خامنه‌ای خواهان جلوگیری از فعالیتهای سیاسی در دانشگاه‌ها شد
۱۳۹۳ تیر ۱۲, پنجشنبه
همزمان با طرح استیضاح رضا فرجی‌دانا، وزیر علوم از سوی ۵۰ نماینده مجلس، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در روز چهارشنبه (۱۱ تیر/ ۲ ژوئیه) در جمع صدها نفر از استادان دانشگاه‌های کشور خواهان پاک‌سازی مراکز علمی از "جریان‌های سیاسی" شد.
خامنه‌ای درباره‌ی ممانعت از فعالیت نیروهای سیاسی در دانشگاه‌ها گفت: «مسئولان ذیربط و مدیران دانشگاه‌ها باید با جدیت از تبدیل مراکز علمی به محل جولان و فعالیتهای جریان‌های سیاسی جلوگیری کنند.»
به گفته خامنه‌ای دانشگاه محل فعالیتهای علمی بوده و حضور گروه‌های سیاسی مانع و "سمی مهلک" در این راه خواهد بود. وی در اینباره افزود: « متأسفانه در دوره‌ای شاهد این پدیده زیان‌بار بودیم.»
رهبر جمهوری اسلامی، میان نگرش سیاسی دانشجویان و فعالیتهای گروه‌های سیاسی در دانشگاه تفاوت گذاشت و تصریح کرد: « نگرش، فهم و مشرب سیاسی در میان دانشجویان با تبدیل مراکز علمی به جولانگاه جریان‌های سیاسی تفاوت دارد.»
خامنه‌ای حفظ آرامش در دانشگاه‌های کشور را زمینه‌ساز حرکت علمی خواند و کندی یا توقف فعالیتهای علمی را سبب "بازگشت ایران به عقب" دانست.
سخنان خامنه‌ای درآستانه سالگرد ۱۸ تیر
سخنان خامنه‌ای در حالی ابراز می‌شود که جمهوری اسلامی پس از تحکیم پایه‌های قدرت خود و اخراج دانشجویان و استادان منتقد از دانشگاه‌ها، کوشید از مراکز عملی استفاده ابزاری و سیاسی کند. تشکل‌های دانشجویی که ابتدا در هم‌سویی با نظام حاکم شکل گرفته بودند، بدل به منتقدان سرسخت نظام جمهوری اسلامی شدند. اوج این چالش‌ها در ۱۸ تیر ۱۳۷۶ در حمله به کوی دانشگاه تهران تجلی یافت.
گروه‌های مختلف سیاسی، از اصول‌گرا تا اصلاح‌طلب، با ایراد سخنرانی در دانشگاه‌ها، عملاّ تا کنون از مراکز علمی به عنوان تریبونی برای طرح نظرات خود استفاده کرده‌اند. این امر در زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در دوره‌های گذشته بسیار پررنگ بوده است.
در روزهای اخیر نیز تغییر برخی از مدیران و روسای دانشگاه‌ها سبب بروز تنش‌های سیاسی در برخی دانشگاه‌ها شد. طرح استیضاح وزیر علوم نیز پیرامون همین تغییرات است. به گفته نمایندگانی که طرح استیضاح را امضا کرده‌اند، وزیر علوم برای مدیریت دانشگاه از نیروهای اصلاح‌طلب که به باور آنان در "فتنه" ۸۸ سهیم بوده‌اند، بهره می‌جوید.
فتنه اصطلاحی است که اصول‌گرایان به حوادث پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ اطلاق می‌کنند.
ادامه "راهبرد دشمن‌ستیزی" در جمهوری اسلامی
رهبر جمهوری اسلامی، توقف فعالیتهای علمی را یکی از برنامه‌های "دشمنان نظام" خواند و گفت: «برخی درخصوص استفاده از کلمه دشمن و تکرار آن، حساسیت دارند در حالیکه در قرآن کریم نیز بارها کلمه‌های شیطان و ابلیس تکرار شده که پیام آن، غافل نشدن از شیطان و دشمن است.»
خامنه‌ای افزود: «تکیه بر موضوع دشمن به معنای توجه نکردن به مشکلات و عیوب داخلی نیست اما غفلت از دشمن بیرونی، خطای راهبردی عظیمی است که ما را دچار خسارت می‌کند.»
مقامات جمهوری اسلامی بسیاری از ناکار‌آمدی‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را نتیجه "دخالت‌های بیگانه و توطئه دشمنان" نظام جمهوری اسلامی می‌خوانند. برای نمونه بحران اقتصادی را نتیجه تحریم‌ها دانسته و ریشه مخالفت‌ها و انتقادهای سیاسی را در "توطئه‌های دشمنان خارجی" می‌دانند.
به گفته خامنه‌ای فرار مغزها و مهاجرت استعدادها و نخبگان علمی به خارج نیز نتیجه تشویق جوانان به ترک کشور بوده است. وی در اینباره گفت: «متأسفانه ما در دوران‌هایی، نمونه‌های نامطلوبی را در دانشگاه‌ها داشتیم که جوانان نخبه را به ترک کشور تشویق می‌کردند و یا در سال‌هایی، افرادی در داخل وزارت علوم، در مقابل حرکت علمی مانع تراشی می کردند، این موارد به هیچ وجه نباید تکرار شوند.»
اما کارشناسان امور آموزشی در ایران خروج نخبگان علمی از کشور را نتیجه مسائلی نظیر ناهنجاری‌های ساختاری، شرایط کلی نظام سیاسی- اجتماعی و نبود چشم‌اندازهای شغلی در ایران می‌دانند.
به گفته خامنه‌ای "پیشرفت‌های علمی سبب بی‌اثر کردن تحریم‌ها" خواهد شد. وی افزود: «دشمن می خواهد با ابزار تحریم بر روی آبروی ملی ایرانیان فشار بیاورد و ملت را تحقیر کند که استمرار نهضت و پیشرفت علمی، این ابزار را هم بی‌اثر خواهد کرد.»
خامنه‌ای با تاکید بر استفاده "راهبردی از واژه دشمن" تصریح کرد: «مقابله با نقشه و چالش خصمانه دشمن، نیازمند حرکت و مدیریت جهادی در عرصه علمی و مقابله صحیح و هوشمندانه مسئولان و اساتید دانشگاه‌ها با آن است.»
مشکل علوم انسانی در نظام جمهوری اسلامی
رهبر جمهوری اسلامی ضمن انتقاد به جریان‌ها و افرادی که به گفته وی "مرعوب و مغلوب فرهنگ غربی" شده‌اند گفت: « این جریان هرچه را ملی، خودی و میهنی است مستقیم یا غیرمستقیم مایه تحقیر و استهزا قرار می‌دهد و موجبات دلزدگی و یأس دانشجویان را فراهم می‌کند که این، کار بسیار غلطی است.»
خامنه‌ای تغییر و دگرگونی در علوم انسانی را "نیازی حقیقی" خواند و گفت: «معنای تحول در علوم انسانی، بی‌نیازی از کارهای علمی و تحقیقاتی غربی‌ها نیست.» وی اما در ادامه افزود: «مبنای علوم انسانی در غرب، مادی و غیرالهی است در حالیکه علوم انسانی هنگامی به حال فرد و جامعه مفید خواهد بود که براساس جهان بینی الهی و اسلامی استوار باشد که باید در این زمینه با سرعت مناسب و بدون کندی یا شتاب زدگی تلاش کرد.»
اصول‌گرایان تندرو اخیراً به طور تلویحی حسن روحانی را متهم به طرفداری از لیبرالیسم کرده‌اند. محمدتقی مصباح یزدی، یکی از اعضای مجلس خبرگان در دیدار با اعضای شورای مرکزی حزب موتلفه گفته بود که حسن روحانی و همفکرانش "عمیقا باور دارند تنها راه نجات بشریت، ایدئولوژی لیبرال و دموکراسی لیبرال است، هر چند در این قالب، دین هم محدود به نماز، روزه، سینه زنی و روضه‌خوانی می‌تواند وجود داشته باشد".
در حالیکه رهبر جمهوری اسلامی تا کنون بارها از مضمون رشته‌های علوم انسانی در دانشگاه‌های ایران انتقاد کرده، حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۳ پیرامون اسلامی کردن علوم انسانی گفت: «اما باید توجه داشته باشیم که کجا را باید اسلامی کنیم و راه را اشتباه نپیماییم، چون پایه‌ها و مبانی علم و دانش، اسلامی، مسیحی و یهودی ندارد و پایه‌های علم جهانی است و جغرافیا نمی‌شناسد. متدها هم جهانی هستند اما اهداف متفاوتند و هر کشوری اهداف خود را دارد. پس اگر می‌خواهیم علم در کشور کاربردی شود باید آن را بومی‌سازی کنیم.»
SI/SH