واکنش ایران به تحریمها: بایدن روش ترامپ را ادامه می‌دهد
۱۴۰۰ آبان ۸, شنبه
ایران در واکنش به تحریم‌های جدید آمریکا علیه چهار شهروند و دو شرکت ایرانی اعلام کرد "دولت بایدن روش ترامپ را ادامه می‌دهد". تحریم‌های جدید آمریکا در آستانه دیدار بایدن با سران سه کشور اروپایی عضو برجام اعمال شده است.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران گفت دولت کنونی آمریکا رویکرد دولت قبلی را در قبال ایران دنبال می‌کند. آمریکا چهار شخص حقیقی و دو شرکت ایرانی را به دلیل کمک به توسعه پهپادهای سپاه پاسداران تحریم کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران بلافاصله به تحریم‌های جدید خزانه‌داری آمریکا در تحریم اشخاص حقیقی و حقوقی ایران واکنش نشان داد و آن را "اقدامی مردود" دانست.
خطیب‌زاده اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران را "رفتار متناقض کاخ سفید" و "تداوم سیاست شکست خورده فشار حداکثری دولت ترامپ" توصیف کرد و گفت: «دولتی که از قصد بازگشت به برجام سخن می‌گوید و همان روش ترامپ را در تداوم اعمال تحریم ادامه می‌دهد این پیام را ارسال می کند که واقعا قابل اعتماد نیست.»
تحریم‌هایی که خشم مقام‌های جمهوری اسلامی ایران را برانگیخته روز جمعه ۷ آبان (۲۹ اکتبر) از طرف خزانه‌داری آمریکا علیه ایران اعمال شد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا نام چهار شخص حقیقی و دو شرکت مرتبط با برنامه پهپادی و هوافضای سپاه پاسداران را در فهرست تحریم‌های خود گذاشته است.
در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا در این ارتباط گفته شده است که چهار ایرانی به نام‌های سعید آقاجانی، یوسف ابوطالبی، عبدالله محرابی و محمد ابراهیم زرگر تهرانی و دو شرکت به نام‌های "کیمیا پارت سیوان" و "اوج پرواز ما دو نفر" در فهرست تحریم اشخاص "دفتر کنترل دارایی‌های خارجی" (اوفک) قرار گرفته‌اند.
تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران در آستانه مذاکره بایدن با سران سه کشور عضو برجام انجام گرفته است.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا روز پنجشنبه ۶ آبان (۲۸ اکتبر) اعلام کرده بود که بایدن روز شنبه ۸ آبان با سه متحد اروپایی خود معروف به ترویکای اروپایی بر سر یک استراتژی مشترک در مذاکرات آتی احیای برجام در وین رایزنی خواهد کرد.
فشار آمریکا برای از سرگیری مذاکرات احیای برجام
آمریکا و متحدان اروپایی این کشور در برجام (آلمان، بریتانیا و فرانسه) برای از سرگیری مذاکرات احیای برجام در وین فشار را بر ایران افزوده‌اند.
برخلاف این کشورها روسیه و چین مواضع دیگری اتخاذ کرده‌اند.
علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران گفته است "انتظار و پیش‌بینی" این است که روسیه و چین در مذاکرات وین با مواضع ایران همراهی کنند.
واسیلی نبنزیا، نماینده دائم روسیه در سازمان ملل در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «فشار بر ایران برای تسریع بازگشت به مذاکرات برجام کمکی نخواهد کرد، روسیه امیدوار است که تهران اما به زودی آنها را آغاز کند.»
ایران در واکنش به درخواست مقام‌های آمریکایی در ارتباط با از سرگیری مذاکرات احیای برجام در وین تا کنون قدم مهمی برنداشته و تاریخ مشخصی برای بازگشت به مذاکرات برجام در وین اعلام نکرده است. علی باقری تنها گفته است که تا پایان ماه نوامبر مذاکرات از سر گرفته خواهد شد.
گفت‌وگوهای وین که به مذاکرات "احیای برجام" موسوم است، از اواخر دولت حسن روحانی متوقف شده و با وجود روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی هنوز از سر گرفته نشده‌اند.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند
با امضای دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد. سال گذشته شرکت‌های آلمانی ۵/ ۳ میلیارد یورو به ایران و ۱۱۱ میلیارد یورو به آمریکا صادر کردند. معاملاتی که با خروج آمریکا از برجام به خطر افتاده‌اند در این گزارش تصویری:
عکس: Reuters/J. Ernst
با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه می‌خواهد تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله می‌کند در صورتی که با ایران معامله کند، می‌تواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
عکس: Reuters/J. Ernst
بسیاری از شرکت‌ها و بخصوص بانک‌ها معنی نقض تحریمها را بخوبی می‌دانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Motahari
ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین می‌کند.
عکس: FARS
کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکت‌های ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارش‌ها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
عکس: picture-alliance/dpa/Stringer
تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمی‌گردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قراردادهای میلیاردی فروش توربین‌های گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریمها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
عکس: MEHR
کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدل‌های تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بین‌المللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
عکس: jamejamonline
بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطه‌ای ندارند، دستشان برای سرمایه‌گذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
عکس: Tasnim
خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایه‌گذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکت‌های خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بی‌نظیری است".
عکس: IRNA
بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکت‌های بین‌المللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله و پایانه‌های نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
عکس: Mehr
رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریمها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریمها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Medichini
برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سال‌ها به دلیل تحریمها راهی را پیدا نمی‌کرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
عکس: FARS
کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایه‌گذاری می‌کند. دولت آمریکا در مورد این سرمایه‌گذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریم‌های جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا به‌قوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.
