خشکسالی در ایران؛ هشدار درباره تبدیل شدن مازندران به بیابان
۱۴۰۲ فروردین ۵, شنبه
رئیس سازمان مدیریت بحران هشدار داد که اگر چارهای اندیشیده نشود مازندران تا ۱۵ سال دیگر به استانی بیابانی تبدیل میشود. یک مقام سابق وزارت کشاورزی هم گفته به زودی ۱۸ میلیون ساکن کویر مرکزی حتی آب شرب هم نخواهند داشت.
تبلیغات
آیا پیامد خشکسالیهای طولانی، مصرف بیرویه آب و مدیریت ناکارآمد منابع آبی میتواند برای پربارشترین و سرسبزترین استانهای ایران هم تهدیدی جدی باشد؟
پاسخ به این سوال از نظر رئیس سازمان مدیریت بحران کشور مثبت است. او با اشاره به تغییرات شدید آبوهوایی و اقلیمی، برای استان سرسبز مازندران آینده تاریکی پیشبینی میکند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمدحسن نامی روز جمعه، چهارم فروردین در حاشیه سفر به مرزنآباد چالوس گفت اگر توجه ویژهای به منطقه نشود در ۱۵ سال آینده شاهد بیابانی شدن استان مازندران خواهیم بود.
بنابر این گزارش، نامی ایران را "کشوری در مدار بحرانهای متعدد" خواند و افزود: «مازندران نیز بحرانخیز است و بنابراین آمادهباش کامل نیروها برای مواجهه با بحرانها ضرورتی انکارناپذیر در این استان بهشمار میرود.»
کاهش بارندگی و خشکسالیهای پیدرپی و شدید معضلی است که اکثر مناطق جهان به درجاتی درگیر آن هستند. در کشوری مانند ایران سیاستهای نادرست و ناکارآمدی مسئولان معضلات را دوچندان کرده است.
"جنگ آب" و تشنه ماندن ۱۸ میلیون نفر
این مسئلهای است که برخی کارگزاران حکومتی هم به آن اعتراف میکنند. رئیس پیشین سازمان حفاظت محیط زیست حدود دو سال پیش "سیاستمداران کشور" را متهم کرد که به توسعه پایدار اعتقادی ندارند.
عیسی کلانتری اردیبهشت سال ۹۹ در همایشی گفته بود جنگ آب بین استانها شروع شده و به روستاها میرسد و طبیعت ایران "قربانی سیاستهای کلان کشور" شده است.
خشکی و آلودگی خلیج گرگان به روایت تصویر
کم آب شدن خلیج گرگان و جمع شدن پسابها، بخشی از سواحل این استان را به مناطقی متروک تبدیل کرده است. ریزش فاضلاب شهری به داخل خلیج گرگان از جمله دلایل آلودگی سواحل این منطقه به شمار میآید.
عکس: Tasnim
کم آب شدن خلیج گرگان و همینطور جمع شدن پسابها مشکلات زیست محیطی فراوانی در این استان به وجود آورده است.
عکس: Tasnim
آلودگی زیستمحیطی در این منطقه بخشهایی از سواحل این را به مناطقی متروک تبدیل کرده است.
عکس: Tasnim
در این گزارش از عدم انجام لایروبی به عنوان یکی از از دلایل آلودگی زیستمحیطی و بوی نامطبوع برای شهروندان در این منطقه اشاره شده است.
عکس: Tasnim
ریزش فاضلاب شهری به داخل خلیج گرگان از جمله دیگر دلایل آلودگی سواحل این منطقه است.
عکس: Tasnim
پیش از این اسماعیل مهاجر مدیرکل حفاظت محیط زیست گفته بود منطقهای که به طور طبیعی چند صد هکتار آب داشته و زیستگاه برخی گونههای آبزی بسیار نادر و در حال انقراض مانند ماهی خاویاری است، اکنون با کم شدن ورودی آب و همچنین ورود فاضلاب شهری به تلی از آلودگی تبدیل شده است.
عکس: Tasnim
بنا بر این گزارش به نقل از مدیرکل حفاظت محیط زیست دولت برای نجات خلیج گرگان یک ریال هم اختصاص نداده است.
عکس: Tasnim
سال ۱۳۹۵ پروین فرشچی معاون سازمان حفاظت محیط زیست میزان کاهش سطح آب خلیج گرگان را ۲۴ سانتیمتر عنوان کرده بود.
عکس: Tasnim
بنا بر این گزارش نوع آلودگی که از طرف ایران به دریای خزر وارد میشود با دیگر کشورهای همجوار متفاوت است.
عکس: Tasnim
در این گزارش به نقل از معاون سازمان حفاظت محیط زیست آمده از کشورهای روسیه و آذربایجان بیشتر آلودگیها ناشی از استخراج و اکتشاف و حمل و نقل نفت وارد دریای خزر میشود اما در جنوب دریای خزر و سمت ایران آلودگی نفتی چشمگیر نیست بلکه آلودگی ناشی از فاضلابها و پسابهای کشاورزی عمده است.
عکس: Tasnim
آلودگی خلیج گرگان
عکس: Tasnim
عکس 101 | 10
عباس کشاورز که زمانی سرپرستی وزارت جهاد کشاورزی را بر عهده داشت سوم فروردین در یک نشست تخصصی هشدار داد که اگر مشکل آب ریشه ای حل نشود اعتراضات آبی اصفهان، همدان و خوزستان در اکثر استانهای ایران تکرار خواهد شد.
کشاورز میگوید با ادامه مدیریت آب به شکل کنونی به زودی در خوشبینانهترین حالت ۱۸ میلیون نفر از ساکنان مناطق مرکزی ایران حتی به آب شرب هم دسترسی نخواهند داشت.
خطر تشکیل کانون ریزگرد در استان گلستان
گلستان یکی دیگر از استانهای شمالی ایران است که در سالهای اخیر هم با سیلابهای شدید روبرو بوده هم با خشکسالی در تابستان.
استاندار گلستان با توجه به خشکسالیهای پیاپی در سه سال اخیرمیگوید باید برای مقابله با این وضعیت "اقدامات عاجل" در دستور کار قرار گیرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، علیمحمد زنگانه با اشاره به وضعیت بحرانی خلیج گرگان گفت: «اگر خلیج گرگان خشک شد برای استان گلستان یک ابرچالش میسازد و تبدیل بهکانون ریزگرد نمکی خواهد شد و جنگل و کشاورزی را نابود میکند لذا برنامههای علاجبخشی خلیج گرگان باید با جدیت انجام شود.»
وضعیت دریاچه ارومیه یکی از نمونههای فاجعههای زیستمحیطی است که سیاستهای نادرستی چون احداث بیرویه سد در حوضه آبریز دریاچه در خشکشدن تدریجی آن نقشی اساسی دارد.
برآورد میشود خشک شدن کامل دریاچه ارومیه دستکم به مهاجرت اجباری شش و نیم میلیون نفر از ساکنان مناطق اطراف آن منجر میشود و زندگی میلیونها نفر در شهرهای نزدیک آن را با چالشهای جدی روبرو میکند.
دریاچه ارومیه؛ زیستگاهی کە آهسته جان میدهد
در روزهای گذشتە "بی توجهی دولت و عدم موفقیت طرحهای احیای دریاچه ارومیه" در شبکههای اجتماعی مورد اعتراض و واکنش کنشگران محیط زیست و کاربران ایرانی شدە است. سطح آب این دریاچه به کمیترین میزان خود رسیده است.
عکس: NASA/dpa/picture alliance
طی روزهای گذشتە کنشگران محیط زیست و کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی بە "بیتوجهی دولت و عدم موفقیت طرحهای احیای دریاچه ارومیه" اعتراض کردە و در مورد آن هشدار دادەاند.
عکس: Farshid-Motahari Bina/dpa/picture alliance
دریاچه ارومیه کە در ایران "ثروتی ملی" تلقی میشود و زمانی یکی از مقاصد محبوب گردشگران در فصل تابستان بود، اکنون در بدترین وضعیت دو دهه اخیر خود قرار دارد. طرحهای دولتهای مختلف برای احیای این دریاچه ناموفق بودەاند و وضعیت پیوسته وخیمتر میشود.
عکس: AA/picture alliance
بر اساس جدیدترین بررسیهای ادارە حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای آذربایجان غربی، وسعت دریاچه ارومیه کە در سال گذشتە سه هزار و ۵۷۵ کیلومتر مربع بود، اکنون به دو هزار و ۳۲۴ کیلومتر مربع رسیده است. این در حالی است کە مساحت آن در سال ۱۳۷۷ حدود شش هزار کیلومتر مربع بودە است.
عکس: Daniel Kreher/imageBROKER/picture alliance
دریاچه ارومیه تا قبل از اینکه با این معضل روبرو شود، بیست و پنجمین دریاچه بزرگ دنیا بود و تا کنون هم بزرگترین دریاچه داخلی ایران، بزرگترین دریاچه آب شور در خاورمیانه، و ششمین دریاچه بزرگ آب شور در جهان است.
عکس: Ebrahim Noroozi/AP Photo/picture alliance
بر اساس آمارهای ارائهشدە توسط پارک ملی دریاچه ارومیه، این دریاچه زیستگاه ۶۲ گونه باکتری، ۴۲ گونه قارچ، ۲۰ گونه جلبک، ۳۱۱ گونه گیاه، ۵ گونه نرمتن، ۲۲۶ گونه از پرندگان، ۲۷ گونه خزنده و دوزیست و ۲۴ گونه از پستانداران است. خشک شدن دریاچه ارومیه برای ادامه حیات این جانداران تهدیدی بزرگ است.
عکس: AA/picture alliance
کنشگران محیط زیست سدسازی بیرویه، احداث بزرگراه بر روی دریاچه و استفاده بیرویه از منابع آب حوزه آبریز دریاچه و همچنین بارش کم برف و باران را از دلایل خشک شدن دریاچه ارومیه عنوان میکنند.
عکس: Ebrahim Noroozi/AP Photo/picture alliance
دریاچه ارومیه عموما از رودخانههای زرینهرود، سیمینهرود، تلخه رود، گادر، باراندوز، شهرچای، نازلو و زولا تغذیه میشود. این در حالی است کە بە گفته بعضی از منابع در سه دهه گذشتە بیش از ٢٠٠ سد و آبگیر بر روی رودخانههای حوزه آبریز این دریاچه ساختە شدەاند.
عکس: Tom Schulze/DUMONT Bildarchiv/picture alliance
برخی از کارشناسان محیط زیست میگویند در صورت خشک شدن این دریاچه هوای منطقه از معتدل به هوای گرمسیری با بادهای نمکی تغییر خواهد کرد و زندگی و ادامه حیات را با چالشهای جدی روبرو میکند. حتی بعضی از کارشناسان در خصوص بروز پدیده "بارانهای نمکی" در صورت خشکشدن دریاچه ارومیه هشدار دادەاند.
عکس: Fatemeh Bahrami/AA/picture alliance
در دوران ریاستجمهوری حسن روحانی گفته شد که برای احیای دریاچه ارومیه "۱۵ هزار میلیارد تومان هزینه شدە است"، اما تا کنون هیچ یک از این طرحها موفقیت آمیز و مؤثر نبودەاند و گزارشی هم دربارە آنها و یا دلایل عدم موفقیت آنها منتشر نمیشود. حتی در دوران دولت ابراهیم رئیسی نهادها و ارگانهای مربوطه از ارائه آمار جدید از سطح آب این دریاچه خودداری میکنند.