در اجلاس رهبران گروه ۸ که هفته‌ی آینده در توکیو ، پایتخت ژاپن برگزار می‌شود، موضوع ایران، نقش حاشیه‌ای خواهد داشت. در این اجلاس، جورج بوش، رئیس جمهور آمریکا، بار دیگر ایران را فراخواهد خواند که برنامه‌ی اتمی خود را کنار بگذارد و در میان دوستان مهم اروپایی‌اش نیز تاکید خواهد کرد، "باید از راه‌های دیپلماتیک و تشدید تحریم‌ها" ایران را به کنار گذاشتن برنامه‌ی اتمی‌اش وادار کرد. لیکن گزارش‌هایی از این دست روز به روز افزایش می‌یابد که احتمال دارد پیش از پایان دوره‌ی ریاست جمهوری بوش و با تایید و حمایت وی، ایران هدف حمله‌ی نظامی قرار گیرد.

وزیر خارجه‌ی پیشین اسرائیل، شلامو بن‌آمی به هفته‌نامه کریسین ساینس مانیتور گفته است "می‌توان چنین تصور کرد که جنگ میان اسرائیل و ایران اجتناب‌ناپذیر خواهد بود." بنا به گزارش شبکه‌ی تلویزیونی ای.بی.سی (ABC)، حتی در خود پنتاگون نیز نگرانی درباره‌ی "فزونی احتمال" حمله‌ی نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران افزایش یافته است.

یک سناریوی محتمل این است که یک حمله‌ی هوایی علیه ایران از سوی اسرائیل و با حمایت آمریکا تا پایان همین سال جاری میلادی صورت گیرد پیش از آنکه، تهران بتواند گام‌های اساسی در مسیر تجهیز خود به فن‌آوری تولید سلاح هسته‌ای بردارد و پیش از آنکه سیستم پدافند هوایی SA-20 را از روسیه دریافت نماید. زرمایش اخیر اسرائیل در آب‌های شرق مدیترانه نیز می‌تواند تمرینی برای چنین عملیاتی بوده باشد.

اختلاف کاخ سفید و فرماندهان نظامی

بنابر گزارش‌ها، میان کاخ سفید و فرماندهان نظامی آمریکا بر سر ارزیابی نتایج حمله‌ی نظامی به ایران اختلاف آشکار وجود دارد. بسیاری از فرماندهان نظامی نگران عملیات تلافی‌جویانه‌ی ایران علیه اسرائیل و آمریکا، و همین‌طور زنجیره‌ای از واکنش‌های غیرقابل پیش‌بینی و به شدت خطرناک در خاورمیانه هستند. حتی رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا به روزنامه‌ی نیویورک تایمز گفته است، "[با حمله به ایران] ما نسل‌هایی از جهادگران را تولید خواهیم کرد و نوه‌های ما ناگزیر خواهند بود که در همین‌جا – در آمریکا – با دشمنان بجنگند."

گزارش‌های مربوط به تشدید عملیات پنهان واحدهای ویژه‌ی آمریکا در خاک ایران نیز موضوع تازه‌ای برای تشدید سوءظن‌هاست، هرچند که کاخ سفید این گزارش‌ها را تکذیب کرده است. سیمور هرش، روزنامه‌نگار آمریکایی، در آخرین گزارش خود که برای هفته‌نامه‌ی نیویورکر نوشته، به یک سند محرمانه درباره‌ی تشدید عملیات پنهان علیه ایران استناد کرده که هدف آن قبل از هر چیز "بی‌ثبات‌سازی رژیم ایران و شناسایی هدف‌های مناسب برای حمله" معرفی شده است.

علاوه‌براین، نئوکان‌ها مدت‌هاست که خواهان حمله به ایران هستند، "پیش از آنکه دیر شود." نورمن پودهورست، یکی از این نئوکان‌ها می‌نویسد، حتی "بدترین سناریو"های متحمل پس از حمله‌ی نظامی به ایران، مثل شعله‌ور شدن آتش خشونت در تمام منطقه، افزایش ناگهانی بهای نفت و فرورفتن اقتصاد جهان در گرداب بحران، بدتر از پیامدهای ناگوار یک جنگ هسته‌ای میان ایران و اسرائیل نیست.

لیکن در آمریکا تردیدهای فراوانی در موثر بودن حمله‌ی نظامی به ایران وجود دارد. زبیگنیو برژنیسکی، مشاور امنیت ملی جیمی کارتر و ژنرال سابق ویلیام اودام، در روزنامه‌ی واشینگتن‌پست هشدار می‌دهند "یک حمله‌ی نظامی به ایران نمی‌تواند برای نابودی تاسیسات هسته‌ای ایران کافی باشد. اما چنین حمله‌ای تمام خاورمیانه را بی‌ثبات کرده و قیمت نفت را به شدت بالا خواهد برد."

بوش اعتنایی به نظر مردم ندارد

جورج بوش می‌داند که در ۶ ماه باقی‌مانده به پایان ریاست‌جمهوری‌اش، در نزد اکثریت بزرگی از مردم آمریکا کارنامه‌ی سیاسی بسیار مفتضحی دارد. بااین حال حتی مخالفان سیاسی بوش نیز در این تردید ندارند که او خود را "شیر بی‌یال و دم" نمی‌بیند و تا آخرین نفس به عقاید محافظه‌کارانه‌اش وفادار است. او پیگیرانه خواهان پیشبرد اقتدار جهانی آمریکا، مبارزه علیه اسلام‌گرایان و جلوگیری از اتمی شدن ایران است. چنانکه جفری کونر، یکی از نئوکان‌های متعصب فرموله کرده، برای جورج بوش "ایران احمدی‌نژاد، یک حکومت مذهبی فاشیستی است."

نگاه خود جفری کونر به رژیم ایران حتی افراطی‌تر از جورج بوش است. او می‌نویسد: "احمدی‌نژاد هیتلر زمان ماست. یک فناتیست متعصب، که نمی‌توان او را با دیپلماسی سنتی چماق و هویج مهار کرد."

ایران اما احتمال حمله‌ی نظامی در مدت‌زمان ‌باقی‌مانده از ریاست جمهوری جورج بوش را بسیار بعید و احتمال آن را "تا حد صفر" می‌داند. منوچهر متکی روز سه‌شنبه، اول ژوئیه در نیویورک گفت، "ما حتی در اوج جنگ روانی هم اعتقاد نداریم که چنین حمله‌ای صورت خواهد گرفت."

متکی در توجیه نظر خود قبل از هر چیز به این نکته اشاره می‌کند که شهروندان آمریکایی دیگر علاقه‌ای به جنگ ندارند. اما رئیس‌جمهور آمریکا بارها نشان داده است که اجازه نمی‌دهد "نظرپرسی‌ها سیاست او را هدایت کنند." در واشنگتن درباره حقیقت بودن این سخن تردید چندانی وجود ندارد.

م / خبرگزاری آلمان Laszlo Trankovits