بان کی مون، ‌دبیر کل سازمان ملل متحد، از دولت اسرائیل خواست تا هر چه سریع‌تر به محاصره‌ی نوار غزه پایان دهد. او چهارشنبه شب (۲ ژوئن) در جمع خبرنگاران محاصره‌ی نوار غزه را اقدامی "ناپایدار، ناعادلانه و بی‌نتیجه" خواند و انزوای چندین ساله‌ی نوار غزه را تنها به زیان "مردم بی‌گناه" دانست.

به گفته‌ی دبیر کل سازمان ملل، وی از ماه‌ها پیش "در بالاترین سطح" از دولت اسرائیل خواسته بود تا دست از محاصره‌ی نوار غزه بردارد. حال اسرائیل بایستی پس از کشته شدن نه فعال اجتماعی در جریان حمله‌ی کماندوهای این کشور به کشتی‌های حاوی کمک‌های انسان‌دوستانه‌ای به نوار غزه، گزارش دقیقی را در مورد این حادثه به سازمان ملل ارائه کند.

در همین حال کشورهای عضو اتحادیه‌ی عرب نیز اعلام کردند که خواهان "درهم شکستن کامل محاصره نوار غزه" هستند. به گفته‌ی عمرو موسی، دبیر کل اتحادیه‌‌ی عرب، در نشست اضطراری وزرای امور خارجه‌ی این اتحادیه در قاهره از تصمیم دولت مصر برای باز کردن تنها راه ارتباطی این کشور با نوار غزه استقبال شد. وی همچنین اضافه کرد که کشورهای عربی عضو سازمان ملل همراه با ترکیه تقاضایی را مبنی بر تشکیل جلسه‌ی شورای امنیت خواهند داد تا در آن، قطعنامه‌ای به تصویب برسد که اسرائیل را مجبور به رفع محاصره نوار غزه کند.

اختلاف نظرها بر سر تشکیل کمیته‌‌‌ی بررسی

اعضای شورای امنیت سازمان ملل سه‌شنبه (اول ژوئن) پس از مذاکرات طولانی بر سر درخواست از اسرائیل برای ارائه‌ی گزارشی "روشن و قابل اعتماد" در مورد رخداد اخیر، به تفاهم رسیدند. در مقابل، شورای حقوق بشر خواسته است تا یک تیم بین‌المللی مستقل برای بررسی حمله‌ی کماندوهای اسرائیلی به کشتی‌های صلح تشکیل شود. این پیشنهاد که از سوی کشورهای اسلامی عضو این شورا مطرح شده بود، با ۳۲ رأی موافق ۴۷ کشور عضو روبرو شد. آمریکا، ایتالیا و هلند با این پیشنهاد مخالفت کردند.

مقامات ایالات متحده‌ی آمریکا تا کنون حمله‌ی اسرائیل را محکوم نکرده‌اند و اظهار داشته‌اند که تحقیقات مستقل بایستی از سوی دولت اسرائیل صورت گیرد.

فیلیپ کروالی، سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی آمریکا، در پاسخ به درخواست روزنامه‌ی "واشنگتن پست" در این باره اظهار داشت، واشنگتن چندین بار از طریق کانال‌های ارتباطی مختلف با مقامات اسرائیلی تماس گرفته است.

به گفته‌ی وی، دولت آمریکا ارزش زیادی برای "خویشتن‌داری و احتیاط" قائل شده، زیرا چندین نفر از اتباع آمریکایی نیز در میان فعالان اجتماعی و صلحی بوده‌اند که در این کشتی‌ها حضور داشته‌اند.

جو بایدن، معاون رییس‌جمهور آمریکا، در گفت‌وگویی تلویزیونی بازرسی کشتی‌های امدادی عازم نوار غزه شده را "حق" اسرائیل دانست و گفت: «اسرائیل این حق را دارد تا بداند آیا در این کشتی‌ها سلاح‌های قاچاق نیز بوده است یا خیر. زیرا اسرائیل در نهایت در حال جنگ با سازمان افراطی اسلامی حماس است.»

در همین حال برخی مقام‌های ارشد دولت آمریکا به روزنامه‌ی نیویورک تایمز گفته‌اند که دولت باراک اوباما محاصره دریایی نوار غزه را "غیر قابل تحمل" می‌داند. در همین راستا واشنگتن خواهان اتخاذ سیاست جدیدی است که اجازه دهد کمک‌ها و کالاهای بیشتری وارد مناطق فقیر نوار غزه شود. یکی از این مقام‌های آمریکایی به نیویورک تایمز گفته است: «نوار غزه در جهان عرب تبدیل به نمادی برای نشان دادن چگونگی رفتار اسرائیلی‌ها با فلسطینیان شده است و ما بایستی آن را تغییر دهیم.»

کامیون‌های منتظر و شرایط حماس برای پذیرش بار آنها

در این میان حدود ۵۰۰ نفر از فعالان اجتماعی و حقوق بشر که از سوی نظامیان اسرائیلی بازداشت شده بودند، با هواپیما به ترکیه و یونان منتقل شدند. هواپیمایی که در استانبول به زمین نشست، همچنین حامل اجساد نه نفری بود که در این حادثه کشته شدند.

با این همه، تا کنون دولت حماس از قبول کالاهایی که اسرائیل از کشتی امدادی خارج ساخته، خودداری کرده است. در حالی که هشت کامیون حاوی مواد دارویی، غذایی، صندلی‌های چرخ‌دار و اسباب‌بازی در گذرگاه "کرم شالوم"، مرز میان اسرائیل و مناطق فلسطینی، در انتظار خالی شدن بارهایشان هستند، حماس برای پذیرش آنها چندین شرط گذاشته است.

یکی از این شرایط آزادی تمامی دستگیرشدگان کشتی‌های امدادی بوده است. به گفته‌ی منابع اسرائیلی، تا کنون همه‌ی زندانیان آزاد شده‌اند و تنها سه نفر به دلیل "مشکلات فنی موجود در پرونده" همچنان در اسرائیل به سر می‌برند.

SN/BB