«درانتصاب استاندارهای مناطق قومی وعده روحانی عملی نشد»
۱۳۹۲ آذر ۱۱, دوشنبه عبدالمحمد زاهدی یکی از کارمندان سابق وزارت کشور (۱۱ آذر۱۳۹۲) به سمت استانداری کردستان منصوب شد. در ۶ آذر ۱۳۹۲ نیز جلسه معرفی علی اوسط هاشمی، به استانداری سیستان و بلوچستان برگزار شد. در استان گلستان، منطقه ترکمن نشین ایران نیز برخلاف انتظار ترکمنها یک غیرترکمن (حسن صادقلو) به سمت استانداری گلستان منصوب شد.
حسن روحانی در هر ۳ استان یاد شده به دلیل وعده انتصاب استاندار بومی بیش از ۸۰ درصد آرا را در انتخابات ریاست جمهوری کسب کرده بود.
بسیاری از آگاهان واگذاری مسئولیت به نمایندگان اقلیتهای قومی، را آزمونی برای اجرای وعدههای روحانی میدانستند اما انتصابات جدید دولت روحانی فقط در ۳ استان یاد شده نشان میدهد که دولت یازدهم موفق به اجرای وعدههای خود نشده است.
دلایل عدم انتصاب استانداران بومی
جلال جلالیزاده، نماینده سنندج در دوره ششم مجلس شورایاسلامی میگوید، در انتصابات استانداریها تعصبات مذهبی عمل کرده است. این نماینده سابق مجلس انتقاد میکند که دولت یازدهم انتظارات کردهای ایران را برآورده نکرد.
جلالزاده اصافه میکند که مردم به دلیل برداشتهشدن فضای سنگین امنیتی و موفقیت در سیاست خارجی ابراز شادی میکنند، اما در بکارگیری "شایستگان بومی" قدمی برداشته نشد. این نماینده سابق مجلس از کردستان به دویچه وله میگوید: «در دولت امید و تدبیر در مورد انتصاب استاندار کرد اختلاف نظر بود و خود روحانی بیمیل نبود که از میان اهل سنت و کرد فردی را انتخاب کنند اما این آرزو عملی نشد و این مسئله اکنون موجب بیاعتمادی کردها شده و اگر آقای روحانی به وعدههای خود عمل نکنند مردم در دوره بعدی به ایشان رای نخواهند داد.»
"در ۳۴ سال گذشته استاندار نداشتیم"
دکتر محمد رئوف قادری نماینده مجلس در دوره پنجم از کردستان در مصاحبه با دویچه وله میگوید: «در دولتهای سابق هم درمدیریتهای کلان از نیروهای اهل سنت استفادهای نشد. ما غیر از اوایل انقلاب، آنهم در دولت موقت استاندار اهل سنت نداشتیم. نه در دولت اصول گرا، نه در دولت سازندگی و نه در دولت خاتمی و الآن هم متاسفانه از استاندار کرد استفاده نشده است. یکی از عوامل اصلی تاخیر انتصاب استانداری مواجه شدن دولت با همین چالش است. بخشی از اعضای دولت معتقدند که از استانداران اهل سنت و کرد استفاده کنند اما بخش دیگر هنوز هم نمیتوانند این مسئله را بپذیرند.»
استاندار جدید کردستان نیز در مصاحبه با خبرگزاری فارس در پاسخ به درخواست نمایندگان کرد که خواستار انتصاب یک استاندار بومی و کرد شده بودند، چنین پاسخ میدهد: «بنده به نمایندگان مردم کردستان در مجلس شورای اسلامی عرض کردم که انتخاب استاندار بومی حق شماست اما من به واسطه تجربه خدمت استان کردستان را برای خدمت به مردم انتخاب کردم.»
وضعیت در مناطق دیگر قومی چگونه بود؟
انتصاب استاندار سیستان و بلوچستان نیز حدود صد روز طول کشید. در استانهای دیگر قومی نیز انتقاد از عدم بکارگیری "شایستگان بومی" فزونی مییابد. در منطقه ترکمننشین ایران ترکمنها خواستار انتصاب یک فرد "ترکمنزبان بومی و شایسته" به سمت استانداری گلستان شده بودند اما تلاش آنان نتیجهای نداد.
آنهمحمد بیات فعال سیاسی و روزنامهنگار ترکمن مقیم گلستان در نامهای تحت عنوان "ضرورت انتصاب استاندار ترکمن" وعده رئیس جمهور را یادآوری میکند که فارغ از زبان و مذهب در مدیریتهای کلان کشور تا عضویت کابینه و از جمله "شایسته سالاران بومی" را در پستهای استانداری بهکار خواهد گرفت.
بیات در نامه خود که در تارنمای محلی "اولکامیز" در استان گلستان انتشار مییابد، آورده است: «دکتر روحانی و اتاق فکر وی در گام اول بنا به مصلحت و ملاحظات سیاسی کشور از انتخاب اهل سنت در کابینه خودداری کردند. ترکمنها با بیش از ۸۶ درصد آرا به دکتر روحانی رای دادند. متاسفانه در گزینههای استانداری که نزدیک به ۲۰ نفر بر سر زبانهاست که از طریق کانالهای گوناگون برای تصدی پست برتر گلستان پیشنهاد شدهاند، حتی نام یک نفر ترکمن وجود ندارد، به قولی ترکمنها در دادن رای به اصلاحات واعتدال مقام نخست را دارند و اما در کسب مسئولیتها مقام آخر!!»
آقای بیات این پرسش را در نامه خود مطرح میکند که بخش بزرگی از مردم استان گلستان را ترکمنهای اهل سنت تشکیل میدهند و آرای آنان حاکی از حمایت قاطع از دکتر روحانی بوده است و آیا "فرزندان صحرا لیاقت هدایت استانداری گلستان" را ندارند.
بیات در پایان نامه خود نتیجه میگیرد: «به نظر میرسد اگر دولت تدبیر و امید دکتر حسن روحانی به ترکمنهای گلستان و اهل سنت ایران در مدیریتهای کلان در سطح ملی و استانی مسئولیتی را واگذار نکند در آینده نخبگان، اهل سیاست ترکمنصحرا و اهل سنت ایران در آیتمهای انتخاباتی پیشرو قطعاً تجدید نظر خواهند کرد.»
ادامه سیاست امنیتی- محور در سیستان و بلوچستان
یک فعال سیاسی و کارشناس محلی بلوچ درباره انتصاب استاندار سیستان و بلوچستان به دویچه وله میگوید: «بر خلاف وعده آقای روحانی یک استاندار غیربومی و شیعه برای یک استان عمدتا بلوچ و سنی مذهب انتخاب شد. استاندار جدید که خود عقبه امنیتی در امور اجرایی دارد، در بدو ورود خود به زاهدان یکی از همشهریهای خود بنام علیاصغر جمشیدنژاد و معاون سیاسی امنیتی سابق کرمانشاه را بعنوان معاون خود و مشاور مطبوعاتی استانداری سیستان و بلوچستان معرفی کرد.»
وی تاکید میکند تعداد کمی از بلوچها در جلسه معارفه استاندار حضور داشتند. اما بر عکس تعداد زیادی از کرمانشاهیها که به همراه ایشان به استان آمدهاند از جمله علی اصغر جمشیدنژاد، بهروز کرمی و پرندین حضور داشتند.
این کارشناس که نخواست نامش فاش شود به دویچه وله گفت: «سیاست تبعیض آلود و امنیتی - نظامی در مناطق مرزی اهل سنت، بسیار فراتر از اختیارات استانداران میباشد، و تا زمانی که این نگاه در حاکمیت، در تهران و قم عوض نشود، هیچگونه تغییری بنیادین در اینگونه مناطق رخ نخواهد داد. سیاست در بلوچستان یک سیاست "امنیت ـ محور" است که توسط نهادهای امنیتی نظامی نظیر سپاه پاسداران، وزارت اطلاعات، نماینده ولی فقیه و ارکان های مختلف اصولگرا و نهادهای وابسته به آنها تعیین و تبیین و اجرا می شود، و استاندار نقش حداقلی را دارد.»
مولوی عبدالبحمید: نسبت به استاندار شناختی نداریم
اما انتقادها از استاندار جدید فزونی یافت طوری که عبدالرضا رحمانیفضلی وزیر کشور شخصا برای معرفی استاندار جدید به زاهدان سفر کرد. به گزارش خبرگزاری فارس از زاهدان، وی در جمع خبرنگاران در فرودگاه زاهدان اظهار داشت: «اوسط هاشمی باید از نیروهای متخصص بومی برای شکوفایی استان سیستان و بلوچستان بهره کافی را ببرد.»
مولوی عبدالحمید، امام جمعه زاهدان در واکنش به انتصاب استاندار جدید گفت: «اگرچه ما نسبت به ایشان شناختی نداریم، اما مطمئنیم که دولت در تلاش بوده است تا شخص توانمندی را انتخاب نماید که بتواند تمام وعده های رئیس جمهور محترم را در تمام ابعاد متحقق کند.»
به نظر بسیاری از آگاهان ازجمله بیات و دکتر جلالیزاده که با مشکل اقلیتهای قومی و اهل سنت آشنا هستند، عملی نشدن وعدههای روحانی برای اقلیتهای قومی و دینی ناامید کننده است و بیاعتمادی به دولت جدید را بین آنها تقویت خواهد بخشید.