پس از آن‌که اتحادیه عرب روز گذشته اعلام کرد که با توجه به تداوم خشونت علیه معترضان سوری و سرکوب گسترده آنها توسط رژیم بشار اسد٬ عضویت سوریه در این اتحادیه را تعلیق خواهد کرد و از ۲۲ کشور عضو این اتحادیه درخواست کرده که سفیران خود را از دمشق فرابخوانند٬ دولت سوریه درخواست تشکیل نشست اضطراری این اتحادیه را ارائه کرده است.

اتحادیه عرب از مدت‌ها پیش از دخالت در مساله سوریه خودداری کرده بود٬ اما در آخرین نشست خود که روز گذشته در قاهره برگزار شد٬ اعلام کرد که به دنبال نقض توافقات گذشته توسط دولت بشار اسد و ادامه  سرکوب‌ مخالفان که تا کنون بیش از ۳۵۰۰ قربانی برجای گذاشته است، در کنار تعلیق عضویت این کشور٬ تحریم‌های شدیدی را هم بر ضد آن اعمال خواهد کرد.

تحریم و تعلیق قرار بود از روز چهارشنبه هفته جاری اجرا شود٬ اما حالا دولت سوریه٬ هراسان از پیامدهای ویرانگر این تصمیمات برای موجودیت سیاسی بشار اسد٬ درخواست تشکیل جلسه اضطراری را مطرح کرده؛ آن هم پس از یک روز که عمدتا به حمله حامیان اسد به دفاتر دیپلماتیک کشورهایی گذشت که در نظر آنها با حکومت سوریه خصومت دارند.

دولت بشار اسد٬ واقعیت‌های تلخ را می‌داند: اتحادیه عرب تصمیم مشابهی را درباره لیبی هم اتخاذ کرد و با تعلیق عضویت آن کشور٬ خواستار اعلام منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی شد؛ اقدامی که شورای امنیت را متقاعد کرد که زمینه را برای حملات هوایی ناتو فراهم کند.

شنبه‌شب٬ حامیان دولت سوریه به سفارتخانه‌های ترکیه و عربستان سعودی در دمشق و نیز یک مرکز دیپلماتیک قطر در حوالی بیروت حمله کردند. ترکیه به‌خاطر خسارات ناشی از این حملات٬ درخواست غرامت کرده و از شهروندان خود خواسته است که تا اطلاع ثانوی از نزدیک شدن به مرزهای جنوبی خودداری کنند که از بیش از چهار دهه پیش تا کنون در تسلط خاندان اسد است.

ترکیه هم‌چنین از جامعه جهانی خواسته است که از خون‌ریزی بیشتر در سوریه جلوگیری‌کند؛ در خواستی که ظاهرا روزنه‌ای هم برای احتمال مداخله نظامی باز گذاشته و خشم سوریه را برانگیخته است. ماه گذشته نیز ایالات متحده مجبور شد سفیر خود را از سوریه خارج کند و در این مدت دو بار سفارت آمریکا مورد حمله معترضان حامی بشار اسد قرار گرفت.

اسد هم‌چنان خون معترضان را می‌ریزد

اتحادیه عرب دو هفته پیش٬ پس از مدت‌ها سکوت در برابر حوادث سوریه٬ با ارائه یک طرح صلح٬ معامله‌ای با دولت بشار اسد کرد که می‌توانست مشوق بزرگی برای متوقف کردن خون‌ریزی و خشونت گسترده علیه شهروندان این کشور باشد. سوریه این طرح را پذیرفت٬ اما از آن زمان تا کنون تنش‌ها شدیدتر و گسترده‌تر شده و از ابتدای ماه نوامبر٬ هشتمین ماهی که از آغاز خیزش مردم سوریه می‌گذرد٬ هر روز بیش از ۲۰ نفر در اعتراضات خیابانی کشته شده‌اند.

برخوردهای فزاینده نیروهای امنیتی دولت با معترضان در کف خیابان‌ها٬ نشان‌دهنده شکافی است که همواره عریض‌تر و عمیق‌تر می‌شود و ابعاد فرقه‌ای و قومی وسیع‌تری هم پیدا می‌کند.

اگرچه هنوز تاثیرات و پیامدهای تصمیمات اخیر اتحادیه عرب در تحریم سوریه و تعلیق عضویت آن در این اتحادیه چندان مشخص نیست٬ اما می‌توان این اقدام را حرکتی قابل توجه در عرصه جهانی خواند که بدون فروپاشی ثبات منطقه‌ای٬ احتمالا می‌تواند به بهبود اوضاع در سوریه کمک کند. واکنش هراسان دولت سوریه هم گواه گزندگی و تاثیرگذاری این تصمیمات است.

EN/BM