سه‌شنبه ۵ مهر ۱۳۹۰، "طرح نظارت بر نمایندگان" با ۱۲۹ رای موافق در مجلس ایران تصویب شد. بر اساس این طرح، با تشخیص هیات نظارت بر نمایندگان مجلس، امکان لغو اعتبارنامه نمایندگان پیش از پایان دوره نمایندگی آن‌ها، فراهم می‌شود.

بر اساس تشخیص هیات نظارت بر نمایندگان درباره اهمیت تخلف، شرایط و موقعیت ارتکاب آن توسط نماینده متخلف، این هیات خواهد توانست موارد تنبیهی همچون تذکر شفاهی، اخذ تعهد کتبی، کسر حقوق، تعویق نطق نماینده، محرومیت در جلسات مجلس به مدت ۳ ماه تا  لغو کامل اعتبارنامه نماینده متخلف را اعمال کند.

بشنوید: گفت‌و‌گو با علی افشاری

به موجب تبصره ماده ۶ طرح نظارت بر نمایندگان که در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است، نمایندگان مجلس همچنین نمی‌توانند از رای نهایی هیات نظارت بر نمایندگان علیه خودشان، به مراجع قضایی شکایت کنند و رای صادره توسط هیات مذکور لازم‌الاجرا خواهد بود.

بررسی اعمال خلاف امنيت ملی كشور نمایندگان

بر اساس این مصوبه مجلس، گزارش‌ واصله از  تخلفاتی همچون اعمال خلاف امنيت ملی كشور و ساير اعمال مجرمانه از بعد انتظامی در هيئت نظارت بررسی می‌‌شود.

به گزارش سایت خبرآنلاین، نمایندگان زیادی پیشنهاد حذف و اصلاح تبصره ماده ۶ طرح نظارت بر نمایندگان را دادند اما در نهایت اصل تبصره مصوب گردید.

رضا عبدالهی نماینده مجلس با بیان اینکه هر انسانی حق اعتراض به رای محاکم قضایی را هم دارد و می‌تواند درخواست تجدیدنظر کند، گفته است: «چرا این حق را از نمایندگان می‌گیرید؟ از طلا گشتن پشیمان گشته​ایم، مرحمت فرموده ما را یک فرد عادی تلقی کنید نه یک نماینده با حقوق و اختیارات نمایندگی! اگر هیات نظارت بر نمایندگان الکی رأیی داد تکلیف من نماینده چه خواهد بود؟»

رئیس مجلس ایران با دفاع از "نداشتن حق اعتراض نمایندگان به رای هیات نظارت بر نمایندگان" گفته است: «چون لغو اعتبارنامه نمایندگان به تصویب مجلس و تایید شورای نگهبان می‌رسد، حکم قانون را دارد و کسی نمی‌تواند از آن به مراجع قضایی شکایت کند.»

طبق این مصوبه مجلس، لغو اعتبارنامه نمایندگان پس از تصویب در مجلس باید به تایید شورای نگهبان نیز برسد.

تصویب طرح نظارت بر نمایندگان مجلس پس از آن صورت می‌گیرد که هجدهم خرداد ماه سال گذشته، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با نمایندگان مجلس خواهان "ایجاد سازوکاری کنترلی برای نظارت بر نمایندگان" شده و گفته بود: «مجلس نسبت به دستگاه‌های اجرایی کشورشان نظارتی دارد، یک شان نظارتی هم برای خود مجلس و برای آحاد نمایندگان تعریف کنید.»

از بین رفتن مصونیت در اعمال وظایف نمایندگان

موسی قربانی سخنگوی کمیسیون بررسی کننده طرح نظارت بر نمایندگان، در جواب منتقدان تصویب این طرح گفته است: «نظام قضایی ما حتی به رهبری هم مصونیت نداده است چه برسد به نمایندگان.»

علی افشاری، تحلیل‌گر مسائل سیاسی ایران در گفت‌و‌گو با دویچه وله درباره سخنان موسی قربانی می‌گوید: «بنابراین موسی قربانی و افراد همسو با او که معتقدند مقام رهبری فراقانونی و فرافقهی است و ایشان از طرف خداوند نصب شده، باید دیدگاه خود را کنار بگذارند.»

پیش از این مهدی کروبی درباره طرح نظارت بر نمایندگان مجلس هشدار داده بود که با فتح آخرین خاکریز نظام جمهوری اسلامی، می‌خواهند مجلس را به نهادی فرمایشی بدل کنند. وی از نمایندگان خواست ننگ تصویب این طرح را نپذیرند. آقای کروبی خطاب به نمایندگان مجلس گفته بود: « تبدیل به نوکران قدرت نشوید».

علی افشاری درباره از بین رفتن مصونیت نمایندگان مجلس نیز می‌گوید: «همین الان طبق قوانین جاری اگر نمایندگان تخلف اقتصادی، امنیتی و... داشته باشند، قوه قضاییه می‌تواند برخورد کند. در کل دوران مجلس ششم، قوه قضاییه با نمایندگان برخورد می‌کرد. بنابراین چیزی که تا پیش از این، نمایندگان در برابر آن مصونیت داشتند، مصونیت در اعمال وظایف نمایندگی بود.»

به گفته علی افشاری تصویب طرح نظارت بر نمایندگان مجلس باعث خنثی شدن بیش از پیش نقش انتقادی مجلس در آینده خواهد شد.

HK/DK