در مسابقات بین‌المللی فوتبال دختران در برلین که از ۶ تا ۱۳ ژوئیه (۱۵ تا ۲۲ تیر) برگزار شد، قرار بود تیم "تجارتخانه‌جنوب" از بندرعباس هم شرکت کند. چند روز پیش از برگزاری مسابقات اعلام شد که اعضای تیم امکان خروج از ایران را ندارند.

در این رابطه دویچه وله گفت‌وگویی داشته با آیت نجفی*، فیلمساز و یکی از افرادی که در تماس پیوسته با زنان فوتبالیست ایران است.

دویچه وله: آقای نجفی این مسابقاتی که در برلین برگزار می‌شوند، چه نوع مسابقاتی هستند؟

آیت نجفی:

این یک تورنمنت بین‌المللی فوتبال زنان است که به بهانه‌ی هفته‌ی آخر جام جهانی فوتبال برگزار می‌شود. در برابر آن فوتبال مردانه، که پر از تبلیغات است و جاذبه‌هایی که فوتبال بین‌المللی دارد، این‌ها نیز در کنار آن هستند و این تورنمنت را برگزار می‌کنند تا جلب توجهی هم به فوتبال زنان بشود.

برگزارکنندگان این مسابقات چه کسانی هستند؟

گروهی از دختران جوان هستند که همه‌شان یا یک زمانی فوتبال بازی می‌کردند یا هنوز هم بازی می‌کنند. آنها در باشگاه "ال درسیم اسپور" (Al Dersimspor) برلین بازی می‌کنند که چهار سال پیش هم به تهران سفر کردند و ما آنها را در فیلم "فوتبال آندرکاور" هم دیدیم. بعد که آن‌ها خواستند تیم ایران را به برلین دعوت کنند، یعنی درست یک سال بعدش که بازی برگشت آن باشد و متاسفانه آن بازی برگزار نشد، به این نتیجه رسیدند که باید این کار را ادامه دهند. این‌ها آمدند اسم خودشان را گذاشتند "دیسکاور فوتبال"، برعکس "فوتبال آندرکاور". این‌ها خیلی روی این ایده کار کرده‌اند و یکی دوسال است که درگیر آن هستند.

قرار بود یک تیم هم از ایران شرکت کند. اگر امکان دارد توضیحی در مورد این تیم بدهید.

باشگاهی از بندرعباس به اسم «تجارتخانه‌ی جنوب» درخواست ورود به تورنمنت را داد که با حضورش در اینجا موافقت شد و تا همین لحظه‌ی آخرهم قرار بود بیاید. متأسفانه یکی دو هفته قبل از برگزاری تورنمنت، مطلع شدیم که با سفرشان به آلمان مخالفت شده است.

چه کسی مخالفت کرده و علت مخالفت چه بوده؟

مثل دفعه‌های پیش نمی‌دانیم کی و چی. تنها خبری که به ما دادند این بود، یعنی یک ایمیل خیلی مختصر دادند که ما نمی‌‌آییم و بعد که من تلفن زدم و سعی کردم موضوع را پی‌گیری کنم، گفتند که به ما گفته‌اند اجازه ندارید برای ویزا اقدام کنید. هیچ علتی را هم به آنها نگفته‌اند.

شما فکر می‌کنید به چه علت به آنها چنین اجازه‌ای نداده‌اند؟

من خودم ۹۹ درصد مطمئن بودم که نمی‌آیند. حالا آن یک درصد هم به خاطر این بود که خیلی دوست داشتم این اتفاق بیفتد. ولی با توجه به این که دفعه‌ی پیش حتی ویزای‌شان را هم گرفته بودند، یعنی حتا توی اردو بودند، شب پرواز به آنها گفتند نروید. دفعه‌ی پیش گفته بودند که به علت مشکلات فنی ما نمی‌توانیم بیاییم. خب همه‌ی ما با این "مشکلات فنی" آشنا هستیم. "مشکلات فنی" یعنی این که نمی‌خواهیم بگوییم و نمی‌گذاریم. یعنی هیچ جای چانه‌زنی نمی‌گذارند. این در واقع علتش این است که در آلمان مطبوعات آزاد است، فضای باز رسانه‌ای هست، و جو سیاسی و روشنفکری که بر برلین حاکم است، طبیعتاً این ترس را برای این‌ها ایجاد می‌کند که این بچه‌ها بیایند و در وضعیتی قرار گیرند که یک سری پرده‌ها برداشته شود.

من فکر می‌کنم اروپا به طور کلی، و به طور مشخص برلین، کمی هضم‌اش (برای آنها) سخت است که تیمی از ایران به آنجا برود. اگر اشتباه نکنم، همین تیم و همین باشگاه چند ماه دیگر قرار است به ازبکستان برود، و آنجا طبیعتاً هیچ مشکلی ندارد. چندین بار این‌ها به کشور اردن سفر کرده‌اند. تورنمنت‌هایی که در منطقه و در سطح آسیا برگزار می‌شود، این‌ها با شرکت در آنها موافقت می‌کنند. برای این که صرفاً مسأله‌ی ورزشی است و این کشورها هم کشورهایی نیستند که سئوال خارج از برنامه از آنها بکنند.

وقتی که دخترها را هم به اردویی می‌فرستند، نمی‌توانند از هتل بیرون بیایند. فقط می‌روند بازی و برمی‌گردند. خب این اتفاق نمی‌تواند در برلین بیفتد. من در آن فضا که بودم، با خودم داشتم فکر می‌کردم که خیلی فضای شادی بود، خیلی فضای قشنگی بود.

اول از همه آدم تحت تأثیر قرار می‌گیرد که چهارتا دختر جوان چه برنامه‌ی بزرگی برگزار کرده‌اند و با چه قدرتی. در وهله‌ی دوم وقتی این شادی را می‌دیدم، فکر می‌کردم که دخترهای ایران حتی اگر می‌آمدند، اصلاً بهشان اجازه نمی‌دادند که بیایند اینجا بنشینند. چه بسا، بهتر که نیامدند، برای این‌که این طوری کمی تحقیر هم می‌شدند.

شما با افراد تیم در این روزها تماس داشتید؟

من همان وقتی که خبر به هم خوردن بازی را شنیدم، سعی کردم با تهران تماس بگیرم. آن‌ها هم طبیعتاً دلیلش را نمی‌دانستند. ولی چیزی که کمی خوشحالم کرد این بود که این بار مثل سه سال پیش آن قدر ضربه نخورده بودند. فکر می‌کنم خودشان هم می‌دانستند که احتمالا اجازه ندهند.

*)

آیت نجفی، فیلمساز و کارگردان تئاتر با فیلم مستند "فوتبال آندر کاور" به شهرت فراگیری رسید. این فیلم که داستان مسابقه‌ی فوتبال دختران بین تیم ملی ایران و یک تیم فوتبال دختران در برلین است، نجفی را در متن مشکلات زنان فوتبالیست ایران قرار داد و باعث شد که او نسبت به فوتبال زنان در ایران حساسیت بیشتری بخرج دهد. او از آغاز در جریان برگزاری مسابقات بین‌المللی فوتبال دختران در برلین بوده است.

مصاحبه‌گر: فرهاد پایار

تحریریه: داود خدابخش