هواپیماهای توپولوف سال‌های زیادی در آسمان روسیه به پرواز درآمدند و نامشان به نشانی برای هنر مهندسی روس‌ها تبدیل شد. هر چند در کشورهای دیگری که آسمانشان میزبان توپولوف شده بود‌، نام این هواپیما بیشتر با "خطر بالای سقوط" قرین شده بود تا با مهندسی برتر روس‌ها. تابستان سال گذشته بود که هواپیمای توپولوف متعلق به خط هوایی کاسپین ایرلاینز کمی پس از بلند شدن از باند هواپیما، سقوط کرد و ۱۶۸ نفر در پی این حادثه جان باختند.

این اولین سقوط هواپیمای توپولوف در ایران به شمار نمی‌رفت و پیش از آن نیز ایرانیان بارها شاهد سقوط این هواپیمای روس در کشور بود‌ه‌اند. بر طبق آمار یکی از سازمان‌های معتبر امنیت هوایی، از سال ۱۹۹۰ تا کنون در مجموع ۳۳ مورد وقوع سانحه یا سقوط مرگبار هواپیماهای توپولوف رخ داده است که بیشتر آنها به سال‌های دهه‌ی ۹۰ میلادی باز می‌گردند. به گفته‌ی کارشناسان طی ۲۵ سال گذشته این هواپیماها به روز نشده‌اند.

توپولوف‌ها هواپیماهایی قدیمی هستند که پیش از فروش به کشورهایی نظیر ایران، چین و کشورهای آسیای‌مرکزی در ناوگان هوایی شوروی و سپس روسیه، به خدمت گرفته شده‌اند. فرسودگی این هواپیماها نه تنها نارضایتی مسافران ایرانی که مسافران روس را نیز به همراه داشته است. به گفته‌ی یکی از خلبان‌های باسابقه‌ی روسی که سال‌ها هدایت توپولوف را بر عهده داشته، خدمه‌ی پرواز در بیشتر مواقع شاهد بلند شدن صدای مسافرانی بوده‌اند که از خرابی کمربندهای ایمنی یا صندلی‌ها شکایت داشته‌اند.

ایرباس به جای توپولوف

به تازگی خط هوایی ایرو فلات، یکی از بزرگترین خطوط هوایی روسیه با زیر شاخه‌های فراوان، هواپیماهای توپولوف را از ناوگان هوایی خود خارج کرد و به این ترتیب کار این هواپیما در این خط هوایی به پایان رسید. البته این به معنای پایان پرواز توپولوف در آسمان نیست زیرا هنوز کشورهایی نظیر ایران جزو خریداران این نوع هواپیما به شمار می‌آیند.

به گفته‌ی یکی از خلبان‌های روسی، در تمام ۱۸ سالی که وی با توپولوف پرواز کرده است، هیچگاه شاهد سانحه توپولوف ۱۵۴ نبوده است و این رخدادها تا حد زیادی به عوامل دیگری همچون خلبان و قطعات یدکی باز می‌گردد که برای هواپیما خریداری شده است.

روس‌ها بر این نکته تأکید می‌کنند که کیفیت هواپیماهای روسی بسیار بهتر از شهرتشان هستند و توپولوف‌ها نیز ایمنی بالایی دارند. در حقیقت آنها بیشتر مشکل را متعلق به زمانی می‌دانند که در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بسیاری از خطوط هوایی کوچک از طریق بازار سیاه قطعات یدکی هواپیماها را تأمین کردند که در بیشتر موارد نیز این قطعات جعلی بودند. البته این نکته را نیز نباید از ذهن دور داشت این هواپیماها عمدتا زمانی به ناوگان هوایی کشورهای دیگر اضافه می‌شوند‌، که به اعتقاد برخی صاحبنظران عمر مفید خود را کرده‌اند.

خط هوایی ایرو فلات در نظر دارد تا از این پس هواپیماهای ایرباس را جایگزین توپولوف کند.

SN/BM