خطیبزاده: در مورد رفع تحریمهای ذیل برجام توافق شده است
۱۴۰۰ خرداد ۲۴, دوشنبه
سخنگوی وزارت خارجه ایران به پرسشهای خبرنگاران در باره موضع و موقعیت ایران در مذاکرات وین پاسخ گفت. مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته است که بدون توافق با ایران، آژانس "پرواز کورکورانهای" خواهد داشت.
تبلیغات
روز دوشنبه، ۲۴ خرداد (۱۴ ژوئن) سعید خطیبزاده در جمع خبرنگاران از جمله به پرسشهایی در باره مذاکرات وین، تعامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، بیانیه اخیر سران گروه هفتو توافق بر سر رفع تحریمها پاسخ داد.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی تاکید کرد: «هدف از برگزاری مذاکرات وین بازگشت آمریکا به تعهداتش ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است.»
او در ادامه گفت، مذاکرات به بنبست نرسیده است و "هیچ چیز غیرممکنی" هم وجود ندارد.
به گفته او، طرفین مذاکره در حال بررسی "برخی ظرایف فنی، سیاسی، حقوقی و اجرایی" هستند و "دو، سه موضوع اساسی باقی مانده است" که در مورد آنها گفتوگو میشود.
خطیبزاده در پاسخ به پرسشی در این باره که آیا رفع تحریمهای نفتی جزو موارد اختلافی بین ایران و آمریکا در جریان مذاکرات وین است یا خیر، گفت:«در مورد رفع تمامی تحریمهای بخش ذیل برجام توافق شده است، از جمله در حوزه انرژی.»
او در ادامه تصریح کرد که ایران تنها بر سر آنچه که در برجام آمده است مذاکره خواهد کرد.
پیشتر عباس عراقچی، سرپرست تیم مذاکرهکننده اتمی ایران هم گفته بود، جمهوری اسلامی تنها یک "توافقنامه خوب" را امضا خواهد کرد، توافقنامهای که «الزامات کلیدی و مهم ما در آن وجود داشته باشد و در برگیرنده مواضعی باشد که ما تاکنون آنها را اعلام کردیم.»
آلمان، چین، روسیه و فرانسه در وین با ایران رو در رو مذاکره میکنند و ایالات متحده بهطور غیرمستقیم در آن شرکت دارد.
خواست گروه ۷
سران گروه ۷ (آلمان، آمریکا، ایتالیا، بریتانیا، ژاپن، کانادا و فرانسه) در بیانیه مشترکی که در اجلاس خود در بریتانیا منتشر کردند، ضمن تاکید بر تعهدشان برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به جنگافزار اتمی، از ایران خواستند، «گامهایی را که برای کاهش شفافیت در برنامه هستهای برداشته است» لغو کند و در سریعترین زمان، همکاریکامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را از سر بگیرد.
آنها علاوه بر این نگرانی خود را در رابطه با برنامه موشکی ایران ابراز کرده و خواستار یک توافق اتمی "ترمیمشده" با ایران شدهاند تا از این طریق امکان "رفع نگرانیهای منطقهای و امنیتی" ایجاد شود.
خطیبزاده در رابطه با این بیانیه گفت، در هیچ کجای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت محدودیتی برای برنامه موشکی ایران در نظر گرفته نشده بلکه "فقط موشکهایی با طراحی برای حمل کلاهکهای هستهای" موضوعی برجامی است، و این "ذیل فعالیتهای موشکی ایران نیست".
سخنگوی وزارت خارجه ایران در این باره گفت: «ما در مورد متن جدیدی مذاکره نمیکنیم و تأکید داریم که برجام همان است که امضا شده است و نه برجام بیشتر و نه کمتر را نمی پذیریم.»
لازمه کنترل فعالیتهای اتمی ایران
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مصاحبه با پایگاه خبری "اکسیوس" بر توافق اتمی با جمهوری اسلامی در اسرع وقت تاکید کرد و گفت، چنین توافقی لازمه دسترسی آژانس به فعالیتهای اتمی ایران خواهد بود.
او عدم توافق با ایران را به یک "پرواز کورکورانه" در رابطه با فعالیت اتمی ایران تشبیه کرد.
گروسی نسبت به سطح فعلی غنیسازی ایران که گفته میشود ۶۰ درصد است هشدار داد.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز روز یکشنبه در شبکه تلویزیونی سیبیاس گفت، از زمان خروج ایالات متحده از برجام در سال ۲۰۱۸، ایران با "جاهطلبی" جلو میرود وبرجام را نقض میکند.
او ضمن اشاره به "پیشرفتهای بازگشتناپذیر" جمهوری اسلامی در زمینه دستیابی به فناوری اتمی تاکید کرد که باید هر چه زودتر شرایط احیای برجام و بازگشت به چارچوب توافق هستهای ۲۰۱۵ آماده شود.
خروج از برجام و معاملاتی که دود میشوند
با امضای دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد. سال گذشته شرکتهای آلمانی ۵/ ۳ میلیارد یورو به ایران و ۱۱۱ میلیارد یورو به آمریکا صادر کردند. معاملاتی که با خروج آمریکا از برجام به خطر افتادهاند در این گزارش تصویری:
عکس: Reuters/J. Ernst
با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه میخواهد تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله میکند در صورتی که با ایران معامله کند، میتواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
عکس: Reuters/J. Ernst
بسیاری از شرکتها و بخصوص بانکها معنی نقض تحریمها را بخوبی میدانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Motahari
ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین میکند.
عکس: FARS
کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکتهای ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارشها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
عکس: picture-alliance/dpa/Stringer
تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمیگردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قراردادهای میلیاردی فروش توربینهای گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریمها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
عکس: MEHR
کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدلهای تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بینالمللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
عکس: jamejamonline
بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطهای ندارند، دستشان برای سرمایهگذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
عکس: Tasnim
خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایهگذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکتهای خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بینظیری است".
عکس: IRNA
بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکتهای بینالمللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله و پایانههای نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
عکس: Mehr
رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریمها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریمها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Medichini
برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سالها به دلیل تحریمها راهی را پیدا نمیکرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
عکس: FARS
کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایهگذاری میکند. دولت آمریکا در مورد این سرمایهگذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریمهای جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا بهقوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.