روز پنجشنبه (۱۸ سپتامبر) بیش از ۴ میلیون اسکاتلندی در همه‌پرسی استقلال اسکاتلند تصمیم‌ می‌گیرند. از هم‌اکنون مشخص است که اسکاتلند مشخصه‌های خاص خود را دارد. این مشخصه‌ها از حیوان افسانه‌ای یک‌شاخی شروع می‌شود که ۱۲۰۰ سال است بر پرچم اسکاتلند نقش بسته است.

گرچه گلاسکو بزرگ‌ترین شهر اسکاتلند است، اما ادینبرو پایتخت این کشور شده. در ادینبرو پارلمان اسکاتلند قرار دارد؛ پارلمانی که در سال ۱۹۹۹ پس از ۳۰۰ سال برای نخستین بار دوباره به عنوان مجلس نمایندگان اسکاتلند آغاز به کار کرد.

شهر ادینبرو در ۲۵ روز فستیوال فرهنگی "فرینگه"، که بزرگ‌ترین فستیوال فرهنگی جهان به حساب می‌آید، پراز شور و شعف است. در ماه اوت بزرگ‌ترین کمدین‌ها و بازیگران تآتر جهان به این شهر می‌آیند. در این فستیوال ۲۵۰۰ برنامه بر روی صحنه‌ها، در سالن‌ها و در خیابان‌ها برگزار می‌شوند.

مدرسه علوم و فنون جادوگری‌هاگوارتز که هری پتر، جادوگر نوجوان در آن به آموزش می‌پرداخت، در اسکاتلند قرار دارد. اسکاتلند آثار فراوانی به ادبیات جهان ارزانی کرده است. رابرت استیونسن، شاعر، نویسنده، مقاله‌نویس اسکاتلندی و خالق "دکتر جکیل و مستر‌هاید" یا رابرت برنز، معروف به رابی، شاعر قرن هجدهم میلادی که از او به عنوان شاعر ملی اسکاتلند یاد می‌شود، تنها دو نمونه از برجستگان ادبیات اسکاتلند هستند.

شون کانری که از بازیگران محبوب نقش جیمز باند، مأمور ۰۰۷ محسوب می‌شود و یکی از سرشناس‌ترین هنرپیشه‌های بزرگ جهان است، در ادینبروی اسکاتلند به دنیا آمده است. از دیگر هنرپیشه‌های جهانی اسکاتلند باید از اون گوردن مک گرگور، رابی کالتران، جیمز مک‌آووی، رابرت کارلایل و جرارد باتلر نام برد.

وقتی اندی ماری، تنیس‌باز برجسته جهان پیروز می‌شود او را بریتانیایی می‌نامند، اما وقتی می‌بازد به او اسکاتلندی می‌گویند. البته او به ندرت می‌بازد. ماری اندی در سال ۲۰۱۳ نخستین تنیس‌باز بریتایایی بود که موفق شد جام ویمبلدون را پس از فرد پری به دست آورد. او در مسابقات المپیک نیز دو مدال برای بریتانیا به دست آورد. اندی ‌ماری گفته است درصورت استقلال اسکاتلند برای این کشور به میدان خواهد رفت.

تیم‌های فوتبال اسکاتلند همچون تیم‌های لندن یا منچستر مشهور نیستند. اما تیم‌های اسکاتلندی چون سلتیک گلاسکو در مسابقات فوتبال قهرمانی اروپا پرآوازه‌اند. تیم ملی اسکاتلند هم طرفداران بسیار زیادی دارد و هوادارن این تیم مشهورند به فریادزن‌های فوتبالی که مصرف مشروبات الکلی با درجه بالا بین‌شان بسیار رایج است.

بر طبق یک تحقیق در سال ۲۰۱۲ مصرف مشروبات الکلی مردم اسکاتلند حدودا یک پنجم بیشتر از شهروندان کشورهای جنوبی است. این امر تاثیرات جانبی فراوانی دارد. در بخش‌هایی از گلاسکو حد متوسط زندگی مردم در حد شهروندان نوار غزه است. برطبق این تحقیق فقر مردم در بعضی مناطق این شهر از جمله بیماری‌های قلبی را افزایش داه است.

اما تحقیق دیگری به این نتیجه رسیده که شهروندان اسکاتلند از نظر تحصیلات در رده نخست اروپا قرار دارند. این کشور دارای ۱۵ دانشگاه است. پرنس ویلیام نوه ملکه الیزابت دوم تصمیم گرفت تحصیلات دانشگاهی خود را در اسکاتلند بگذراند. او در دانشگاه سن آندروز در رشته تاریخ هنر و جغرافیا درس خواند.

از هر هفت اسکاتلندی یکی مویش سرخ رنگ است. این آمار در سراسر جهان بی‌سابقه است. دلایل این امر هنوز مشخص نیست، اما بسیاری دلیل این امر را کمبود تابش آفتاب می‌دانند. شمار موسرخ‌های جهان حدود یک درصد جمعیت کل دنیا است.

گرچه اسکاتلند و بریتانیا دارای ارز مشابه "پوند" هستند، اما چندی‌ست بر روی اسکناس‌های پوند اسکاتلند نوشته می‌شود: "بانک اسکاتلند". هنوز مشخص نیست در صورت استقلال اسکاتلند پوند به عنوان واحد ارزی این کشور باقی بماند.

هنوز دیوار مرزی میان اسکاتلند و بریتانیا در بعضی نقاط مرزی دیده می‌شود. این دیوار در قرن دوم پس از میلاد مسیح به دستور قیصر‌هاردیان برای جلوگیری از حملات گروه‌های قومی اسکاتلندی و ایرلندی ساخته شد. آیا به زودی مرزی واقعی در این مکان کشیده خواهد شد؟