دبیرکل سازمان ملل: این آخرین شانس سوچی برای تغییر اوضاع است
۱۳۹۶ شهریور ۲۶, یکشنبه
دبیرکل سازمان ملل گفت که این آخرین شانس رهبر میانمار است تا به بحران آوارگی شمار زیادی از اقلیت روهینگیا در غرب کشورش خاتمه دهد. آنتونیو گوترش نسبت به خطر یک "تراژدی بزرگ" در صورت تغییر نکردن اوضاع در میانمار هشدار داد.
تبلیغات
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز یکشنبه (۱۷ سپتامبر / ۲۶ شهریور) به فرستنده بریتانیایی بیبیسی گفت که امیدوار است رهبر میانمار بتواند اوضاع را تغییر دهد. او گفت که رهبر میانمار این امکان را دارد و این آخرین شانس اوست تا اوضاع را متحول سازد.
گوترش با نظر به اینکه ارتش میانمار هم در آن میان نقش ایفا میکند گفت که "تراژدی بزرگی رخ خواهد داد اگر اوضاع تغییر نکند".
ابعاد بحران پناهجویان در میانمار (برمه) مدام گستردهتر میشود. به گزارش یونیسف (صندوق حمایت از کودکان وابسته به سازمان ملل متحد) در سه هفته اخیر ۴۱۰ هزار مسلمان از این کشور گریختهاند. یک سخنگوی سازمان کمک به آوارگان و پناهجویان وابسته به سازمان ملل نیز روز شنبه (۱۶ سپتامبر) گفت: «تنها در ۲۴ ساعت گذشته نزدیک به ۱۸ هزار تن از قوم اقلیت روهینگیا از مرز بنگلادش عبور کردهاند.»
بخصوص وضعیت آوارگان در شهر مرزی "کوکس بازار" وخیم گزارش شده است. در این منطقه بخشی از آوارگان مجبور به خوابیدن در فضای باز هستند و از کمبود مواد غذایی و دارو رنج میبرند. دولت بنگلادش اعلام کرده که ۱۴ هزار مسکن اضطراری جدید خواهد ساخت.
با توجه به جمعیت بزرگی که از میانمار راهی بنگلادش است، سازمان ملل میکوشد تا از شیوع بیماریها بخصوص در میان کودکان جلوگیری کند. گفته میشود که حدود ۶۰ درصد آوارگان خردسال هستند.
تراژدی مسلمانان میانمار از دریچه دوربین
وضعیت مسلمانان روهینگیای میانمار یکی از نمونههای بازر نقض حقوق اقلیتهاست. سازمان ملل این وضعیت را "پاکسازی قومی" نامیده است. آوارگان روهینگیایی در بدترین شرایط ممکن در بنگلادش به سر میبرند.آنگ سان سوچی سکوت کرده است.
عکس: DW/M.M. Rahman
"نسلکشی خاموش"
رژیم میانمار پیش از اصلاحات سیاسی و قدرتگیری آنگ سان سوچی به کمک ملیگرایان بودایی به هر طریق در صدد نابودی مسلمانان روهینگیا بود. سازمانهای حقوق بشر در سالهای گذشته بارها به "نسلکشی خاموش" در میانمار اعتراض کرده بودند، اما همه امیدها به تغییر حکومت نظامیان در این کشور بود. انتخاب آنگ سان سوچی، به عنوان رئیس دولت جدید نتوانست شرایط را بهبود ببخشد.
عکس: picture-alliance/dpa/M.Alam
بنگلادش میزبان آوارگان مسلمان
بنگلادش در آغاز کوچ اجباری مسلمانان روهینگیا مایل به پذیرش پناهجویان نبود، اما فشار کشورهای اسلامی و وعدههای جامعه بینالمللی دولت بنگلادش را واداشت که اردوگاههایی برای پناهجویان ایجاد کند. به گفته سازمانهای حقوق بشری این اردوگاهها بسیار نامناسب بوده و فاقد حداقل امکانات بهداشتی برای پناهجویان هستند.
"رژیم آپارتاید"
بنا به ارزیابی اولریش دلیوس، سرپرست "انجمن قومهای در معرض خطر" در آلمان، مسلمانان روهینگیا با یک "رژیم آپارتاید" در میانمار مواجه هستند که هرگونه حقوق اولیه آنان را نادیده میگیرد. رژیم میانمار حتی مسلمانان منطقه روهینگیا را شهروندان این کشور تلقی نمیکند و عملاً یک میلیون انسان را به افرادی "فاقد تابعیت و حقوق شهروندی" بدل کرده است.
عکس: Getty Images/AFP/R. Gacad
بیانیه شورای امنیت
شورای امنیت سازمان ملل متحد در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۷ با صدور بیانیهای خشونتها در استان راخین میانمار را محکوم کرد و از دولت این کشور خواست که شرایط را برای بازگشت دهها هزار آواره مسلمان فراهم کند. ۱۵ عضو شورای امنیت با امضای این بیانیه از دولت میانمار خواستند که "نظم و امنیت" را در این منطقه برقرار کند و خود را موظف به "حفاظت از جان شهروندان" بداند.
عکس: DW/M.M. Rahman
بیعملی دولت آنگ سان سوچی
آنگ سان سوچی، مشاور ارشد دولت میانمار که امید میرفت قادر به رفع تبعیض قدیمی نسبت به مسلمانان روهینگیا باشد، تا کنون درباره اوجگیری خشونت سکوت کرده است. سوچی در یک موضعگیری رسمی گفت که "تروریستها" مسئول خشونتهای کنونی هستند. تا کنون بسیاری از سازمانهای حقوق بشری و حتی دارندگان نوبل صلح به بیعملی دولت سوچی اعتراض کردهاند. موج اعتراضها سبب شد که سوچی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل شرکت نکند.
عکس: picture-alliance/dpa/H. Htet
"پاکسازی قومی"
تاکنون (اواسط سپتامبر ۲۰۱۷) حدود ۳۷۰ هزار نفر از مسلمانان روهینگیا مجبور به ترک میانمار شدهاند. سازمان ملل متحد گرچه با تاخیر، اما با کلماتی روشن سرانجام وضعیت کنونی در میانمار را "پاکسازی قومی" نامید. آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل در روز ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۷ تاکید کرد که مسلمانان روهینگیا با یک "فاجعه انسانی" روبرو هستند.
عکس: DW/M.M. Rahman
چرا سان سوچی سکوت کرده است؟
تا کنون تمامی اقدامات دولت سان سوچی در حمایت از نظامیان و در جهت سرکوب مسلمانان روهینگیا بوده است. آنگ سان سوچی که در پی تغییر قانون اساسی این کشور است، نیاز به حمایت نمایندگان طرفدار ارتش در پارلمان این کشور دارد و در اصل برای رسیدن به این منظور حقوق مسلمانان روهینگیا را "قربانی" کرده است. سان سوچی گروههای مسلح مسلمان را که خواهان برقراری "دولت اسلامی" در میانمار هستنند متهم کرده است.
عکس: Reuters/J.Lee
قدرت نظامیان در میانمار
گرچه خونتای نظامی در میانمار رسماً پایان یافته، اما نظامیان همچنان از نفوذ زیادی در این کشور برخوردار هستند. بنا به قانون اساسی میانمار یکچهارم نمایندگان پارلمان از سوی ارتش تعیین میشود. ارتش میانمار برای تصویب قوانین از حق وتو برخوردار است. اداره مرزبانی و وزارت کشور نیز زیر نظر ارتش است. واحدهای پلیس و حکومتهای ملی نیز تابع دستورات وزارت کشور میانمار هستند.
عکس: AP
نقش ملیگرایان افراطی بودایی
"سازمان حفاظت از نژاد و دین" ((Ma Ba Tha که یک گروه ملیگرای افراطی بودایی است، یکی از بانفوذترین مخالفان مسلمانان روهینگیا به شمار میآید. این گروه دست به تهییج شهروندان میانمار برای مقابله و طرد مسلمانان میزند. آشین ویراتو، رهبر این گروه، راهبی بودایی است که به خاطر نظرات افراطیاش به "بنلادن بودایی" شهرت دارد. به نظر این گروه، مسلمانان روهینگیا سنتهای بودایی میانمار را نابود میکنند.
عکس: picture alliance/dpa/N. C. Naing
مبارزه مسلحانه
شرایط اسفبار زندگی مسلمانان در روهینگیا و بیتوجهی جامعه جهانی به وضعیت آنان سبب شد که در سال ۱۹۹۵ فعالان مسلمان دست به ایجاد گروههای مسلح بزنند و در مقابل رژیم میانمار از منافع خود دفاع کنند. گروههای مسلح اغلب در منطقه "آراکان" در نزدیکی مرز مشترک بنگلادش و میانمار فعالیت میکنند و خواهان ایجاد حکومتی مستقل هستند. مهمترین گروه شورشی خود را "ارتش آزادیبخش روهینگیای آراکان" مینامد.
عکس: picture-alliance/AP Photo/E. Htusan
یورشهای مداوم به روهینگیا
بنا به گفته قومشناسان مردم منطقه آراکان حدود هزار سال پیش به اسلام گرویدند. زبان مسلمانان روهینگیا همخانواده با زبان بنگالی است. از سال ۱۹۴۸ تا ۲۰۱۷ حدود بیست عملیات بزرگ نظامی از سوی ارتش میانمار (پیشتر با نام برمه) علیه اقلیت مسلمان صورت گرفته است. در این حملات گسترده نظامی زیرساختهای اقتصادی بهطور هدفمند مورد تخریب حکومت مرکزی قرار گرفته است.
عکس: DW/M.M. Rahman
استاندارهای دوگانه رهبران مسلمان
بنا به ارزیابی برخی جامعهشناسان قدرتگیری "اسلام سیاسی" در کشورهایی همچون اندونزی، مالزی و پاکستان کثرتگرایی را در این کشورها به خطر انداخته است. در دیگر کشورهای مسلمان که شریعت اسلامی در آنها حاکم است، نقض حقوق اقلیتها در دستور کار قرار دارد. به گفته کارشناسان اما رهبران مذهبی بدون توجه به واقعیت موجود در کشورهای خود از وضعیت مسلمانان روهینگیا سوء استفاده کرده و دست به "مظلومنمایی" میزنند.
عکس: Imago/ZUMA Press
واکنش کشورهای مسلمان
بسیاری از سیاستمداران مسلمان که حقوق اقلیتهای قومی و مذهبی در کشورهای خود را رعایت نمیکنند، حال به عنوان مدافعان حقوق مسلمانان روهینگیا ظاهر شدهاند. برخی از رهبران کشورهای مسلمان خواهان "اقدامی عملی" برای حل بحران روهینگیا شدهاند. در رسانههای برخی کشورهای مسلمان از آنگ سان سوچی به عنوان "بانوی مرگ" یاد میشود.
عکس: picture alliance/AP Photo/M. Sajjad
شرایط وخیم بهداشتی و اقتصادی
رژیم میانمار و ملیگرایان افراطی از دههها پیش تا کنون مسلمانان روهینگیا را به خاطر دین و ویژگیهای ظاهریشان همواره "مقصران اصلی مشکلات" این کشور خواندهاند. مسلمانان روهینگیا از جمله محرومترین اقشار میانمار محسوب میشوند. اقلیت مسلمان روهینگیا به غیر از خشونتهای حکومتی، با بدترین شراط اقتصادی و بهداشتی مواجه است. مرگ و میر کودکان روهینگیا ۵ برابر میانگین مرگ و میر کودکان در میانمار است.
عکس: DW/M.M. Rahman
عکس 141 | 14
یونیسف اعلام کرد که در روزهای آینده به حدود ۱۵۰ هزار کودک واکسن بیماریهای سرخجه، سرخک و فلج اطفال زده خواهد شد. یونیسف، سازمان بهداشت جهانی و دولت بنگلادش همچنین میکوشند تا شمار کارکنان بخش بهداشت و درمان را در کلینیکها افزایش دهند.
شیخ حسینه واجد، نخست وزیر بنگلادش، عازم نیویورک شده است. به گفته یک سخنگوی دولت بنگلادش، خانم شیخ حسینه میخواهد در روز سهشنبه آینده (۱۹ سپتامبر) در نشست مجمع عمومی سازمان ملل شرکت جوید و درخواست کمک کند. دولت بنگلادش همچنین به میانمار فشار میآورد تا به سیاست "پاکسازی قومی علیه روهینگیا" پایان دهد. این اتهام از سوی دبیرکل سازمان ملل متحد و کمیسر حقوق بشر این سازمان نیز به میانمار زده شده است.
طرفداران گروههای اسلامگرا در بنگلادش شامگاه جمعه گذشته طی تظاهراتی خواستار جنگ با میانمار شدند و اعلام کردند که دلیلشان خشونتی است که علیه مسلمانان اعمال میشود.
کشمکش در ایالت راخین در ۲۵ ماه اوت پس از آن بالا گرفت که شورشیان روهینگیا ماموران پلیس و ارتش میانمار را هدف حمله قرار دادند و چند تن از ماموران امنیتی را کشتند. ارتش میانمار با خشونت تمام واکنش نشان داد. صدها نفر کشته شدند و خانههایشان به آتش کشیده شد.
درخواست آنجلینا جولی برای پایان خشونت علیه مسلمانان
ستاره معروف هالیوود خواستار پایان خشونت علیه اقلیت مسلمان روهینگیا شده است. آنجلیتا جولی در مصاحبه با شماره روز یکشنبه نشریه آلمانی "دی ولت" گفت: «کاملا روشن است که خشونت ارتش باید خاتمه پیدا کند و باید به آوارگان اجازه بازگشت داده شود.» جولی همچنین دولت میانمار را فراخواند، حقوق شهروندی روهینگیا را به رسمیت بشناسد.
این هنرپیشه آمریکایی که فرستاده ویژه سازمان کمک به آوارگان و پناهجویان وابسته به سازمان ملل است، از آئونگ سان سوچی، رهبر میانمار، انتقاد کرد و گفت: «فکر میکنم لحظه آن فرا رسیده که باید سکوت را شکست.» او گفت آرزو میکند که سوچی "در این لحظه صدای حقوق بشر باشد". جولی هم گفت که همه شواهد نشانگر "پاکسازی قومی" در میانمار است.
آئونگ سان سوچی، برنده جایزه نوبل صلح، به دلیل موضع غیرانتقادیاش در برابر ارتش میانمار زیر فشار انتقاد بینالمللی است. قرار است او روز سهشنبه ۱۹ سپتامبر در سازمان ملل سخنرانی کند.