علی خامنهای اشغال سفارت آمریکا در تهران را نشانه "خصومت ذاتی واشنگتن با ایران" دانست. همزمان دولت ایران اعلام کرد پیام آمریکا برای ادامه مذاکرات را دریافت کرده است. ترامپ گفت ایران خواهان مذاکره است اما آشکار نمیکند.
خامنهای میگوید اختلاف ایران و آمریکا تاکتیکی نیست ذاتی است عکس: Iranian Supreme Leader's Office/ZUMA/picture alliance
تبلیغات
علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی روز دوشنبه ۱۲ آبان (۳ نوامبر) دوباره در انظار عمومی ظاهر شد و درباره مناسبات ایران و آمریکا اظهارنظر کرد. رهبر جمهوری اسلامی اشغال سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ را نمادی از "آشکار شدن هویت واقعی دولت آمریکا" دانست.
خامنهای گفت سفارت آمریکا مرکز سازماندهی و نقشهکشی برای ضربه به انقلاب بوده و اقدام دانشجویان موجب کشف این توطئهها شده بود.
اشاره خامنهای به گروگانگیری کارکنان سفارت آمریکاست که ۴۴۴ روز طول کشید.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا پیش از اظهارات خامنهای گفته بود که ایران خواستار توافق با آمریکاست اما آن را آشکار نمیکند.
خامنهای در ادامه صحبتهای خود بدون اشاره به صحبتهای ترامپ تاکید کرد:«خصومت آمریکا صرفا لفظی نیست بلکه شامل تحریم، توطئه، حمایت از دشمنان ایران و اقدامات نظامی مستقیم علیه ملت ایران بوده است.»
رهبر جمهوری اسلامی همچنین افزود "اختلاف ایران و آمریکا تاکتیکی نیست، بلکه ذاتی و ناشی از ناسازگاری منافع و ذات استکباری آمریکا با انقلاب اسلامی و استقلال ایران است".
خامنهای: همکاری با آمریکا غیرممکن است
رهبر جمهوری اسلامی در بخشی از صحبتهای خود شعار "مرگ بر آمریکا" را نشانه مقابله با سلطه آمریکا دانست و گفت: «همکاری ایران با آمریکا غیرممکن است مادامی که واشنگتن از رژیم صهیونیستی حمایت میکند و پایگاههای نظامی خود را از منطقه جمع نکرده است. تنها در صورتی امکان بررسی همکاری وجود دارد که آمریکا دخالتها و حمایتهای خود را کاملاً قطع کند.»
خامنهای در صحبتهای خود اشغال سفارت آمریکا و گروگانگیری کارکنان آن را ستود.
حمله به سفارتها و کنسولگریها و همچنین سنت گروگانگیری در ایران قدمتی دیرینه دارد و در سالهای گذشته حملات متعددی علیه سفارتخانههای بریتانیا و عربستان سعودی انجام گرفته و باعث بسته شدن نمایندگیهای این کشورها شده و به تیرگی مناسبات این کشورها با ایران انجامید.
سخنان خامنهای درباره آمریکا نشان میدهد که تغییری در رویکرد او نسبت به واشنگتن ایجاد نشده است. با این وجود پیامهایی بطور آشکار و پنهان میان ایران و آمریکا مبادله میشود که تا کنون چندین بار رسانهای شده است.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت خبر داده است که وزارت امور خارجه "پیامهایی برای ازسرگیری مذاکرات با آمریکا دریافت کرده است."
تبلیغات
بقایی: تداوم تبادل پیام میان ایران و آمریکا
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز روز دوشنبه ۱۲ آبان (۳ نوامبر) گفت هرچند تبادل پیام میان دو کشور از طریق واسطهها ادامه دارد، اما این روند به هیچ وجه به معنای آغاز مذاکرات رسمی نیست.
بقائی در نشست خبری خود ضمن رد انتقال هرگونه پیام رسمی از سوی آمریکا در جریان سفر مجید تختروانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه به عمان گفت هیچ پیام رسمی میان تهران و واشنگتن مبادله نشده است و تنها برخی واسطهها تلاشهایی برای نزدیک کردن دیدگاهها انجام میدهند، اما این به معنای شروع گفتوگو نیست.
بقایی افزود: «تا زمانی که رویکرد یکجانبه و فشار از سوی آمریکا ادامه دارد، گفتوگوی واقعی معنا نخواهد داشت.»
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی با این حال گفته است که تماسهای غیرمستقیم تنها در چارچوب تبادل دیدگاهها و برای کاهش سوءتفاهمها انجام میشود و هیچ روند رسمی یا ساختار مشخصی برای مذاکره میان ایران و آمریکا وجود ندارد.
ظریف: آمریکا باید به مذاکرات واقعی بازگردد
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی نیز در سخنرانی خود در شصتوسومین کنفرانس بینالمللی "پاگواش" در هیروشیما گفته است که به سود ایالات متحده است اگر از سیاست "تسلیم بیقید و شرط ایران" فاصله گرفته و به سمت مذاکرات واقعی حرکت کند.
ظریف تاکید کرد که "توان هستهای ایران در دانش بومی و تخصص دانشمندان این کشور نهفته است و قابل نابودی نیست".
اظهارات رهبر جمهوری اسلامی و دیگر مقامات ارشد حکومت نشان میدهد که ایران قصد ندارد علنا با آمریکا مذاکره کند و همزمان تلاش میکند تاسیسات تخریبشده در جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل را "با قدرت بیشتری" بازسازی کند.
دونالد ترامپ پس از جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل به جمهوری اسلامی علنا هشدار داد در صورت از سرگیری برنامه هستهای، ایران با عواقب شدیدی روبهرو خواهد شد. ترامپ تاکید کرد که اگر ایران برنامه هستهای خود را دوباره آغاز کند ایالات متحده دیگر منتظر نخواهد ماند و دوباره حمله خواهد کرد.
کارشناسان امور خاورمیانه بر این باورند که مواضع سرسختانه خامنهای میتواند کشور را به سمتجنگی تمام عیار با اسرائیل سوق دهد که طولانیتر از ۱۲ روز طول بکشد.
سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر
گروگانگیری در ایران سال ۱۳۵۸ با حمله به سفارت آمریکا مرسوم شد و با زندانی کردن و پروندهسازی برای گردشگران، محققان و دو تابعیتیها و سپس معامله بر سر آنها ادامه یافت. شماری از پروندهها در این گزارش تصویری:
عکس: Fars
گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی
در روز ۱۳ آبان سال ۱۳۵۸ تعدادی "دانشجو" که بعدا بیشتر آنها دارای پست و مقام کلیدی در جمهوری اسلامی شدند، به سفارت آمریکا حمله کردند و دیپلماتهای این کشور را گروگان گرفتند. ۶۶ دیپلمات آمریکایی ۴۴۴ روز یعنی تا روز ۱۱ ژوئیه ۱۹۸۰ گروگان بودند. این اقدام "دانشجویان خط امام" مسیر سیاست ایران در عرصه داخلی و خارجی را کاملا تغییر داد.
عکس: Fars
جیسون رضاییان
جیسون رضاییان، خبرنگار ایرانی-آمریکایی و مدیر دفتر تهران روزنامهٔ واشنگتن پست بود. او به همراه همسرش یگانه صالحی در ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ به اتهام جاسوسی دستگیر شدند. صالحی در ۱۴ مهر آزاد شد، ولی رضاییان در ۵ خرداد ۱۳۹۴ در دادگاهی به جاسوسی و فعالیت تبلیغی علیه نظام محکوم شد. رضاییان در ۲۶ دی ۱۳۹۴ به همراه سه آمریکایی دیگر در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شد.
عکس: picture-alliance/dpa
سیامک نمازی و باقر نمازی
سیامک نمازی، شهروند ایرانیآمریکایی، مدیر دفتر برنامهریزی استراتژیک شرکت نفتی "کرسنت" در امارات بود. او در تیرماه ۱۳۹۴ برای دیدار خانوادهاش به ایران سفر کرد و بازداشت شد. باقر نمازی برای پیگیری وضعیت فرزندش، به ایران سفر کرد و در بهمن ۱۳۹۴ بازداشت شد. آنها به اتهام "همکاری با دولت متخاصم آمریکا" به ۱۰ سال حبس محکوم شدند. باقر نمازی در سال ۱۴۰۱ با میانجیگری عمان آزاد و فرزندش در ۱۴۰۲ مبادله شد.
عکس: iran-emrooz
ژیو وانگ
ژیو وانگ، دارای ملیت چینی، ساکن آمریکا و دانشجوی دانشگاه پرینستون، به اتهام "جاسوسی" به ۱۰ سال زندان محکوم شد. وانگ دانشجوی دوره دکترای رشته تاریخ دانشگاه پرینستون و مسلط به زبان فارسی بود که پس از سفر به ایران برای کارهای تحقیقاتی پایاننامه دوره دکترایش، در تابستان ۱۳۹۵ بازداشت شد. وانگ بعدا با مسعود سلیمانی، پژوهشگر سلولهای بنیادی که در آمریکا بازداشت شده بود، مبادله شد.
کایلی مور گیلبرت، استاد دانشگاه استرالیایی در پاییز ۱۳۹۷ از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت و به اتهام جاسوسی حکم ۱۰ سال زندان دریافت کرد. او ۵ آذر ۱۳۹۹ در جریان مبادله با ۳ ایرانی که به اتهام بمبگذاری ناموفق علیه دیپلماتهای اسرائیلی در تایلند زندانی بودند، آزاد شد. جولی گینگ، گردشگر و مارک فیرکین وبلاگنویس استرالیایی نیز به دلایل نامشخصی در ایران بازداشت و آزاد شدند.
عکس: Department of Foreign Affairs and Trade of Australia/REUTERS
مایکل وایت
مایکل وایت، عضو سابق نیروی دریایی امریکا، در تابستان ۱۳۹۷ به ایران سفر کرد و در اوایل مرداد همان سال در مشهد بازداشت شد. دادگاه عمومی مشهد در اسفند ۱۳۹۷ او را برای دو اتهام "توهین به رهبری" و "پست عکسی در شبکههای اجتماعی" به ۱۰ سال حبس محکوم کرد. به گزارش سی ان ان مایکل وایت پس از تحمل دو سال زندان با مجید طاهری پزشک ایرانی که به نقض قوانین تحریم متهم و زندانی بود مبادله شد.
عکس: picture-alliance/AP Photo/White family
کامران قادری
کامران قادری، شهروند ایرانیاتریشی، در سفر به ایران، در ۱۲ دی ۱۳۹۴ بازداشت شد. او دارای دکترای برق و الکترونیک از دانشگاه وین، فعال در حوزه آیتی و مدیر شرکت آوانک در وین بود. قادری پیش از بازداشت، بارها برای شرکت در سمینارهای علمی و تحقیقی و معاملههای تجاری به تهران رفتوآمد داشت. دادگاه انقلاب وی را به اتهام "همکاری با دول متخاصم" به ۱۰ سال حبس محکوم کرد. قادری سرانجام در خرداد ۱۴۰۲ آزاد شد.
عکس: iranhumanrights
ارس امیری
ارس امیری کارمند شورای فرهنگی بریتانیا و دانشجوی دانشگاه کینگستون چند روز پس از بازگشت به ایران به قصد دیدن مادر بزرگ بیمارش، در ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ به اتهام "تبانی و اجتماع علیه امنیت ملی" بازداشت اما با قرار وثیقه آزاد شد. او در شهریور ۱۳۹۷ به اتهام "اداره شبکه براندازی علیه امنیت داخلی کشور" بازداشت و به ۱۰ سال حبس محکوم شد. امیری در سال ۱۴۰۰ از سوی دیوان عالی کشور تبرئه شد و به بریتانیا بازگشت.
عکس: iranianuk.com
کامیل احمدی
کامیل احمدی، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی، پژوهشگر اجتماعی و مردمشناس، ۲۰ مرداد ۱۳۹۹ بازداشت شد. او در دادگاه انقلاب به بیش از ۹ سال حبس و پرداخت ۶۰۰ هزار یورو جریمه محکوم شد. او به تلاش برای "اعمال نفوذ در طرح افزایش سن ازدواج، ترویج همجنسگرایی، سعی در تجزیه ایران بوسیله پژوهش و ارسال گزارش خلاف به سازمال ملل" متهم شد. احمدی در اواخر سال ۱۳۹۹ اعلام کرد که موفق به خروج از ایران شده است.
عکس: didarnews
نازنین زاغری رتکلیف
نازنین زاغری رتکلیف، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی و مدیر پروژههای "بنیاد خیریه تامسون رویترز" فروردین ۱۳۹۵ در فرودگاه "امام خمینی"، در حالی که قصد خروج از ایران را به همراه دختر نوزادش داشت، بازداشت شد. دادگاه انقلاب او را بعد به اتهام «جاسوسی»، به ۵ سال حبس محکوم کرد. زاغری با پرداخت بخشی از دلارهای بلوکهشده ایران در بریتانیا توانست از ایران خارج شود.
عکس: Jamie Wiseman/picture alliance
ناهید تقوی
ناهید تقوی، ۶۶ ساله، زندانی دوتابعیتی ایرانی آلمانی است که روز ۲۵ مهر ۱۳۹۹ بازداشت شد. او معمار بازنشسته است که سالها با دو گذرنامه و بدون هیچ مشکلی میان آلمان و ایران در رفت و آمد بود. ناهید تقوی پس از هفت ماه حبس در سلول انفرادی، به اتهام "مشارکت در یک گروه غیرقانونی" به ۱۰ سال و ۸ ماه حبس محکوم شد. او پس از سپری کردن بیش از ۱۵۰۰ روز حبس، سرانجام دیماه ۱۴۰۳ به آلمان بازگردانده شد.
عکس: Privat
احمد رضا جلالی
احمدرضا جلالی، پزشک، استاد و پٰژوهشگر مدیریت حوادث مترقبه است و با خانوادهش مقیم سوئد بوده است. او در سفری به ایران بازداشت و به اتهام «فساد فیالارض از طریق جاسوسی برای دولت متخاصم اسراییل» محکوم به اعدام شده است. او بارها تمام اتهامات را رد و اعلام کرده تحت شکنجه جسمی و روانی، وادار به اعتراف علیه خودش شده است.
فریبا عادلخواه و رولاند گابریل مارشال
فریبا عادلخواه، پژوهشگر دوتابعیتی ایرانی فرانسوی در ایران، خرداد ۱۳۹۸ از سوی حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران به اتهام جاسوسی بازداشت و به ۵ سال حبس محکوم شد. رولاند گابریل مارشال شریک زندگی او نیز که برای دیدنش به ایران رفت بازداشت شد. مارشال در مارس ۲۰۲۰ با جلال روحالله نژاد مبادله و آزاد شد. عادلخواه نیز در بهمن ۱۴۰۱ از زندان اوین آزاد شد، اما مهرماه ۱۴۰۲ امکان خروج از ایران را بدست آورد.
عکس: Sciences Po
مسعود مصاحب
مسعود مصاحب، شهروند ایرانیاتریشی، تاجر و دبیر کل انجمن دوستی اتریش و ایران، در بهمن ۱۳۹۷ بازداشت شد. او از سال ۱۳۴۴ در اتریش زندگی میکرد. تلویزیون دولتی ایران بریدههایی از مصاحبه با مصاحب را پخش و او را به انتقال "فناوری پهپادی، موشکی و اتمی ایران" به سازمان اطلاعات آلمان (BND) متهم نمود. او به ۱۰ سال حبس محکوم شد. مصاحب از جمله گروگانهایی بود که با اسدالله اسدی در خرداد ۱۴۰۲ مبادله شد.
عکس: Mehr
انوشه آشوری
انوشه آشوری مهندس ۶۵ ساله و نماینده شرکت تکنو خلاق در بریتانیا به اتهام "اتصال به موساد" به تحمل ۱۰ سال حبس، ۲ سال حبس بابت تحصیل نامشروع و استراد ۳۳ هزار یورو پولی که از او کشف شده به نفع جمهوری اسلامی محکوم شد. شهرزاد ایزدی همسر او هرگونه فعالیت سیاسی یا مقام دولتی و ارتباط او با اسرار محرمانه دولتی را رد کرده بود. انوشه آشوری اسفند ۱۴۰۰ پس از آزادی راهی بریتانیا شدند.
عکس: Elika Ashoori
بنجامین بریر
شش اسفند ۱۳۹۹ اعلام شد که بنجامین بریر گردشگر فرانسوی از ۹ ماه پیش در مشهد به اتهام "جاسوسی و تبلیغ علیه نظام" در بازداشت به سر میبرد. اتهام او در آن زمان، فیلمبرداری پهپادی از "مناطق ممنوعه" اعلام شد و دادگاهی در ایران او را به اتهام جاسوسی به هشت سال زندان محکوم کرد. بریر۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ با هواپیما از ایران خارج شد.
عکس: Iranhumanrights
کریگ و لینزی فورمن
کریگ و لینزی فورمن، زوج بریتانیایی ۵۲ ساله، که بهعنوان گردشگر با موتورسیکلت در حال سفر دور دنیا بودند، دیماه ۱۴۰۳ در کرمان بازداشت و به جاسوسی متهم شدند. آنها اکنون جداگانه در زندانهای قرچک و فشافویه نگهداری میشوند. خانواده میگویند بیش از ۲۰۰ روز است هیچ تماسی با آنان نداشتهاند. وزارت خارجه بریتانیا پیشتر نسبت به سفر به ایران هشدار داده بود.
عکس: Family handout via Foreign, Commonwealth & Development Office (FCDO)/AFP Family handout via Foreign, Commonwealth & Development Office (FCDO)/AFP/Getty Images
یوهان فلودروس
یوهان فلودروس، شهروند ۳۴ ساله سوئدی و مقام اتحادیه اروپا، فروردین ۱۴۰۱ در ایران بازداشت و به اتهام "جاسوسی و اقدام علیه امنیت ملی" محاکمه شد. او بیش از ۸۰۰ روز در زندان اوین و بخش زیادی در انفرادی، حبس بود. فلودروس خرداد ۱۴۰۳ در تبادل با حمید نوری، دادیار پیشین گوهردشت که در سوئد محکوم به حبس ابد شده بود، آزاد شد.
سیسیل کوهلر، معلم ۴۰ ساله فرانسوی، و شریک زندگیاش ژاک پاریس، اردیبهشت ۱۴۰۱ همزمان با روز جهانی کارگر در ایران بازداشت شدند. حکومت ایران، آنها را به «جاسوسی برای سرویسهای اطلاعاتی فرانسه» متهم کرده و اعتراف اجباریشان را پخش کرده است. عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، اعلام کرده مذاکرات برای مبادله این دو با مهدیه اسفندیاری، تبعه ایرانی بازداشتی در فرانسه، رو به پایان است.