تکمیل معلومات اتمی

به گزارش روزنامه‌ی نیویورک تایمز (در شماره‌ی ۱۵ مه) در نطنز ۱۳۰۰ سانتریفوژ در حال غنی‌سازی اورانیوم هستند. میزان غنای لازم برای نیروگاههای اتمی ۵ درصد و برای بمب اتمی ۹۰ درصد است. ایران اکنون از مانع‌های رسیدن به غنای ۵ درصد گذشته است. به گزارش کارشناسان، پیشتر، مشکلِ فنی، رساندنِ سانتریفوژها به دور لازم بوده است. اکنون مشکل را برطرف کرده‌اند. نیویورک تایمز در این رابطه این سخن را از محمد البرادعی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، نقل کرده است: «ما گمان می‌کنیم، که آنان برای غنی‌سازی به دانش لازم دست یافته‌اند. اکنون مسئله‌ی‌شان تکمیل کردنِ معلوماتشان است. آدم دلش نمی‌خواهد باور کند. اما این دیگر حقیقت است.»

این نیز حقیقت است که هر کس غنی‌‌سازی را تا حد ۵ درصد، یا به قول رئیس جمهور اسلامی، محمود احمدی نژاد تا حد "صنعتی"، پیش برد، می‌تواند از راه پسخوراندِ مداوم اورانیوم غنی شده به سانتریفوژها، به غنای اتمی بیشتر و بیشتری دست یابد، تا جایی که به کره شمالی برسد که اکنون، هر چند گرسنه است، اما یک قدرت اتمی به حساب می‌آید. در نظر، مشکل چندانی وجود ندارد. مشکل، عملی است. در زمینه‌ی فنی، به گزارش نیویورک تایمز، یک مشکل برای فناوران اتمی ایران این است که در صورتی که بخواهند بمب اتم بسازند، چگونه آن را آن سان جمع‌وجور بسازند که بتوان آن را روی موشکهایی که در اختیار دارند، سوار کرد. حکومت ایران اما می‌گوید که تصمیم ندارد بمب اتم تولید کند.

تداوم فعالیت‌های دیپلماتیک

نیویورک تایمز در مقاله‌ی شماره ۱۵ مه خود این موضوع را یادآور شده که دو قطعنامه‌ی شورای امنیت سازمان ملل، ایران را موظف به تعلیق تلاش برای غنی‌سازی اورانیوم کرده‌اند. در قطعنامه دوم، تاریخ ۲۳ مه به عنوان آخرین مهلت برای پذیرش درخواست اکید شورای امنیت تعیین شده است. حکومت ایران با خونسردی به موضوع می‌نگرد و دست کم در تبلیغات خود مدام تأکید می‌کند که از غنی‌سازی اورانیوم کوتاه نخواهد آمد. با توجه به این موضوع و پیشرفت عملی‌ای که در زمینه‌ی غنی‌سازی حاصل شده، این موضوع مطرح می‌شود که آیا درخواست تعلیق غنی‌سازی پاسخ درخوری به وضعیت است.

نیویورک تایمز در این رابطه به موضع اسرائیلی‌ها اشاره کرده است. آنان معتقدند یک "نقطه‌ی بدون بازگشت" وجود دارد که فراسوی آن، دیگر اقدامات عادی، مثل صدور قطعنامه و اِعمال برخی تحریم‌ها، کارساز نیست. آنان استدلال می‌کنند که جمهوری اسلامی از بحث قطعنامه‌ی شورای امنیت و تحریم این استفاده را می‌برد که زمان بخرد و کار غنی‌سازی خود را پیش برد.

در مقابل، از نظر دولت آمریکا هنوز اساسِ کار، فعالیت‌های دیپلماتیک است. نیکولاس برنز (Nicholas Burns)، از مقامات وزارت خارجه و عهده‌دار امور ایران، به نیویورک تایمز گفته است که او در باره‌ی پیشرفتهای تازه چیزی نشنیده است و بر این مبنا کار می‌کند که برای فعالیتهای دیپلماتیک هنوز فرصت وجود دارد. او افزوده است که اگر حکومت ایران به تعلیق تن ندهد، در اجلاس هشت کشور صنعتی، که در ماه آینده برگزار خواهد شد، در جهت تهیه‌ی فهرست سوم تحریمهایی که علیه ایران اعمال خواهد شد، تدارک دیده خواهد شد.

موضع البرادعی

نیویورک تایمز پس از گزارش در مورد این دیدگاه، به شک البرادعی به استراتژی تحریم اشاره کرده است. البرادعی معتقد است که خواست تعلیق غنی‌سازی پاسخی درخور به مسئله‌ی عدم اطمینان به حکومت ایران نیست. حکومت ایران می‌خواهد پرستیژ خود را حفظ کند. بنابر نظر البرادعی، بگذاریم چنین شود، امتیازهایی بگیرد، اما متعهد شود که در چارچوب پذیرفته‌شده‌ی آژانس بین‌المللی اتمی حرکت کند و اجازه دهد که بازرسان آژانس بر فعالیت‌های اتمی‌اش کنترل لازم را داشته باشند.

از نظر آژانس این کنترل اکنون وجود ندارد. این موضوعی است که در هفته‌ی آینده در گزارش دستگاه زیر مدیریت البرادعی به شورای امنیت با تأکید ذکر خواهد شد.

ر