هیچ بنایی در استانبول از نظر تاریخ پرفراز و نشیب با ایاصوفیا برابری نمی‌کند. ایاصوفیا، کلیسایی که در سال ۳۲۵ بنا شد، در سال ۱۴۵۳ به مسجد تبدیل شد، مصطفی کمال آتاتورک، اولین رئيس‌جمهور ترکیه آن را در سال ۱۹۳۵ به موزه تبدیل کرد و ۸۵ سال بعد رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور کنونی این کشور آن را دوباره مسجد نامید. از ایاصوفیا هنوز هم می‌توان دیدن کرد، تنها در وقت نماز محدودیت‌هایی وجود دارد.

کاخ ۶۰۰ ساله سلطان (توپکاپی) بعد از ایاصوفیا از پربازدیدترین بناهای تاریخی استانبول است. حیاط‌های این کاخ همراه با مساجد، اتاق‌ها، کتابخانه‌ و باغ بزرگ آن انسان را به صدها سال قبل به دوران داستان "هزار و یک شب" می‌برد. مساحت این کاخ بیش از ۷۰ هکتار است، بنا بر این روزی که قصد دیدنش کردید حسابی وقت بگذارید و از کارهای دیگر صرف نظر کنید.

در استانبول بیش از ۳ هزار مسجد وجود دارد. مسجد سلطان احمد که در قرن ۱۷ ساخته شده یکی از آنان است که بعد از ایاصوفیا از مساجد اصلی شهر به شمار می‌آمد. به آن مسجد آبی نیز می‌گویند، نامی که مدیون کاشی‌های هنری آبی ـ سفیدش است که نمای درونی را زینت بخشیده‌ و این سازه دوران عثمانی را به جواهری تبدیل کرده‌‌ است. شش مناره این مسجد نیز بر زیبایی آن افزوده‌اند.

استانبول به بازارهای پرجنب و جوش و رنگارنگش شهرت دارد که بخشی از حس و حال شهر مدیون آن‌هاست. بازار بزرگ از قرن ۱۵ مهم‌ترین مرکز خرید و تجارت این شهر است. این بازار با کوچه‌های تو در توی سرپوشیده‌اش بر حسب کالاهای عرضه‌شده تقسیم‌بندی شده: بازار فرش، ادویه، سرامیک، جواهر و بسیاری دیگر. انگار کالایی نیست که در این بازار پیدا نشود.

گفته می‌شود که ۱۰۰ سال پیش در استانبول به اندازه مساجد حمام وجود داشت، حدودا ۲۵۰۰ حمام. تعداد حمام‌ها به مرور رو به کاهش گذاشت اما هنوز هم شمار آن‌ها بالاست. حمامی که در عکس می‌بینیم نامش خرم سلطان از قرن ۱۶ است. حمام‌ها متفاوت‌اند اما آداب و رسوم آن در همه جا یکی است: ریختن آب گرم، استراحت روی سنگ مرمر گرم، استفاده از لیف صابون، ماساژ پرقدرت و در پایان هم چای گرم.

آب‌انبار "باسیلیکا" با ستو‌ن‌های بی‌شمارش که مانند درختان سربر کشیده‌اند نمایی ساخته که هنرپیشه‌هایی مانند شان کانری در نقش جیمز باند، تام هنکس و جکی‌‌‌ چان را به خود جذب کرده تا صحنه‌هایی از فیلم‌هایشان را در این‌جا بازی کنند. یک ورودی نامحسوس در نزدیکی ایاصوفیا به این‌جا ختم می‌شود. در دهه هشتاد با صفحاتی چوبی گذرگاه‌هایی در این‌‌جا بنا شد تا گردشگران بتوانند از این هزارتو دیدن کنند.

استانبول امکان کمیاب حضور میان دو قاره را به ما می‌دهد. تنگه بسفر نه تنها دریای سیاه و مدیترانه را به هم وصل می‌کند بلکه اروپا و آسیا را نیز به هم پیوند می‌زند. با قایق‌گردی در تنگه بسفر می‌توان از قاره‌ای به قاره‌ای دیگر رفت و از دیدنی‌های راه لذت برد.

جزایر ۹‌گانه پرنس در دریای مرمره از جمله جاذبه‌های گردشگری استانبول‌اند که حدود ۱۵ هزار سکنه دارند. این جزایر برای مردم دلزده از کلان‌شهرها استراحت‌گاهی فراهم می‌کنند تا برای مدتی کوتاه هم که شده به دور از هیاهو دمی بیاسایند. توصیه: هنگام بازگشت در طرف راست قایق بنشینید و از مناظر اطراف و جلوه‌گری ایاصوفیا لذت ببرید.

"بالیک اکمک" یا ساندویچ ماهی غذایی ساده اما خوشمزه است. در غذاهای ترکی به وفور از سبزیجات تازه، ماهی و ادویه‌جات استفاده می‌شود. یک بازار ماهی در نزدیکی پل گالاتا قرار دارد که بهترین ساندویچ ماهی را با ماهی‌های تازه عرضه می‌کند. نان نیز همانجا پخته و همراه با سالاد، سبزیجات، ماهی و سس سرو می‌شود. نوش جان!

"برج دختر" یکی از زیباترین مکان‌هایی است که می‌توان از آن به غروب خورشید چشم دوخت و از منظره پانورامایی ۳۶۰ درجه اطراف لذت برد. این برج بر روی جزیره کوچکی در میانه بسفر واقع شده است. "برج دختر" که از قرن ۱۸ به جا مانده قبلا کاربردهای گوناگونی داشت: گاه فانوس دریایی بود و گاه قرنطینه‌گاه یا مقر افسران نیروی دریایی. اما امروز غالبا مکانی است برای گرفتن عکس سلفی.

استانبول تنها شهر جهان است که در دو قاره قرار دارد: اروپا و آسیا. در این کلان‌شهر چند میلیون نفری که در کرانه تنگه بسفر واقع شده سنت و مدرنیته، سبک زندگی مذهبی و سکولار چنان درآمیخته‌اند که در هیچ شهر دیگری در جهان نظیرش را نمی‌توان یافت. خیلی‌ها معتقدند همین نیز دلیل اصلی جذابیت شهر است.

شهر استانبول تاریخی ۲۶۰۰ ساله دارد. در طول سالیان دراز حاکمان مختلفی برای تسخیر این شهر خیز برداشتند: ایرانیان، یونانیان، رومی‌ها و عثمانی‌ها. استانبول که در آن زمان "قسطنطنیه" خوانده می‌شد، مرکز امپراتوری بیزانس (روم شرقی) و بعدها امپراتوری عثمانی بود. تازه در سال ۱۹۳۰ قسطنطنیه به استانبول تغییر نام داد.

تنگه بسفر را روح شهر استانبول می‌دانند. این تنگه بخش آسیایی و اروپایی شهر را از هم جدا می‌کند. روزانه کشتی‌های کوچک مسافربری مردم را از یک طرف تنگه به سمت دیگر جا‌به‌جا می‌کنند. مسافت میان محله اروپایی کاراکوی تا محله آسیایی کادیکوی تقریبا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد.

از روی پل گالاتا می‌توان چشم‌انداز زیبایی بر کشتی‌هایی داشت که از آب عبور می‌کنند. علاوه بر آن شمار زیادی شهروندان هر روز به امید صیدی پربار با قلاب‌های ماهیگیری‌شان روی این پل مشغول ماهیگیری می‌شوند. دست‌فروشان، گردشگران خارجی و بلال‌فروشان نیز جابه‌جای این پل به چشم می‌خورند.

وفکی (تصویر) یکی از ماهیگیران پل گالاتاست. او خودش را اروپایی می‌داند و می‌گوید: «ما آرزوی آزادی بیشتری را داریم و برای همین هم ترکیه و اتحادیه اروپا باید دوباره به یکدیگر نزدیک شوند.» وفکی بازنشسته شده و ماهیگیری جزو سرگرمی‌های روزانه اوست، البته از این راه درآمد اندکی هم دارد. او برای هر دو کیلو ماهی که در بازار می‌فروشد، تقریبا هشت یورو سود می‌کند.

میدان تقسیم یکی از میدان‌های مورد علاقه گردشگران ایرانی و قلب تپنده شهر است. در گوشه‌‌ای از این میدان قرار است تا انتخابات بعدی که در سال ۲۰۱۹ برگزار شود، یک مسجد ساخته شود؛ با گنبدی ۳۰ متری و دو مناره. منتقدان می‌گویند اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه می‌خواهد با ساخت یک هویت جدید برای این میدان، آن را از مکانی سکولار و اروپایی به مکانی اسلامی و محافظه‌کار تبدیل کند.

محله فاتح (فاتیح) اگرچه در بخش اروپایی استانبول واقع شده اما چهره‌ای بیش‌تر محافظه‌کارانه دارد. بسیاری از مردمی که اینجا ساکن هستند، به امید زندگی بهتر از آناتولی به استانبول مهاجرت کرده‌اند. ساکنان این محله جزو هواداران وفادار اردوغان و حزب او یعنی عدالت و توسعه هستند.

چهارشنبه‌ها در اطراف مسجد محله فاتح چهارشنبه‌بازار برپا می‌شود. در این بازار می‌توان همه‌چیز پیدا کرد، از سبزی و میوه گرفته تا لباس و وسایل منزل. این محله در سال‌های اخیر خانه بسیاری از پناهجویان سوری شده که به ترکیه آمده‌اند. از آغاز جنگ داخلی در سوریه که سال ۲۰۱۱ آغاز شد، ترکیه بیش از سه میلیون مهاجر سوری را پناه داده و به این ترتیب تنها کشوری است که پذیرای این تعداد پناهجوی سوری شده است.

محله فاتح در این بین به محل رستوران‌های سوری مشهور شده است. در ترکیه اجازه اقامت برای پناهجویان آنگونه که در اتحادیه اروپا معمول است، رایج نیست. با این حال دولت ترکیه به ده‌ها هزار پناهجوی سوری وعده اعطای تابعیت این کشور را داده است. منتقدان می‌گویند دولت با این کار خود قصد افزایش رأی به نفع خود در انتخابات را دارد.

کسانی که به دنبال رقص و مشروبات الکل هستند، به محله آسیایی کادیکوی یا محله اروپایی کاراکوی سر می‌زنند. این دو محله با کافه‌ها، رستوران‌ها و بوتیک‌های خود، پذیرای مردم محلی و گردشگران خارجی است. در این منطقه به ندرت کسی با سیاست‌های اسلام‌گرایانه و محافظه‌کارانه دولت موافق و همصداست.

عایشه‌ گل (تصویر) در یکی از بوتیک‌های محله گالاتا کار می‌کند. او معتقد است استانبول در مقایسه با گذشته تغییرات زیادی داشته: «تا همین چند سال پیش اروپایی‌های زیادی برای گذراندن تعطیلات اینجا می‌آمدند.» اما حالا بیشتر گردشگران عرب به استانبول سفر می‌کنند. عایشه گل می‌گوید کسب و کارشان رونق گذشته را ندارد و امیدوار است شرایط به زودی تغییر کند؛ امیدی که دقیقا نمی‌توان گفت چه زمانی به تحقق خواهد پیوست.