اوضاع اقتصادی هیچ کشوری در اتحادیه اروپا به وخامت وضعیت یونان نیست. برنامه‌ای که دولت برای نجات اقتصاد این کشور تدارک دیده از سوی اتحادیه اروپا به عنوان اقدامی شجاعانه ستایش شده، اما در یونان با موجی از اعتراض و تظاهرات و اعتصاب روبرو شده است. نخست وزیر یونان، گیورگوس پاپاندرئو، پس از متقاعد کردن اعضای فراکسیون حزب حاکم رایزنی‌های فراوان و دشواری با حزب‌های دیگر، رهبران سندیکاها و نمایندگان کارفرمایان داشت. لایحه‌ای که دولت به این منظور به مجلس فرستاده بود روز جمعه به تصویب رسید.

تظاهرات و اعتصاب آتن را فلج کرد

دولت یونان در ماه ژانویه نیز برنامه‌ای برای صرفه‌جویی ۱۰ میلیارد یورو به تصویب رسانده بود. کسری بودجه‌ی این کشور نزدیک به ۱۳ درصد درآمد ناخالص ملی است و بدون یک برنامه‌ی ضربتی و فوری، دولت حتا قادر به پرداخت حقوق کارمندانش نخواهد بود. سندیکاهای کارگری روز جمعه با یک اعتصاب سراسری حمل و نقل عمومی را کاملا از کار انداختند. این اعتصاب از ساعت ۵ بامداد به وقت محلی آغاز شد و قرار است ۲۴ ساعت ادامه داشته باشد. پاپاندرئو کشور را «در وضعیت جنگی» و برنامه‌های اصلاحی را «پیکار ملی برای بقا» توصیف کرده است.

کارمندان دولت ظهر جمعه ۳ ساعت دست از کار کشیدند. در همین زمان پرواز هواپیماها نیز به دنبال یک اعتصاب ۴ ساعته دچار اختلال شد. یک تظاهرات اعتراضی نیز از سوی سندیکاهای چپ‌گرا و نمایندگان کارگران جلوی مجلس برپا شد. در دقایق پایانی این تظاهرات، که آرام برگزار شده بود، درگیری شدیدی میان پلیس و معترضان پیش آمد. بنا بر گزارش‌ها نیروهای پلیس به تعدادی از نمایندگان چپ‌گرای مجلس و تظاهرکنندگانی که قصد داشتند پارچه شعارنویسی شده‌ای را بر دیوار مجلس بچسبانند حمله کردند.

اشغال وزارت دارایی

درگیری‌های پراکنده‌ای که از ظهر پنج‌شنبه آغاز شد تا غروب ادامه یافت. عصر پنجشنبه حدود ۳۰۰ نفر که اکثر آنها جوان بودند، ساختمان وزارت دارایی را اشغال کردند. شهر آتن روز جمعه نیز شاهد درگیری‌هایی میان پلیس و معترضان بوده است. نیروهای پلیس برای متفرق کردن تظاهرکنندگان از گاز اشک‌اور و باتوم استفاده کردند. بخشی از برنامه‌های اصلاحی دولت قشرهای کم‌درآمد را بیش از پیش تحت فشار قرار خواهد داد. افزایش مالیات از ۱۹ به ۲۱ درصد ، حذف مزایا و کاهش ۳۰ درصدی پاداش سالانه‌ی کارمندان دولت، و عدم افزایش حقوق بازنشستگی به تناسب تورم، از جمله‌ی این اقدام‌ها هستند.

برخی از کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند، در صورتی که نشانه‌های بهبود وضعیت اقتصادی به زودی مشاهده نشود، یونان در ماه‌های آینده اعتراض‌های شدیدتری را تجربه خواهد کرد. از سوی دیگر طرح‌های نخست وزیر برای نجات اقتصاد کشور حامیان زیادی دارد. پاپاندرئو اکتبر سال گذشته میلادی در انتخابات این کشور به پیروزی رسید.

دلایلی برای خوش‌بینی؟

دلایل متفاوتی وجود دارد که بسیاری از یونانی‌ها را به برنامه‌های اصلاح اقتصادی امیدوار می‌کند. شاید مهم‌ترین دلیل این واقعیت باشد که ادامه‌ی وضع موجود ممکن نیست و کشور راهی جز صرفه‌جویی ندارد. دولت یونان انتظار دارد با اجرای برنامه‌هایی که روز جمعه به تصویب رسید ۸ / ۴ میلیارد یورو صرفه‌جویی کند. پاپاندرئو امیدوار است با این صرفه‌جویی اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی دوباره جلب شود.

یکی دیگر از انگیزه‌های حمایت از برنامه‌های دولت و تحمل فشارهای اقتصادی می‌تواند پشتیبانی قاطع اتحادیه اروپا از این برنامه‌ها باشد. خوزه مانوئل باروسو رئیس کمیسیون اقتصادی اتحادیه به یونان اطمینان داده است، در صورت ناکافی بودن برنامه‌های اصلاحی، این کشور را تنها نگذارند. پاپاندرئو که پس از تصویب لایحه‌ی پیشنهادیش برای دیدار با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، راهی برلین شد می‌گوید برای نجات کشورش انتظار کمک مالی از اتحادیه اروپا ندارد. او حمایت سیاسی از برنامه‌هایش را مهم‌تر و شرط موفقیت آن می‌داند.

پشتیبانی آلمان از برنامه‌های اصلاحی

روز جمعه خبرنگاران رادیو، تلویزیون و خبرگزاری دولتی یونان نیز برای ۲۴ ساعت دست از کار کشیدند. حاضر نشدن بسیاری از معلمان در مدرسه‌ها نیز تقریبا تمام کلاس‌های درس را به تعطیلی کشاند. تظاهرات روز جمعه به پزشکان بیمارستان‌های دولتی نیز کشید که فقط به مداوای بیماران اورژانس می‌پرداختند.

به رغم خوش‌بینی عده‌ای از کارشناسان، آینده‌ی یونان همچنان در ابهام است. به توجه به استمرار وضعیت بد اقتصادی بسیاری از یونانیان در سال‌های اخیر، برخی از ناظران احتمال گسترش نارضایتی‌ها و به خشونت کشیده شدن آن را منتفی نمی‌دانند.

اوضاع اقتصادی یونان که این کشور را در مرز ورشکستگی کامل قرار داده، اتحادیه اروپا را نیز بسیار نگران کرده است. پاپاندرئو در گفتگویی با روزنامه آلمانی فرانکفورتر الگماینه هشدار می‌دهد، سقوط یونان برای همه‌ی کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا گران تمام خواهد شد. مرکل ظهر جمعه بر پشتیبانی خود ار برنامه‌های نخست وزیر یونان تاکید کرد و آن را "نشانه‌ای مهم" خواند.

BK/BB