خطراعدامهای جدید شهروندان بلوچ در ایران
۱۳۹۱ بهمن ۱۳, جمعه خبرگزاری فارس گزارش داده است «۵ سوداگر مرگ در کرمان به علت قاچاق مسلحانهی مواد مخدر به دار مجازات آویخته شدند.» فارس نوشته است که این افراد به موجب دادنامهی شعبه دوم دادگاه انقلاب اسلامی به اعدام محکوم شدند.
در گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشرنام این افراد: نظر شهبخش فرزند اللهداد، نعمتالله شهبخش فرزند اسد، عبدالله شهبخش فرزند ولیمحمد، عبدالرحمن شهبخش فرزند یوسف، صالح نوتیزهی اعلام شده است. هرانا مینویسد که این پنج نفر سحرگاه چهارشنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۱ در محوطهی زندان کرمان اعدام شدهاند.
هرانا خاطرنشان میکند این افراد از شهروندان بلوچ هستند و حدود پنج سال پیش در اتوبوسی که در مسیر سیرجان به کرمان متوقف شده بود، بازداشت شدند. این خبرگزاری در گزارشی دیگر از انتقال علی پژگل زندانی سیاسی بلوچ به زندان مرکزی اردبیل نیز خبر داده است. علی پژگل ۲۱ ساله به اتهام "اقدام علیه امنیت ملی" به ۱۶ سال حبس محکوم شده و ۳ ماه پیش از زندان مرکزی زاهدان به زندان اردبیل منتقل گردید.
«ناآرامیها از شهرستان آغاز میشود»
نمایندگان نهادهای بینالمللی چون عفو بینالملل و "جامعه اقوام در معرض خطر" در گفتوگو با دویچه وله حکم اعدام بلوچها به بهانهی "قاچاق مواد مخدر" را فاقد شفافیت حقوقی میدانند.
ناصر بلدهای، فعال سیاسی بلوچ در تماس با دویچه وله میگوید: «تعداد افراد دستگیر شده سیاسی بلوچ فقط در بند ۵ ویژهی زندانیان بلوچ زاهدان به ۱۸۰ نفر میرسد. مقامات قضائی جمهوری اسلامی ایران هرازگاهی تعدادی از آنها را اعدام میکنند. در شهرهای دیگر هم افراد سیاسی بلوچ محبوساند. بیشتراین افراد که از طایفه ریگی و یا دیگر طوایف مرزنشین کشورهستند، در تظاهرات اعتراضی ماه می ۲۰۰۹ دستگیر شدند.»
بلدهای تاکید میکند که نهادهای بینالمللی هم به ارتباط دادن اتهامات سیاسی بلوچها با قاچاق مواد مخدراعتراض کردهاند. وی میگوید:«جمهوری اسلامی ایران تاکنون اتهامات این افراد را ثابت نکرده است. زندانیان بلوچ هیچوقت علنی محاکمه نشدند و در محاکمات آنان وکیلی حضور نداشته است.»
پخش فیلم اعترافگیری بلوچها
فعالان حقوق بشر بلوچ در چند روز اخیر با تماس با دویچه وله گفتند در تلویزیون سیمای هامون، صدا و سیمای استان سیستان و بلوچستان فیلم اعتراف برخی از بلوچها پخش شده است که تحت شکنجه مجبور به اعتراف شدهاند. ناصر بلدهای در این رابطه میگوید: «قبلا هم هر وقت فیلم اعترافگیری بلوچها پخش شده اکثر این افراد پس از پخش اعترافات اعدام شدهاند.»
آقای بلدهای میافزاید: «با توجه به سخنان ناصر شعبانی، از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که گفته بود ناآرامیها از شهرستانها به جای تهران شروع میشود، تعدادی از زندانیان بلوچ، کرد و عرب را انتخاب کردهاند و از این زندانیان اعتراف گرفتهاند تا آنها را اعدام کنند.»
اعتراض نهادهای بینالمللی
از سوی دیگر در روزهای اخیر نظر جامعهی جهانی نیز بهویژه به سرنوشت افرادی که احتمال اعدام شدن آنها هست، بیشتر شد. مارکوس لونینگ، مسئول حقوقبشر وزارت امورخارجهی آلمان، روز پنجشنبه (۵ بهمن/۲۴ ژانویه) با انتشار بیانیهای خواستار لغو فوری حکم اعدام ۵ شهروند عرب ایرانی در اهواز شده بود.
"دروری دایک" مسئول بخش خاورمیانه سازمان عفو بینالملل به دویچهوله فارسی گفت: «طبق قوانین ایران اتهاماتی چون حمل سلاح و قاچاق و توزیع مواد مخدر مجازات اعدام را درپی دارد. اما سازمان عفو بینالملل و دیگر نهادها که در رشتهی حقوق بشر فعالیت میکنند و حتی مقامهای سازمان ملل همیشه به طرف ایرانی گفتهاند که با این گونه اقدامات مخالف هستند. در سال گذشته اکثر موارد اعدام در ایران با مواد مخدر ارتباط داشتند.»
آقای دایک میافزاید: «در مدیریت قضائی ایران شفافیت وجود ندارد. متهمین به وکیل دسترسی ندارند و پس از دستگیری بازجوها میتوانند اعتراف بگیرند. عدم شفافیت در چارچوب سیستم مدیریت قضائی در ایران خطر بزرگی است. متاسفانه حتی در سادهترین پروندههای جنایی هم قوانین ایران ضعیف عمل کرده است.»
پخش فیلم اعتراف بلوچها در تلویزیون ایران
"دروری دایک در ادامه تاکید میکند: «در ۲ سال گذشته موج اعترافگیری در ایران بیشتر شده است. بهکارگیری این نوع به اصطلاح اعترافات نشان میدهد که در سالهای گذشته سیستم قضائی ایران ضعیفتر شده است.»
آقای دایک تاکید میکند که مردم هم دیگر به اعترافگیریها باور نمیکنند. وی میافزاید: «اکنون ما شاهد هستیم که در نتیجه ارتباط قضات و یا سیستم قضائی با سیستم امنیتی نوعی فساد حرفهای در سیستم قضائی کشور رشد کرده و این مسئله کاملا خلاف قوانین ایران و میثاقهای بینالمللی است که ایران هم آن را امضا کرده.»
دکتر کمال سیدو، مسئول امور خاورمیانه در "جامعه اقوام در معرض خطر" که مرکز آن در شهر هانوفر آلمان است، به دویچه وله میگوید:«قاچاق مواد مخدر و یا حمل سلاح فقط بهانه است و اکثر زندانیان بلوچ در ایران به اتهامات سیاسی دستگیر شدخاند. هر وقت بلوچها به بهانهی قاچاق مواد مخدر، حمل سلاح و یا به جرم دستداشتن در ترور بر صفحهی تلویزیون ایران ظاهرشدند، بلافاصله بعد از آن اعدام شدند.»
مسئول امور خاورمیانه درجامعه اقوام در معرض خطر تاکید میکند: «با انتشار نام این افراد تلاش میکنیم که توجه افکارعمومی را به آن جلب کنیم. ما امیدواریم که آلمان هم سیاست فعالتری دربارهی مسئلهی حقوق بشر در ایران اتخاد کند. ما انتظار داریم که وستروله ، وزیر امور خارجهی کشورمان درباره وضعیت اقلیتهای قومی در ایران با طرف ایرانی صحبت کند.»
هم دروری دایک از عفو بینالملل و هم کمال سیدو در گفتوگو با دویچه وله تاکید کردند که پروندهایی که در روزهای گذشته در دادگاههای ایران منجر به اعدام شده غیر شفاف رسیدگی شدهاند. فعالان بلوچ نیز هشدار میدهند که ممکن است بهدنبال پخش فیلمهای اعترافات در تلوزیون محلی هامون، شاهد موج جدیدی از اعدام بلوچها در ایران باشیم.