ظاهرا اردوغان تصمیم گرفته است تا برای عبور از سخت‌ترین دوران ریاست خود، دست به اقداماتی گسترده بزند. وی در اولین اقدام، ۱۵ وزیر سابق خود را تغییر داد. فخرالدین کوجا، وزیر بهداشت، محمد (محمت) نوری ارسوی، وزیر فرهنگ و گردشگری تنها وزرایی هستند که در دولت جدید اردوغان سمت‌های خود را حفظ کردند.
تحلیلگران بر این باورند که حل مشکلات اقتصادی اولویت اول اردوغان خواهد بود، زیرا تورم این کشور به رقم ۴۳.۷ درصد رسیده است که بخشی از آن حاصل دخالت‌های اردوغان در سیاست‌های بانک مرکزی است.
درحالی‌که انتخابات ریاست جمهوری امسال در یکی از شکننده‌ترین فرآیندهای اقتصاد ترکیه برگزار شد، اردوغان، محمد (محمت) شیمشک وزیر دارایی سابق را دوباره به وزارت خزانه‌داری و دارایی منصوب کرد.
شیمشک در سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ به عنوان وزیر دارایی و تا سال ۲۰۱۸ به‌عنوان معاون نخست‌وزیر، مسئولیت اقتصاد را برعهده داشت؛ در آن زمان کشور ترکیه بسیار مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته بود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
شیمشک، اقتصاددان سابق «مریل لینچ»، شرکت خدمات مالی آمریکایی است که به یکی از مخالفان سیاست‌های غیرمتعارف اردوغان معروف است.
انتصاب این بانکدار معروف می‌تواند نشان دهنده انحراف از سال‌ها سیاست‌های اقتصادی غیرمتعارف در دوره اردوغان باشد که شامل پایین نگه داشتن نرخ بهره بانکی علی‌رغم افزایش تورم و کنترل شدید دولت بر بازارها بود.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
اردوغان با این انتصاب نشان داد که او به سیاست‌های اقتصادی دگراندیشان باز خواهد گشت. تحلیلگران میگویند که انتصاب شیمشک به عنوان وزیر خزانه‌داری و دارایی ممکن است راه را برای افزایش نرخ بهره در ماه‌های آینده هموار کند.
تنها یک زن در کابینه
تنها زن کابینه وزرا در دولت جدید اردوغان، ماهنور گوک‌تاش، رئیس وزارت امور خانواده است. او ۴۰ ساله و متولد بلژیک است.
گوک‌تاش در سال ۲۰۰۹ به عنوان معاون حزب اومانیست بلژیک در خط دموکرات مسیحی انتخاب شده بود.
او اولین نماینده محجبه مجلس بلژیک بود، اما بعدها به دلیل این که نسل‌کشی ارامنه را به رسمیت نشناخت، از حزب خود اخراج شد.
سهم کُردها در کابینه خالی نیست
درحالی‌که تصور می‌شد با توجه به ائتلاف حزب دموکراتیک خلق‌ها با مخالفان اردوغان، کردها سهمی در وزارت‌خانه‌ها نداشته باشند، اینبار اردوغان ظاهرا قصد دارد تا برای حفظ آرا و محبوبیت خود، از پتانسیل کردها نیز استفاده کند.
در کابینه جدید اردوغان، جودت یلماز، معاون ریاست جمهوری، محمد شیمشک، وزیر اقتصاد، هاکان فیدان، وزیر خارجه و فخرالدین کوجا به ریاست وزارت بهداشت گمارده شدند که همگی اصالتا کردتبار هستند.
جودت یلماز از اعضای قدیمی حزب عدالت و توسعه به‌‌شمار می‌رود، او قبلا معاون نخست‌وزیر و وزیر توسعه بود.
رسانه‌های ترکیه چه میگویند؟
روزنامه "جمهوریت" ترکیه نوشت هاکان فیدان اولین فردی است که از سمت ریاست سازمان اطلاعات ملی (میت) به سمت وزیر خارجه این کشور منصوب شده است، این روزنامه با بیان اینکه این انتصاب در تاریخ ترکیه ثبت خواهد شد، یادآوری کرد که پیش‌تر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، او را "جعبه اسرار" خود خوانده بود.
روزنامه "ینی‌شفق"، نزدیک به حزب عدالت و توسعه نیز با سرتیتر "اولین وزرای قرن ترکیه معرفی شدند" به معرفی کابینه جدید دولت اردوغان پرداخت.
در ادامه، روزنامه ینی‌شفق در مقاله‌ای به قلم یوسف کاپلان نوشت که پس از انتخابات ۱۴ مه که منجر به پیروزی قاطع اردوغان در دور دوم شد، سیاست ترکیه دیگر مانند سابق نخواهد ماند.
در این مقاله با اشاره به مسئله کردها در ترکیه آمده است که برای خاتمه دادن به مداخله "امپریالیست‌ها" به مسئله کردها باید به دنبال هویت اسلامی رفت و نباید مسئله قومی را مطرح کرد.
همچنین روزنامه "حریت" نیز با اشاره به تغییرات اساسی کابینه جدید اردوغان نوشت که رئیس جمهور اردوغان در دوره جدید تصمیمات بسیار مهمی را امضا کرده است.
حریت همچنین اشاره کرده است که اکثر وزرای کابینه قبلی اردوغان، در این دوره کاندیدای مجلس شدند و همگی در انتخابات پیروز شدند.
موضع وزیر خارجه جدید در مقابل جمهوری اسلامی
اگرچه هاکان فیدان که پیش‌تر مسئولیت سازمان میت ترکیه را برعهده داشت، برای اولین‌بار عهده‌دار وزارت‌خارجه شده است اما نام او برای مقامات جمهوری اسلامی ناآشنا نیست.
او در زمان عهده‌داری ریاست میت، بارها بصورت مخفیانه به ایران سفر کرده و با مقامات جمهوری اسلامی دیدار داشته است.
امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه پس از انتصاب هاکان فیدان به وزارت خارجه، در صفحه توییتر خود نوشت: «انتخاب برادرم هاكان فيدان را به سمت وزير امور خارجه جمهوری ترکیه صمیمانه تبریک می‌گویم. ما بارها از نزدیک دیدار و گفتگو کرده‌ایم. او دیپلماتی حرفه‌ای و فهیم است. به برادرم مولود چاووش اوغلو هم خداقوت می‌گویم.»
هاکان فیدان به روابط نزدیکش با جمهوری اسلامی شهرت دارد. در سال ۲۰۱۴ در اسناد اسنودن که توسط مجله اشپیگل منتشر شده بود، از هاکان فیدان به عنوان یکی از مهمترین دلایل دعوای دولت اردوغان و جامعه فتح‌الله گولن نام برده می‌شد. این اسناد به ارتباطات او با ایران اشاره داشت اما به طور قاطع توسط دولت اردوغان رد شد.
با این‌حال به نظر می‌رسد فیدان احتمالا به‌رغم داشتن رابطه نزدیک با ایران، در سیاست‌های کلان ترکیه از جمله مسئله سوریه و قره‌باغ با مقامات جمهوری اسلامی دچار تنش شود.
* این یادداشت نظر نویسنده را منعکس می‌کند و الزاما بازتاب‌دهنده نظر دویچه‌وله فارسی نیست.