ارزیابی‌های مثبت از گفت‌وگوهای ژنو در مورد فعالیت‌های اتمی ایران دوطرفه است.

سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، پس از ورود به تهران اظهار داشت که مذاکرات رو به جلو بود و مثبت بود. او گفت که درباره‌ی ادامه‌ی مذاکرات توافق کرده‌ایم.

باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، گفت‌وگو در ژنو را سازنده خوانده است، دولت آلمان آن گفت‌وگو را گامی در جهت درست توصیف کرده و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه‌ی روسیه گفته است، خوش‌بین است، اما با احتیاط.

همه بااحتیاط خوش‌بین‌اند. ژنرال ولادیمیر دورکین، کارشناس در مرکز امنیت بین‌المللی در آکادمی علوم روسیه، گفته است که تا اصل قضیه حل نشده است باید محتاط بود و اصل قضیه این است که جمهوری اسلامی هنوز به خواست بیان‌شده در پنج قطعنامه‌ی شورای امنیت تن نداده است. همه‌ی این قطعنامه‌ها از تهران خواسته‌اند که به غنی‌سازی اورانیوم پایان دهد.

صدور و ورود اورانیوم

یک تاکتیک جمهوری اسلامی برای این‌که فشار از روی مسئله‌ی اصلی، یعنی غنی‌سازی برداشته شود، شرکت دادن دیگران در این امر است. جمهوری اسلامی در ژنو گفته که حاضر است بخش اعظم اورانیومی را که تا کنون غنی‌کرده، برای غنی‌سازی بیشتر به فرانسه و روسیه تحویل دهد و حاصل کار را دوباره تحویل بگیرد تا از آن در نیروگاه تحقیقاتی تهران برای مصارف پزشکی استفاده کند.

در مورد جزئیات این موضوع قرار است محمد البرادعی در تهران با علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، گفت‌وگو کند.

سعید جلیلی، پس از بازگشت از ژنو به تهران کوشش کرد، موضوع به صورت نوعی امتیازدهی در مذاکرات ژنو جلوه نکند. خبرگزاری ایسنا گزارش کرده است: «وی (سعید جلیلی) درباره‌ برخی اخبار مبنی بر این که در این مذاکرات نیز توافقی بر سر مذاکره برای دریافت سوخت با غنای ۲۰ درصد برای راکتور تهران صورت گرفته است با رد این مطلب اظهار داشت: " ما پیش از این آژانس را از درخواست خود مبنی بر دریافت سوخت با غنای ۲۰ درصد مطلع ساخته بودیم. آژانس این موضوع را به برخی از اعضا که تامین کننده سوخت هستند ارایه می کند و با موافقت اولیه برخی کشورها روبرو می شود تا سوخت را در اختیار ایران قرار دهند آنها در حال حاضر پیشنهادهایی را برای چگونگی ارایه سوخت داده اند بنابراین این مساله مربوط به مذاکرات ژنو نمی شود."»

تعدیل سخنان اوباما

افشای موضوع تأسیس مخفیانه‌ی یک مرکز اتمی جدید در اطراف قم بر حدت کشمکش اتمی افزود و اگر جمهوری اسلامی در ژنو منش تند و سرسختانه‌ای را پیش می‌گرفت، بعید نبود که این خبر، بحرانی جدی برانگیزد.

باراک اوباما در اظهار نظرش در باره‌ی کشمکش اتمی با ایران به دنبال مذاکره در ژنو گفت که جمهوری اسلامی بایستی ظرف دو هفته اجازه دهد از تأسیسات قم توسط کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بازرسی شود. دیروز (۲ اکتبر)، سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی آمریکا در واشنگتن تفسیر نرمی از این گفته‌ی اوباما ارائه کرد و گفت منظور از تعیین مهلت، در اصل فقط تأکید بر مبرم بودن موضوع بوده است. او گفت، مهلت دوهفته‌ای «روی سنگ حک نشده»، یعنی خشک و بی‌انعطاف نیست.

RN/KG