شدت گرفتن فعالیت ماموران "گشت ارشاد" نیروی انتظامی و برخورد با کسانی که بدحجاب خوانده می‌شوند، در هفته‌های گذشته با واکنش و انتقادهای فراوانی روبرو شده است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حسن روحانی در نشست روز چهارشنبه هیئت دولت (۲۷ شهریور ۹۲/ ۱۸ سپتامبر) به نیروی انتظامی توصیه کرد در برخورد با موضوع "عفاف و حجاب در جامعه اسلامی" اجرای قانون را با رویكرد اخلاقی و با رعایت كرامت انسانی و به دور از هر گونه افراط و تفریط پی‌گیری کند.

«دختران ما حافظ حجاب خود هستند»

حسن روحانی چند روز پیش از برگزاری انتخابات ۲۴ خرداد گفته بود: «اگر بار مسئولیت بر دوش من قرار گرفت، کرامت را به دانشگاه و دانشجو برمی‌گردانم و همچنین منزلت را هم به زنان برخواهم گرداند.»

به گزارش خبرگزاری ایسنا روحانی ۱۹ خرداد در همایش دولت تدبیر و امید در ورزشگاه شیرودی وعده داد: «من نخواهم گذاشت ماموری بی‌نام و نشان از کسی سئوال کند. دختران جامعه ما خود حافظ حجاب و عفاف هستند.»

به رغم این وعده‌ها که مخالفت آشکار با فعالیت گشت‌های ارشاد ارزیابی شده، نیروی انتظامی با آغاز کار دولت یازدهم بر شدت فعالیت‌های خود افزوده است. رئیس‌جمهور در نشست روز چهارشنبه هیئت دولت به وزیر کشور ماموریت داد این موضوع را در شورای اجتماعی کشور مطرح کند.

شورای اجتماعی آبانماه سال ۱۳۸۰ با هدف "سیاست‌گذاری، هماهنگی، ایجاد وحدت رویه و تنظیم سازوكار اداری در زمینه‌های پیش‌بینی، پیش‌گیری و مقابله با پدیده‌ها، معضلات و آسیب‌های اجتماعی" تشکیل شد.

فهم یا ضدیت با پیام انتخابات؟

به گزارش خبرگزاری ایرنا حسن روحانی همچنین به كمیسیون فرهنگی هیئت دولت دستور داد تا "موضوع اخلاقی، اجتماعی عفاف و حجاب" را بررسی و نتیجه را به هیئت وزیران و شورای عالی انقلاب فرهنگی ارایه دهد.

جلوگیری از ادامه اجرای "طرح امنیت اجتماعی" و فعالیت گشت‌های ارشاد در انتخابات سال جاری و انتخابات مناقشه‌برانگیز سال ۸۸ نیز یکی از شعارهای برخی از کاندیداها بوده است.

اسماعیل احمدی‌مقدم، فرمانده نیروی انتظامی فروردین ۸۸ طرح چنین موضوع‌هایی را شعار انتخاباتی خواند و گفت: «اساسا طرح این مسائل بدون اطلاع از ملاحظات قانونی به مصلحت نیست و ما قصد نداریم، پاسخ بدهیم. همچنین نیروی انتظامی مجری قانون است، سیاست‌گذار نیست.»

برخلاف ادعای فرمانده ناجا، قوانینی که مبنای برخورد با شهروندان است مدام دستخوش تغییر، تفسیر و بازتعریف هستند و تصور دقیقی از حدود مورد نظر حکومت برای رفتار اجتماعی مردم ارائه نمی‌کنند.

احمدی‌مقدم ماه گذشته اعتراف کرد که روحانی با شعارهایی که مطرح کرد رای آورد و "ما باید پیام این انتخاب را بگیریم." رفتار خشن پلیس با شهروندان در هفته‌های گذشته دقیقا ضدیت با پیام انتخابات ۲۴ خرداد تلقی می‌شود.

شهروندان و وعده‌های انتخاباتی

نرگس محمدی، نایب رئیس و سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر چند روز پیش در نامه‌ای خطاب به وزیر کشور به برخورد "تند و اهانت‌آمیز" ماموران با خودش به بهانه بدحجابی انتقاد کرده و می‌پرسد: «معیار پوشش قانونی چیست؟ و مردم از کجا باید بدانند ماموران در مورد معیار پوشش چگونه می‌اندیشند؟»

محمدی در بخش دیگری از این نامه به رفتار متفاوت ماموران در نقاط مختلف شهر اشاره کرده و می‌نویسد: «قانونی بودن لباس را چه مرجعی تعیین می‌کند و چگونه به مردم اعلام می‌گردد و ماموران تا چه حد می‌توانند با مردم برخورد کنند؟ آیا قانون اجازه می‌دهد تا تعرض کلامی یا رفتاری یا برخورد خشن با زنان محترم جامعه داشته باشند؟»

علی مرادخانی، معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز چهارشنبه، ۱۸ سپتامبر در مورد تعریف مد و لباس به "قدس‌آنلاین" گفت: «طبیعی است هر پدیده‌ای که هنوز تعریف مشخصی در جامعه پیدا نکرده توسط افراد مختلف با دیدگاه‌های متفاوت مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و در برخی موارد این تفاوت‌ها چالش‌هایی را نیز به همراه خواهد داشت.»

برخی از تحلیل‌گران معتقدند رفتار اخیر ماموران نیروی انتظامی می‌تواند قدرت‌نمایی نظامیان در برابر روحانی، یا تلاش آگاهانه محافظه‌کاران برای دلسرد کردن مردم نسبت به دولت یازدهم تلقی شود.

بر این اساس باید دید گام بعدی رئیس‌جمهور برای عملی کردن وعده‌ی انتخاباتی "بازگرداندن عزت و غرور ایرانیان" چه خواهد بود.