درخواست از آمریکا و ایران برای دسترسی مردم به واکسن کرونا
۱۳۹۹ دی ۳, چهارشنبه
با آغاز واکسیناسیون در بسیاری از کشورهای جهان ۲۹ سازمان حقوق بشری ابراز نگرانی کردند که تحریمها علیه ایران و سیاستهای غیرشفاف مقامات جمهوری اسلامی مانع دسترسی ایرانیان به واکسن کرونا شود.
تبلیغات
ائتلافی از ۲۹ سازمان مدافع حقوق بشر روز سهشنبه دوم دی (۲۲ دسامبر) با صدور یک بیانیه مشترک اعلام کردند که دولت ترامپ تضمین دهد بودجه خرید واکسن کرونا برای ایران مسدود نخواهد شد.
در متن انگلیسی این بیانیه که در پایگاه اینترنتی "کمپین حقوق بشر در ایران" منتشر شده از دولت ترامپ خواسته شده که نگرانی شرکتهایی که قصد دارند به دولت ایران واکسن کرونا تحویل دهند را برطرف کند.
نهادهای حقوق بشری این موضوع را هم مطرح کردند که تاخیر دسترسی ایرانیان به واکسن کرونا میتواند وضعیتی نابرابر برای ایران در مقایسه با سایر کشورها بوجود آورد و بحران کرونا را در این کشور تشدید کند.
سازمان جهانی بهداشت مدتی پیش سازوکاری موسوم به "کواکس" (covax) برای توزیع عادلانه واکسن کرونا راه انداخت که کشورهای مختلف میتوانستند با عضویت در آن و پیشپرداخت بخشی از هزینهها وارد فهرست خریداران شوند. ایران نیز به عضویت کواکس درآمده و خواستار خرید واکسن کرونا شده اما جمهوری اسلامی ایران به دلیل امتناع از امضای توافقنامه کارگروه ویژه اقدام مالی برای مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم (FATF) و قرار گرفتن این کشور در لیست سیاه، به سیستم بانکی سویفت دسترسی ندارد.
از ۱۹۰ کشور دنیا تنها دو کشور جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی از امضای این توافقنامه امتناع ورزیدهاند.
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی هفته پیش اعلام کرد ایران تا کنون موفق به استفاده از داراییهای ارزی بلوکه شده در کره جنوبی نشده و صندوق بینالمللی پول هم به خاطر "فشار و تهدید آمریکا" حتی تقاضای وام بشردوستانه ایران را در هیئت مدیره مطرح نکرده است.
مقامات آمریکا بارها اعلام کردهاند که دولت ایالات متحده به هیچ وجه کالاهای دارویی و بهداشتی را تحریم نکرده و نخواهد کرد و دلیل اصلی ناتوانی ایران در تهیه این اقلام امتناع ایران از امضای توافقنامه FATF است.
سازمانهای حقوق بشری نیز در بیانیه خود تاکید کردهاند که فروش اقلام بشردوستانه، از جمله دارو و تجهیزات پزشکی مشمول تحریمهای آمریکا نمیشود اما در عمل به علت محدودیتهای شدید معاملات بانکی و مالی با جمهوری اسلامی خرید و واردات آنها با مشکلاتی روبرو است.
به گفته این نهادهای حقوق بشری، ایران از وزارت خزانهداری آمریکا برای خرید واکسن کرونا اجازه گرفته است. دولت آمریکا نیز بارها رسما اعلام کرده است که غذا و دارو شامل تحریمها نمیشود، اما ایجاد محدودیتها سبب شده است که عملا بانکهای خارجی از انجام معاملات با ایران منصرف شوند.
در بیانیه ائتلاف ۲۹ گروه حقوق بشری تاکید شده است که مقامات ایرانی نتواسنتند جلوی شیوع گسترده اپیدمی کرونا را بگیرند و تا کنون بیش از یک میلیون نفر در این کشور به کرونا مبتلا شدهاند و بیش از ۵۰ هزار نفر نیز جان خود را از دست دادهاند.
این گروههای حقوق بشری از دولت ایران خواستند در مورد خرید و توزیع واکسن کرونا شفاف عمل کند و در استفاده از واکسن کرونا نیز تبعیضی قائل نشود.
کرونا در ایران؛ رنج مردم و آزمون نظام
در بهمن سال ۱۳۹۸ اولین نشانههای ویروس کرونا در ایران مشاهده شد. تاکنون دهها هزار نفر کشته و صدها هزار نفر به این ویروس مبتلا شدهاند. مرور تصویری از شیوع و پیامدهای این ویروس ناخوانده و مرگبار در ایران:
عکس: Fars
درحالی که نشانههای انتشار ویروس کرونا در سراسر جهان مشهود بود و بسیاری از کشورها مرزها را بستند و رفت و آمدها را قطع کردند، هواپیمایی ماهان همچنان به چین پرواز داشت و نام شهر قم بهعنوان اولین شهر ایران که وجود ویروس کرونا در آن تایید شد به ثبت رسید.
عکس: picture-alliance/ISNA/A. Zohrabi
برخی ناظران، حکومت ایران را با هدف برگزاری گسترده انتخابات مجلس شورای اسلامی و برگزاری راهپیمایی ۲۲ بهمن به "پنهانکاری" و "عدم شفافیت در اطلاعرسانی" در زمینه شیوع ویروس کرونا متهم کردند.
عکس: Reuters/Wana/N. Tabatabaee
آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در آغاز مقامات آمریکایی را متهم کرد که در "تولید ویروس کرونا" نقش داشته و گفت: «شما متهمید که خودتان این ویروس را تولید کردید.» با اوج گرفتن کرونا او چندین ماه به قرنطینه رفت، دیدارهای حضوریاش لغو شد و حتی تنهایی عزاداری کرد.
عکس: khamenei.ir
در چند ماه نخست، کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت هر روز آماری از تعداد مبتلایان به ویروس کرونا و افرادی که بر اثر بیماری کووید ۱۹ درگذشتند را اعلام میکرد. بسیاری این آمارهای رسمی را باور ندارند و تعداد قربانیان را بسیار بیشتر میدانند.
عکس: Irna
"طب اسلامی" برای مداوای کرونا پیشنهاد استعمال "روغن بنفشه" را مطرح کرد.
عکس: Tabnak.ir
سردار سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران از "دستگاه هوشمند کرونایاب" رونمایی کرد.
عکس: MEHR
برای نخستین بار یک ویروس باعث تعطیلی مراکز مذهبی و برگزاری نمازهای جمعه شد.
عکس: Reuters/Wana News Agency
دولت در زمینه برگزاری مراسم محرم دستورالعملی صادر کرد. مطابق تصویرها و ویدئوهایی که در فضای مجازی منتشر شد، در مراسم مذهبی در موارد زیادی توصیههای بهداشتی به درستی رعایت نشدند.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Nikoubazi
تعطیلیهای ایام کرونا به مسافرتهای وسیع مردم و انتقال ویروس از استانی به استانی دیگر انجامید.
عکس: ISNA
کرونا به تعطیلی مدارس و آموزش آنلاین برای کودکان از طریق شبکه "شاد" انجامید. در بخشهایی از ایران دسترسی کودکان به آموزش به دلیل نداشتن تلفن همراه و اینترنت با اختلال روبرو شد.
عکس: salas.ir
در حالی که حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران مدعی شد "حتی کشورهای دوست هم هنگام کرونا به کمک ایران نیامدند" اما کمکهای بینالمللی از سوی کشورهایی چون چین، سوئیس، اتحادیه اروپا و حتی سازمان یونیسف (عکس) راهی ایران شدند. تنها یونیسف ۸ تن از اسفند گذشته تجهیزات برای کمک به کادر درمان به ایران ارسال کرده است.
عکس: UNICEF
موجهای پیدرپی کرونا ظرفیت بیمارستانها را به چالش کشید و کادر درمانی ایران را ماههای طولانی به نبردی شبانهروزی درگیر کرد. کرونا از میان کادر درمانی نیز قربانیان بسیاری گرفت.
عکس: Mizan
سردخانهها و گورستانهای ایران روزانه پذیرای درگذشتگان بسیاری شدند.
عکس: Mizan
بر اساس مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا از روز ۲۰ آبان واحدهای صنفی (غیر ضروری) از ساعت ۱۸ تعطیل اعلام شدند. در این ساعت تهران با ترافیک سنگین و مترو مملو از جمعیت شد.
عکس: Mizan.ir
پس از افزایش شمار فوتیهای مبتلا به ویروس کرونا سرانجام ستاد ملی مبارزه با کرونا تصمیم به اعمال محدودیتهای کرونایی در ۱۵۰ شهر و کلانشهر ایران گرفت.