دانشگاه آزاد برلین Freie Universität Berlin، یکی از چهار دانشگاه مهم و اصلی پایتخت آلمان محسوب می‌شود. پس از پایان جنگ جهانی دوم و تسلط نیروهای شوروی سابق در بخش شرقی برلین، دانشجویان با برپایی تظاهرات، مخالفت خود را با گسترش نفوذ شوروی در دانشگاه‌های این بخش از برلین اعلام کردند. دانشجویان خواستار تاسیس دانشگاه جدیدی بودند که در آن معیارهای آزادی‌خواهانه رعایت شده و زیر سلطه دولت‌ و تفکری خاص قرار نداشته باشد. از همین رو نیز دانشگاه تازه تاسیس شده در سال ۱۹۴۸ میلادی که در بخش غربی برلین واقع شده است، دانشگاه آزاد برلین، که به اختصار FU خوانده می‌شود، نام گرفت.

تنها دانشگاه برتر در پایتخت آلمان

با گذشت حدود ۶۰ سال از تاسیس دانشگاه آزاد برلین، این دانشگاه در ماه اکتبر سال ۲۰۰۷ میلادی، با پیشی گرفتن از دانشگاه هومبلد برلین، به جمع دانشگاه‌های برتر در آلمان پیوست.

این رقابت که در جریان دور دوم انتخاب دانشگاه‌های برتر در آلمان صورت می‌گرفت، با حذف دانشگاه هومبلد و پیروزی رقیب دیرینه‌اش، دانشگاه آزاد برلین همراه بود.

جایگاه علمی در سطح بین‌الملل

در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی نیز دانشگاه آزاد برلین جایگاه یکی از برترین دانشگاه‌های آلمان را به خود اختصاص داده است. در ارزشیابی علمی یک صد دانشگاه برتر در جهان، در رشته‌های علوم انسانی و هنر که از سوی روزنامه تایمز چاپ لندن در سال ۲۰۰۸ میلادی صورت گرفته است، دانشگاه آزاد برلین مقام برترین دانشگاه آلمان و مقام ۲۴‌ام در جهان را از آن خود کرده است.

بر اساس این رتبه‌بندی، دانشگاه آزاد برلین در اروپا نیز پس از دانشگاه‌های آکسفورد و کمبریج، جایگاه سومین دانشگاه برتر در رشته‌های علوم انسانی و هنر، را به خود اختصاص داده است.

مسئولان دانشگاه آزاد برلین در سال ۲۰۰۸ میلادی، نظرسنجی‌ای را در میان دانشجویان مقطع کارشناسی صورت دادند. نتایج حاصل از این نظرسنجی نشان می‌دهد، ۷۴ درصد از دانشجویان به طور کلی از تحصیل در دانشگاه آزاد برلین ابراز رضایت کرده‌اند. ۸۱ درصد از دانشجویان نیز اعلام کرده‌اند، در صورت تکرار شرایط، مجددا دانشگاه آزاد برلین را برای تحصیل انتخاب خواهند کرد.

دانشکده‌ها و تبادلات آکادمیک

از میان دانشکده‌ها می‌توان به دانشکده‌های شیمی، زیست‌شناسی و دارو‌سازی، دانشکده ریاضی و علوم رایانه، فیزیک، علوم سیاسی و علوم انسانی، دانشکده اقتصاد و تاریخ و فرهنگ اشاره کرد.

علاوه بر همکاری‌های دانشگاه آزاد برلین با سایر دانشگاه‌ها در سطح بین‌الملل، هریک از دانشکده‌ها نیز با سایر موسسات علمی در خارج از آلمان، مشغول به تبادلات آکادمیک هستند. شمار تبادلات علمی دانشکده‌ها به ۳۶۷ مورد می‌رسد که به آن ۱۱۴همکاری‌ رسمی دانشگاه با دانشگاه‌های خارجی را نیز باید اضافه کرد.‌

شهریه در دانشگاه آزاد برلین

آنچه تحصیل در دانشگاه آزاد برلین را برای بسیاری از متقاضیان در اولویت قرار داده است، عدم الزام پرداخت شهریه در این دانشگاه است. هنوز در ایالت برلین پرداخت شهریه به میزان ۵۰۰ یورو تصویب نشده است.

البته پرداخت هزینه خدمات دانشجویی که در تمامی دانشگاه‌های آلمان الزامی است، در دانشگاه آزاد برلین در حدود ترمی ۲۵۰ یورو اعلام شده است.