، شیعه هستند.
عکس: Reuters/K. Abdullah
دستگیری نمر النمر
نمر النمر در تابستان سال ۲۰۱۲ در العوامیه، شهر مجاور قطیف دستگیر شد. پلیس عربستان میگوید وی در زمان بازداشت، در اتومبیل خود، اسلحه داشته و در صدد فرار بوده است. هواداران النمر این اتهامات را رد میکنند. شیخ نمر النمر در جریان دستگیری مورد اصابت گلوله پلیس قرار گرفت و زخمی شد. تصویر شیخ نمر النمر پس از دستگیری در سال ۲۰۱۲ در عربستان سعودی.
عکس: AFP/GettyImages
وزارت کشورعربستان: شیخ نمر النمر اعدام شد
وزارت کشور عربستان سعودی در تلویزیون این کشور اعلام کرد که "۴۷ تروریست" اعدام شدهاند. نام شیخ نمر النمر، روحانی شیعه نیز در میان اعدامشدگان بود. عربستان سعودی یکی از پنج کشوری است که بیشترین اعدامها را اعمال میکند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/J. Gambrell
معترضان سفارت عربستان در تهران را به آتش کشیدند
معترضان به اعدام شیخ نمر النمر، روحانی شیعه، سفارت عربستان در تهران را به آتش کشیدند و دست به تخریب آن زدند. کنسولگری عربستان در مشهد نیز مورد حمله واقع شد. مأموران انتظامی موفق شدند به تجمع معترضان خشمگین در مقابل سفارت عربستان در تهران پایان دهند.
عکس: Isna
تظاهرات در برابر کنسولگری عربستان در مشهد
به رغم آنکه مقامات مسئول پس از تجمعات پرخشونت روز شنبه (۱۲ دی) هر گونه تجمع مقابل نمایندگیهای سیاسی عربستان را ممنوع اعلام کرده بودند، تجمع معترضان به اعدام شیخ النمر روز یکشنبه ادامه یافت. عصر یکشنبه عدهای در مشهد در برابر کنسولگری عربستان تجمع کردند. عکسهای منتشر شده نشاندهنده استفاده از ماشین آبپاش برای متفرق کردن جمعیت است.
عکس: fararu.com
تظاهرات در بحرین
اعدام شیخ نمر با اعتراض شدید شیعیان بحرین روبرو شد. آنها با راه پیماییهایی مخالفت خود را با این اقدام عربستان سعودی اعلام کردند. بحرین یک روز بعد از قطع روابط عربستان سعودی با ایران مناسبات دیپلماتیک خود با جمهوری اسلامی ایران را قطع کرد.
عکس: picture-alliance/dpa/A.Fardan
ایران کاردار عربستان سعودی در تهران را احضار کرد
دولت ایران کاردار عربستان سعودی در تهران را به وزارت امور خارجه احضار و به اعدام شیخ النمر اعتراض کرد. پیشتر سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته بود، عربستان برای سیاستهای خود "تاوانی سخت" خواهد پرداخت.
عکس: picture-alliance/AP Photo
آیتالله خامنهای: "دست انتقام الهی گریبان سیاستمداران سعودی را خواهد گرفت"
آیتالله خامنهای با "ناحق" خواندن اعدام شیخ نمر هشدار داد: «دست انتقام الهی گریبان سیاستمداران سعودی را خواهد گرفت». دبیرکل سازمان ملل، اتحادیه اروپا، آمریکا و چهرههای سرشناس عراق نیز به این رویداد واکنش نشان دادند. بانکی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد، گفت اعدام شیخ نمر در عربستان سعودی وی را "عمیقا نگران" کرده است.
عکس: Leader.ir
پیامدهای اعدام شیخ نمر به فوتبال ایران و عربستان هم رسید
مهدی تاج، رئیس سازمان لیگ ایران میگوید شکایتی علیه فوتبال عربستان برای ارسال به کنفدراسیون فوتبال آسیا تنظیم شده است. باشگاههای عربستان حاضر در لیگ قهرمانان آسیا ظاهرا ترجیح میدهند در زمینی بیطرف با حریفان ایرانی بازی کنند.
عکس: farsnews.com
عربستان روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد
عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان یک روز پس از حمله گروهی از شهروندانی ایرانی به سفارت عربستان سعودی در تهران و تخریب و به آتشکشیدن آن، اعلام کرد که این کشور روابط دیپلماتیک خود با ایران را قطع کرده و از اعضای سفارت ایران در ریاض خواسته تا ۴۸ ساعت آینده خاک عربستان را ترک کنند.
عکس: picture-alliance/dpa/K. Elfiqi
عربستان قصد دارد برادر زاده نمر النمر را نیز اعدام کند
علی النمر، برادر زاده نمر النمر نیز به اعدام محکوم شده است. او ۱۷ ساله بود که در عربستان سعودی دستگیر شد.علی النمر در دادگاه شریعت اسلامی عربستان از جمله به جرم عضویت در یک سازمان تروریستی و پرتاب کوکتل مولوتوف به سوی ماموران پلیس عربستان به اعدام محکوم شده است. از علی النمر اعترافاتی به چاپ رسیده. خانواده او بر این نظرند که این اعترافها زیر شکنجه از متهم گرفته شده است.
عکس: Facebook/Save Ali-Al Nimr
بحرین و سودان مناسبات دیپلماتیک خود را با جمهوری اسلامی ایران قطع کردند
بحرین و سودان نیز به تبعیت از عربستان سعودی مناسبات دیپلماتیک خود را با جمهوری اسلامی ایران قطع کردند. بحرین که همجوار عربستان سعودی است متحد نزدیک این کشور به حساب میآید. حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین
عکس: dapd
یورش به سفارتخانهها، تکرار یک تجربه خطا
جمشید فاروقی، رئیس بخش فارسی دویچه وله، در تفسیری با عنوان یورش به سفارتخانهها، تکرار یک تجربه خطا نوشت نیروهای اصولگرا در ایران "به جای جلب توجه اذهان بینالمللی به نقض آشکار حقوق بشر در عربستان و تلاش برای ایجاد موج مخالفت با سیاستهای تحریکآمیز عربستان در منطقه، همان خطای تجربه شده پیشین را تکرار کردند: یورش به سفارتخانه عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد."
عکس: Mehr
آمریکا ایران و عربستان را به تنشزدایی فراخواند
جان کربی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا دولت آمریکا، با بالا گرفتن تنشهای سیاسی میان ایران و عربستان سعودی شامگاه یکشنبه (۳ دسامبر / ۱۳ دی) در واشنگتن دو کشور را فراخواند تا گامهای لازم را در راه آرامکردن اوضاع بردارند.
عکس: picture alliance/AA/S. Corum
تلاش روحانی برای حفظ آرامش در ایران پس از اعدام شیخ النمر
حسن روحانی اعدام نمر، رهبر شیعیان معترض عربستان را در راستای "دامن زدن به فرقهگرایی، تروریسم و افراط در منطقه" دانست. او ضمن هشدار نسبت به بروز خشونت، دستور شناسایی مهاجمان به نمایندگیهای سیاسی عربستان در ایران را داد.
عکس: picture-alliance/Russian Presidential Press and Information Office/TASS/M. Klimentyev
کوشش ایران و اروپا برای جلوگیری از تنشها پس از اعدام نمر
ایران و اتحادیه اروپا میخواهند از بالا گرفتن تنش در منطقه در پی اعدام شیخ نمر، رهبر معترض شیعیان عربستان، جلوگیری کنند. وزرای خارجه ایران و عربستان نیز به همتای اتریشی خود گفتهاند نمیخواهند تنش میان دو کشور تشدید شود.