درخواست اعاده دادرسی امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی، سه جوان محکوم به اعدام در پرونده اعتراضات آبان ۹۸ پذیرفته شده است. وکیل یکی از متهمان اطلاع داده که حکم اعدام نقض شده و پرونده در شعبه دیگری بررسی میشود.
تبلیغات
دیوانعالی کشور از پذیرش اعاده دادرسی سه تن از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری آبان ۹۸ خبر داد. پرونده امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی که به اعدام محکوم شدهاند، در شعبه دیگری رسیدگی خواهد شد.
بابک پاکنیا، وکیل امیرحسین مرادی با اعلام این خبر در توییتر نوشت که پرونده در روزهای آتی جهت رسیدگی به شعبه همعرض ارسال میشود.
احکام بدوی این سه در اسفند ۹۸ از سوی قاضی صلواتی، رئیس شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب صادر شده بود. دادگاه این سه را به اتهام "مشارکت در تخریب و تحریق به قصد مقابله با نظام" و "درگیری مسلحانه"، به اعدام، ۲۲۲ ضربه شلاق و مجموعا ۳۸ سال زندان محکوم کرده بود.
این حکم در تیرماه ۹۹ تایید شد و انتشار خبر آن موج اعتراضی کمسابقه در شبکههای اجتماعی ایجاد کرد. کاربران این شبکهها در "طوفان توییتری" با هشتگ "اعدام نکنید" خواستار توقف این احکام شدند.
اعتراض گسترده به این احکام باعث شد که دیوانعالی کشور با بررسی دوباره پرونده این سه جوان موافقت کند. وکلای این سه، تازه بعد از صدور احکام اعدام و گسترش اعتراضها، توانستند برای اولین بار به پرونده آنها دسترسی یابند.
بسیاری از نهادهای حقوق بشری چون عفو بینالملل، دیدهبان حقوق بشر و شماری از دولتها از جمله آمریکا و فرانسه به این حکم اعتراض کرده بودند.
شیرین عبادی، حقوقدان و دارنده جایزه نوبل صلح، احکام صادره را "سیاسی" دانسته و در یادداشتی نوشته بود: «پروندهای که دستساز ماموران امنیتی است و مستندات آن زیر شکنجه از متهمان اخذ شده، دادگاه غیرمستقلی که درش بسته است و متهم و وکیل هم صدایشان به جایی نمیرسد، دادگاه نیست، قصاب خانه سیاسی است نه دادگاه.»
خانم عبادی هدف این گونه احکام را "حذف عبرتآموز" این سه و نشان دادن ضرب شست به سایر مردم خوانده بود.
اعتراضات آبان ۹۸؛ سرکوب شدید و احکام سنگین
اعتراض به بالا رفتن ناگهانی بهای بنزین به سرعت در میان لایههای محروم گسترش یافت. نیروهای امنیتی با معترضان با خشونت بیاندازه روبرو شدند و دستگاه قضایی درباره آنها احکامی بیرحمانه صادر کرد. مرور رویدادها با چند عکس
عکس: picture-alliance/abaca/SalamPix
افزایش بهای بنزین، آغاز اعتراضات مردمی
در شامگاه جمعه ۲۴ آبان ۹۸ تصاویر و ویدئوهای کوتاهی از ایران در فضای مجازی منتشر شد. این تصاویر مردم ایران را از نقاط مختلف کشور نشان میدادند، مردمی که به خیابانها آمده بودند تا صدای خشم و اعتراض خود را نسبت به افزایش بهای بنزین به گوش مقامات و دولتمران جمهوری اسلامی برسانند.
عکس: picture-alliance/dpa/abaca/Salampix
گسترش تجمعات اعتراضی در ایران
یک روز از این واقعه نگذشته بود که در اکثر شهرهای ایران، از تهران گرفته تا سیرجان و زاهدان، تجمعات اعتراضی خودجوش مردم شکل گرفت. هر روز به تعداد معترضان افزوده میشد.
عکس: picture-alliance/AP Photo
مردم در برابر دولت
اعتراضات مردمی با خشونت نیروهای امنیتی و انتظامی روبرو میشود. مردم برای دفاع از خود دست به سازماندهی میزنند. آنان با وسایل نقلیه شاهراهها و جادههای اصلی را مسدود میکنند. چند بانک به آتش کشیده میشود. اینترنت در دومین روز اعتراضات با تصمیم شورای امنیت کشور (شاک) قطع میشود. مدارس و بازار تهران تعطیل میشوند
عکس: picture-alliance/AA/Stringer
واکنش مقامات دولتی
محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور معترضان را "اخلالگر" خواند. خامنهای از مسئولان حفظ امنیت خواست به وظایف خود عمل کنند. ابراهیم رییسی، رییس قوه قضاییه، نیز از دادستانها خواست در برابر آنچه "جریانات ضد انقلاب"، "نفوذیها" و "اقدامات خرابکارانه" خواند، قاطعانه اقدام کنند. روحانی گفت "اخلالگران عددی نیستند". شریعتمداری تهدید به "قلعوقمع اوباش" کرد.
عکس: Mehrnews
سرکوب اعتراضات توسط نیروهای امنیتی
مردم با خشونت بیسابقه نیروهای انتظامی روبرو میشوند. ماموران برای سرکوب معترضان از گاز اشک آور، باتوم و اسلحه استفاده میکنند. ویدئوهای منتشرشده در فضای مجازی از حمله نیروهای امنیتی به تظاهرکنندگان و تیراندازی به سوی معترضان و کشته شدن صدها تن حکایت میکنند. تلویزیون دولتی ایران با پخش یک گزارش ویدیویی کشتهشدن معترضان در نیزارهای ماهشهر را تایید میکند.
عکس: picture-alliance/abaca/Salampix
"آبان ۹۸ گستردهتر و مخربتر از دیماه ۹۶"
خبرگزاری سپاه پاسداران اذعان داشت که میزان خشونت و تخریب نسبت به تجمعات دیماه ۹۶ گستردهتر و مخربتر بوده است. شهردار اصفهان مدعی شد که ناآرامیهای اخیر حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان به "زیرساختها، معابر و تاسیسات شهری" اصفهان خسارت وارد کرده است. بر اساس گزارشهای نهادهای نزدیک به حوزههای علمیه در ایران حدود ۹ حوزه علمیه و دفتر امام جمعه به آتش کشیده شد.
عکس: AFP
بازداشتهای فلهای
حسین نقوی حسینی سخنگوی کمیته امنیت ملی مجلس اعلام کرد ۷هزار نفر در ارتباط با اعتراضات اخیر در سراسر کشور دستگیر شدهاند. دادستان کل کشور از"غربالگری" دستگیرشدگان خبر داد. هلاله موسویان وکیل دادگستری گفت رده سنی بازداشتشدگان از ۱۸ تا ۳۰ سال است و در میان آنان افراد زیر ۱۸ سال نیز هستند که عمدتا ۱۳ تا ۱۵ سالهاند.
عکس: Fars
آزار جنسی و تجاوز به کودکان بازداشتشده در کردستان
کاوه کرمانشاهی سخنگوی حقوق بشر کردستان خبر داد که بازداشتشدگان حوادث آبانماه در شهرهای مختلف کردستان در معرض شکنجههای جسمی و آزار و اذیتهای جنسی قرار گرفتهاند. وی اضافه کرد که اخباری از آزارهای جنسی و حتی تجاوز به کودکان به وسیله باتوم در بازداشتگاه رسیده است. به گفته او از جمله موارد ثابت شده آزار جنسی و تهدید به تجاوز در مورد سه دانش آموز مریوانی است.
"کشتار با تیراندازی مستقیم"
دفتر حقوق بشر سازمان ملل از استفاده نیروهای امنیتی ایران از گلوله جنگی برای مقابله با معترضان ابراز نگرانی کرد. کیهان نوشت "مجازات اعدام با طناب دار برای لیدرهای آشوب" قطعی است. فرماندار بهارستان گفت "بابت تحویل اجساد قربانیان پولی دریافت نشده است". رویترز به نقل از چهار منبع موثق رسمی ایران گزارش داد در اعتراضهای هفته آخر آبان حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدهاند که از آن میان ۱۷ کودک و ۴۰۰ تن زن بودند.
عکس: Amnesty International
۱۶ آذرِ، یک دقیقه سکوت در روز دانشجو
در مراسم روز دانشجو به میهمانان مورد نظر دانشجویان مجوز داده نشد. به نقل از باشگاه خبرنگاران ابراهیم رییسی رئیس قوه قضاییه در دانشگاه تهران سخنرانی کرد. حسین اشتری فرمانده نیروی انتظامی در سخنرانی خود در این روز گفت ماموران انتظامی توانستند اتفاقات را در کمتر از ۴۸ ساعت خنثی کنند. یک دقیقه سکوت در دانشگاهها و مدارس درخواست چند تشکل صنفی در اعتراض به سرکوب اعتراض آبان ۹۸ بود.