درگذشت جمشید آموزگار، یکی از آخرین نخستوزیران دوران پهلوی
۱۳۹۵ مهر ۸, پنجشنبه
جمشید آموزگار، یکی از نخستوزیران پیشین ایران در ۹۳ سالگی درگذشت. او یکی از چهرههای بانفوذ سیاسی پیش از انقلاب به شمار میرفت که از شهریور ۵۶ تا شهریور ۵۷ در پی برکناری هویدا مقام نخستوزیری کشور را برعهده داشت.
عکس: Fararu
تبلیغات
رضا پهلوی، فرزند آخرین شاه ایران روز چهارشنبه (۲۸ سپتامبر/ ۷ مهر) در صفحه فیسبوک خود ضمن اعلام خبر درگذشت جمشید آموزگار نوشت: «خدمات وی به کشورمان ایران قابل ستایش است.»
جمشید آموزگار مرداد ۱۳۵۶ پس از برکناری امیر عباس هویدا از سوی محمدرضا پهلوی حکم نخستوزیری را دریافت کرد. او از شهریور سال ۵۶ تا شهریور سال بعد پست نخستوزیری را برعهده داشت.
جمشید آموزگار دانشآموخته رشته اقتصاد و حقوق دانشگاه تهران بود. با شروع جنگ جهانی دوم وی تحصیل در دانشگاه را نیمهکاره رها کرده و پس از مهاجرت به آمریکا در رشته مهندسی راه و ساختمان موفق به کسب مدرک لیسانس از دانشگاه کرنل شد.
آموزگار دردانشگاه واشنگتن فوقلیسانس و سپس دکترای خود را در رشته مهندسی هیدرولیک دریافت کرد.
او مدتی در سمت کارشناس در سازمان ملل متحد مشغول به کار بود و در سال ۱۳۲۸ به ایران بازگشت.
جمشید آموزگار در کابینههای منوچهر اقبال، حسنعلی منصور و امیر عباس هویدا به عنوان وزیر کار، بهداری، دارایی و کشاورزی فعالیت کرد.
آموزگار همچنین کارشناس بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول بود و در سال ۱۳۴۶ به عنوان رئیس مجمع سالانه بانک جهانی برگزیده شد.
در سال ۱۳۵۵ پس از ایجاد حزب "رستاخیز" جمشید آموزگار به عنوان دبیرکل این حزب برگزیده شد. او در بحبوحه اعتراضات و تحولات سیاسی ایران در آستانه انقلاب سال ۵۷ از مقام نخستوزیری و دبیرکلی حزب رستاخیز استعفا داده و نهایتا یک ماه پیش از وقوع انقلاب اسلامی به آمریکا رفت.
پس از مهاجرت او در زمینه موضوعات اقتصادی و صندوق بینالمللی پول فعالیت داشت.
اعدامشدگان پس از انقلاب ۵۷؛ از امیرعباس هویدا تا پری بلنده
از همان روزهای اول انقلاب ۵۷ اعدام وابستگان به رژیم پهلوی با حمایت اکثر گروههای انقلابی و با وجود اعتراض برخی چهرهها، آغاز شد. به گزارش سازمان عفو بینالملل تا اسفند ۵۸ در حدود ۴۴۰ نفر با عناوین مختلف اعدام شدند.
عکس: Privat
محمد صادق صادقی گیوی معروف به خلخالی متولد ۱۳۰۵، حاکم شرع دادگاههای انقلاب پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ بود. وی در ۲۴ بهمن ۱۳۵۷ با حکم سید روحالله خمینی به عنوان حاکم شرع دادگاههای انقلاب منصوب شد. در این دوره صدها نفر با حکم وی اعدام شدند که بسیاری از آنان وابستگان به حکومت پهلوی بودند.
عکس: asriran.com
گفته میشود خلخالی در شب پیروزی انقلاب قصد داشت ۲۴ نفر را اعدام کند که در نهایت پس از موافقت آیتالله خمینی چهار نفر اعدام شدند: مهدی رحیمی، نعمتالله نصیری، منوچهر خسروداد و رضا ناجی. گفته میشود که خمینی به مهدی عراقی دستور داد که برود و نظارت کند تا آن چهار نفر با خانوادههایشان تماس بگیرند و اگر مطالبی دارند بنویسند.
عکس: Fars
به گفته مهدی عراقی، وی زمانی رسید که اعدام آن چهار نفر صورت گرفته بود. وی میگوید :« وقتی من رسیدم، خلخالی و تیماش مشغول مذاکره برای نوشتن ادعانامه علیه اعدام شدگان بودند. من بسیار عصبانی شدم و بر سر آنها فریاد زدم که شما چه دینی دارید؟ اول میکشید بعد میخواهید کیفرخواست بنویسید.» خلخالی در روز ۵ آذر سال ۱۳۸۲ بر اثر بیماری قلبی و به دنبال یک انزوای ده ساله درگذشت.
عکس: atraknews.com
سپهبد مهدی رحیمی متولد سال ۱۳۰۰ آخرین فرماندار نظامی تهران بعد از تیمسار اویسی بود. وی همچنین قبل از انقلاب ریاست فدراسیون کشتی را نیز به عهده داشت. وی در نیمهشب پنجشنبه ۲۶ بهمن ۱۳۵۷ به بر روی پشت بام مدرسه رفاه تیرباران شد.
عکس: paniranist.net
محل دفن مهدی رحیمی در گورستان بهشت زهرای تهران
عکس: kodoom.com
سرلشکر منوچهر خسروداد در ۱۳۰۶ تهران متولد شد، وی آخرین فرمانده هوانیروز شاهنشاهی ایران بود که پس از پیروزی انقلاب ایران توسط انقلابیون دستگیر و با حکم صادق خلخالی در ۲۶ بهمن ۱۳۵۷ در پشت بام مدرسه رفاه اعدام شد.
عکس: iranwebgard.ir
تیمسار ارتشبد نعمتالله نصیری متولد مرداد ۱۲۸۹ در سمنان، سومین رئیس سازمان امنیت و اطلاعات کشور (ساواک) بود. با اوج گیری انقلاب ۱۳۵۷، شاه، نصیری را که در آن زمان سفیر ایران در پاکستان بود به ایران فراخواند و روانه زندان کرد. با پیروزی انقلاب، در دادگاه انقلاب به ریاست خلخالی محاکمه و در روز ۲۶ بهمن ۱۳۵۷ در پشت بام مدرسه رفاه تیرباران شد.
عکس: ilamefarda.ir
محل دفن نعمتالله نصیری در بهشت زهرای تهران
عکس: iroon.com
امیرعباس هویدا متولد بهمن ۱۲۹۷ به مدت ۱۳ سال نخست وزیر ایران بود. وی تنها مقام بلندپایه رژیم محمد رضا پهلوی بود که علیرغم داشتن امکان فرار، از ایران نگریخت و از طریق داریوش فروهر تسلیم دولت موقت مهندس مهدی بازرگان شد. وی در دادگاهی به ریاست صادق خلخالی به اعدام محکوم شد. گفته میشود که هویدا قبل از اتمام دادگاه در وقت تنفس به قتل رسیده است.
عکس: Mashreghnews.ir
منوچهر آزمون متولد ۱۳۰۹ در تهران، نماینده مردم تهران در مجلس شورای ملی در سال ۱۳۵۴، وزیر کار و امور اجتماعی کابینه هویدا و مشاور در امور اجرایی در کابینه شریف امامی بود که در ۲۰ فروردین ماه سال ۱۳۵۸ اعدام شد. منوچهر آزمون، نوه دختری شیخ فضلالله نوری بود. وی همچنین در اداره کل هفتم ساواک، معاون سياسی سازمان رادیو تلویزیون ملی و مديرکل خبرگزاری پارس فعالیت داشت. عکس: آزمون در کنار امیرعباس هویدا.
عکس: iranwebgard.ir
سرلشکر حسن پاکروان متولد سال ۱۲۹۰ در تهران رئیس رکن دو ارتش، معاون کل و دومین رئیس سازمان امنیت و اطلاعات کشور (ساواک) بین سالهای ۱۳۴۰ و ۱۳۴۴، وزیر اطلاعات امیر عباس هویدا و سفیر دولت شاهنشاهی ایران در پاکستان و فرانسه بود. پاکروان روز ۲۲ فروردین ۱۳۵۸ در زندان قصر تهران به اتهام "خیانت و مفسد فی الارض بودن" به دستور صادق خلخالی تیرباران شد.
عکس: irdc.ir
سپهبد علی حجت کاشانی رئیس سازمان تربیت بدنی و معاون نخست وزیر که ۲۲ فروردین ۱۳۵۸ تیرباران شد. دادگاه انقلاب اسلامی تهران به ریاست خلخالی وی را به اتهام "افساد فی الارض" و "خیانت" محاکمه کرد. خلخالی وی را متهم کرد که جوانان را در زمان ریاستاش بر سازمان تربیت بدنی و جوانان به منجلاب فساد کشانده است. کاشانی، (راست) و پرویز قلیچخانی، کاپیتان تیم ملی
عکس: iranwebgard.ir
سید جواد ذبیحی درکهای موذن و خواننده دعاهای مذهبی و آوازهای اصیل ایرانی بود. ذبیحی پس از انقلاب برای مدتی زندانی شد و پس از آزادی چند نفری به منزل وی رفتند و به بهانه اجرای مراسم نیایش او را با خود بردند و به طرزی فجیع به قتل رساندند. گروهی با نام "شاهین" قتل وی را به دلیل مداحی و مناجاتخوانی در رادیوی وابسته به رژیم پهلوی به گردن گرفت.
عکس: avazemazhabi.com
سپهبد سعید مهدیون (نفر اول سمت چپ در ردیف اول) بعد از ۲۲ بهمن ۵۷ به مدت یک روز فرمانده نیروی هوایی بود. وی سپس برکنار و به اجبار بانشسته شد. مهدیون در سال ۵۹ به اتهام دست داشتن در کودتای شاهرخی تیرباران شد. ردیف دوم نفر اول از چپ سپهبد ربیعی است. نفر وسط نیز در ردیف اول ارتشبد محمد خاتمی از قدرتمندترین فرماندهان نیروی هوایی و شوهر خواهر شاه است که در دهه ۱۳۵۰ در سانحه سقوط کایتاش کشته شد.
عکس: majorb.persianblog.ir
غلامرضا کیانپور، وزیر اطلاعات و جهانگردی و دادگستری در کابینه هویدا و جمشید آموزگار در دوران سلطنت محمدرضا شاه پهلوی بود. وی در ۱۸ شهریور ۱۳۵۸ در زندان قصر با حکم صادق خلخالی اعدام شد.
عکس: www.iichs.org
غلامرضا نیکپی (متولد ۱۳۰۶) از شهریور ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۶ شهردار تهران بود. نیکپی اولین شهرداری بود که طرح جامع شهر تهران را تدوین کرد. گفته میشود غلامرضا نیک پی بعد از انقلاب، به جرم سختگیری در اجرای قوانین و مجوزها، در دادگاه انقلاب به اعدام محکوم شد.
عکس: revolution1979.wordpress.com
فَرخرو پارسای متولد اسفند ۱۳۰۱، نخستین زن ایرانی بود که در دوران حکومت پهلوی به مقام وزارت رسید و نیز نخستین نماینده زن مجلس شورای ملی بود. وی در کابینه دوم و سوم امیرعباس هویدا وزیر آموزش و پرورش بود. وی به اتهام "حیف و میل بیتالمال و ایجاد فساد در آموزش و پرورش، همکاری موثر با ساواک و اخراج فرهنگیان انقلابی" توسط صادق خلخالی محاکمه و در تاریخ ۱۸ اردیبهشت سال ۱۳۵۹ اعدام شد.
عکس: 7tir.ir
سپهبد ناصر مقدم، متولد تیر ۱۳۰۰ پس از اعتراضات ۱۵ خرداد ۴۲ به ریاست اداره سوم ساواک منصوب شد. وی در سال ۱۳۵۰ به عنوان رئیس اداره دوم ستاد مشترک ارتش، مسئولیت "اطلاعات و ضد اطلاعات" را به عهده گرفت. مقدم در خرداد ماه ۵۷ به جای نعمتالله نصیری به ریاست ساواک منصوب شد. او پس از پیروزی انقلاب ایران دستگیر و به رغم تلاشهای مهدی بازرگان، نخستوزیر دولت موقت، در ۲۲ فروردین ۱۳۵۸ اعدام شد.
عکس: irdc.ir
حبیب القانیان متولد ۱۲۸۸ رییس انجمن کلیمیان تهران و سرمایه دار بزرگ یهودی ایرانی بود. در سال ۱۳۳۷ القانیان شرکت پلاستیکسازی پلاسکو را در تهران تاسیس کرد. ساختمان پلاسکو واقع در چهارراه استانبول و ساختمان آلومینیم واقع در خیابان جمهوری که نخستین برجهای ایران بودند، بخشی از اموال وی بودند. وی به اتهام فساد و تماس با اسرائیل در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۵۸ تیرباران شد. عکس: ساختمان پلاسکو در تهران
عکس: Fararu.com
سپهبد خلبان نادر جهانبانی متولد فروردین ۱۳۰۷ معروف به "ژنرالِ چشم آبی" خلبان برجسته نیروی هوایی شاهنشاهی ایران و بنیانگذار و سرپرست تیم آکروجت تاج طلایی بود. وی از پدری ایرانی و مادری روس متولد شد. سپهبد نادر جهانبانی در پی انقلاب ۵۷ در روز ۲۲ بهمن همان سال دستگیر شد و در ۲۲ اسفند ۵۷ به حکم صادق خلخالی بر روی پشت بام مدرسهٔ علوی تیرباران شد.
عکس: Privat
نادر جهانبانی به همراه دیگر افسران در دادگاه انقلاب
عکس: Privat
اعدام پری بلنده
سکینه قاسمی مشهور به پری بلنده، روسپی بود که پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ در ایران، در ۲۱ تیر ۱۳۵۸ به اتهام فساد فیالارض، همراه با سه روسپی دیگر اعدام شد. نام سکینه قاسمی در بین ۴۳۸ نفری است که اعدامشان در گزارش اسفند ۱۳۵۸ سازمان عفو بینالملل اعلام شده است.
عکس: Parstimes.com
منصور باقریان روزنامه نگار، مسئول و سرپرست روزنامه شفق بود، او در ۲۱ تیر ۱۳۵۸ به اتهام فساد فیالارض، به همراه سه روسپی سرشناس با نامهای پری بلنده و اشرف چهارچشم و ثریا ترکه، تیرباران شد. گفته میشود که دادگاه وی را به دلیل دایر کردن عشرتکده در سنندج و تهران و تهیهی و وارد کردن فیلمهای پورنوگرافی و همچنین واردات داروهای محرک جنسی، آلت تناسلی مصنوعی زنانه و مردانه محاکمه کرده است.