یوکیا آمانو، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، برای پی‌گیری توافق با مقام‌های جمهوری اسلامی بر سر برنامه بحث‌برانگیز هسته‌ای، روز یک‌شنبه هفته آینده به تهران سفر خواهد کرد.

خبرگزاری آسوشیتد پرس به نقل از دیپلمات‌های غربی خبر این دیدار غیرمنتظره را منتشر کرده است. دیدار آقای آمانو از تهران، دو روز پیش از برگزاری دور بعدی مذاکرات ایران و قدرت‌های غربی در بغداد انجام می‌شود؛ مذاکراتی که به اعتقاد بسیاری از تحلیل‌گران «آخرین فرصت جمهوری اسلامی برای اعتمادسازی و ابهام‌زدایی از پرونده هسته‌ای» است. به همین خاطر این دیدار رسمی اهمیت ویژه‌ای برای ایران و جامعه جهانی دارد.

این نخستین سفر دبیرکل کنونی آژانس به ایران است. آخرین سفر بلند‌پایه‌ترین مقام آژانس، سفر دبیرکل سابق، محمد البرادعی بود که در اکتبر ۲۰۰۹ انجام شد.

گفته می‌شود آژانس قصد دارد پیشنهاد بازدید از برخی از تاسیسات نظامی را به رهبران جمهوری اسلامی ارائه کند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با انتشار بیانیه‌ای کوتاه درباره سفر قریب‌الوقوع آمانو به ایران، اعلام کرده «بحث درباره منافع متقابل با مقام‌های بلندپایه ایرانی» از جمله اهداف این سفر است. آقای آمانو روز دوشنبه با سعید جلیلی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران دیدار خواهد کرد.

دیپلمات‌های غربی در روزهای اخیر اعلام کردند پس از مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آژانس توافق اولیه روی چارچوب مورد رضایت دو طرف صورت گرفته و بر این اساس قرار است جمهوری اسلامی به رفع نگرانی‌های جامعه جهانی از فعالیت‌های هسته‌ای خود بپردازد.

تمرکز بر ابهام‌زدایی از ابعاد احتمالی نظامی در برنامه هسته‌ای ایران

بر اساس آخرین گزارشی که آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران منتشر کرده، برخی منابع، اطلاعاتی از ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران در اختیار مقام‌های آژانس قرار داده‌اند و حالا این نهاد دیده‌بان وضعیت هسته‌ای در جهان، قصد دارد با رفع این ابهامات، مانع از بروز واکنش‌هایی نظیر حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران شود.

ایران تا کنون اجازه دسترسی و بازرسی ناظران آژانس از تاسیسات بحث‌برانگیز پارچین، در حوالی تهران را صادر نکرده است. بر اساس گزارش‌های آژانس، ایران نزدیک به یک دهه پیش شرایط انجام تست یک انفجار هسته‌ای را در این تاسیسات مهیا کرده است. آژانس مصر است که این مرکز، مشکوک به تلاش برای توسعه تسلیحات هسته‌ای است. دیپلمات‌های غربی می‌گویند ممکن است ایران مشغول پاک‌سازی این تاسیسات باشد.

مقام‌های ایران و آژانس در مذاکراتی که در هفته جاری در وین برگزار شد، به بحث درباره راهکارهای حل و فصل بحران هسته‌ای ایران پرداختند و قرار بود که دور دیگری از این مذاکرات هم در روز ۲۱ ماه مه در مقر آژانس در پایتخت اتریش برگزار شود. حالا سفر آمانو به تهران، جای‌گزین نشست ۲۱ مه در وین شده است.

مقام‌های آژانس امیدوارند که این سفر و دور بعدی مذاکرات در بغداد که با فاصله کمی از آن برگزار می‌شود، زمینه را برای رسیدن به نتایج مشخص و قطعی فراهم کند. آنها می‌گویند تاکتیک‌های ایران برای «زمان خریدن و وقت‌کشی» را به‌خوبی می‌شناسند و دیگر اجازه ادامه سیاست‌های پیشین را به مقام‌های ایران نخواهند داد و در مقابل، از هرگونه نشانه‌ای برای همکاری، اعتمادسازی و پیش‌برد راهکارهای دیپلماتیک استقبال خواهند کرد.