درگیری میان نیروهای دولتی عراق و گروه داعش در شهر بعقوبه ادامه دارد. این شهر در طول شب گذشته یک بار دست به دست شد. در این میان نخستوزیر اقلیم کردستان عراق خواهان خودمختاری برای سنیهای این کشور شده است.
عکس: Reuters
تبلیغات
نیروهای دولتی عراق درگیر نبردی سخت با نیروهای گروه اسلامگرای افراطی "دولت ا سلامی عراق و شام" (داعش) در اطراف شهر بعقوبه هستند. به گزارش بیبیسی این شهر در شب منتهی به سهشنبه (۱۷ ژوئن/ ۲۷خرداد) برای مدتی کوتاه به دست نیروهای داعش افتاد.
به گفته شاهدان عینی، این نیروها توانستند شماری از بخشهای شهر را تحت کنترل خود درآورند، ولی مجبور شدند دوباره در برابر نیروهای دولتی عقبنشینی کنند. با این وجود نبردها همچنان ادامه دارند.
بعقوبه در ۶۰ کیلومتری مرکز استان دیاله عراق است و در ۶۰ کیلومتری بغداد واقع شده. داعش اعلام کرده که تصرف این شهر اولویت حمله بعدی آن پس از اشغال شهرهایی مانند موصل و تکریت است.
بنا بر برخی گزارشها، در جریان حملات در بعقوبه، زندان این شهر نیز هدف حمله قرار گرفته که در نتیجه آن دستکم ۴۴ زندانی جان خود را از دست دادند. طرفین درگیری این حمله را به یکدیگر نسبت میدهند.
همزمان بسیاری از مردم بعقوبه برای درامان ماندن از درگیریها شهر را ترک کردهاند.
انتقاد نخستوزیر اقلیم کردستان از نوری مالکی
روز دوشنبه نیروهای داعش توانستند پس از یک نبرد سنگین شهر تلعفر را به تصرف خود درآورند. این شهر که اکثریت آن را ترکمنهای شیعی تشکیل میدهند در کریدور مهم اتصال مناطق سنینشین عراق به سوریه قرار گرفته است.
داعش در شمال شرقی سوریه نیز فعال است و بخشی از اسلامگرایان افراطی درگیر با رژیم اسد به شمار میرود.
نچیروان بارزانی، رئیس دولت اقلیم کردستان عراق: "بهترین راه برای حل بحران کنونی ایجاد یک منطقه خودمختار برای سنیها مثل منطقه خودمختار کردستان است"عکس: AFP/Getty Images
در این میان، بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل از نوری المالکی، نخستوزیر عراق خواسته است که با گفتوگو و دیالوگ برای توقف خشونتها تلاش کند. به گفته آقای بان، "دولتهایی که حقوق بشر را نقض و پایمال میکنند زمینه را برای رشد افراطگرایی فراهم میکنند».
نچیروان بارزانی، رئیس دولت اقلیم کردستان عراق نیز انتقادهایی را متوجه دولت نوری المالکی کرده است. او که در مصاحبه با بیبیسی انگلیسی سخن میگفت، پیشنهاد ایجاد یک منطقه خودمختار برای مسلمانان سنی در مناطقی که این روزها صحنه جنگ شدهاند را مطرح کرد.
به گفته وی "بهترین راه برای حل بحران کنونی ایجاد یک منطقه خودمختار برای سنیها مثل منطقه خودمختار کردستان است".
از سال ۱۹۹۱ و پس از شکست رژیم صدام در برابر نیروهای آمریکایی در جریان مناقشه کویت، کردهای عراق از نوعی خودمختاری برخورداند. این خودمختاری در قانون اساسی سال ۲۰۰۵ عراق جنبه قانونی یافته، اما کردها بر سر الحاق بخشهای بیشتری از عراق، از جمله شهر مهم کرکوک، به خاک حوزه خودمختار خود، با دولت مرکزی اختلاف داشتهاند.
تصاویر پیشروی داعش در عراق همراه با کشتار و آوارگی
حمله برقآسای نیروهای داعش و پیشروی آنها به سوی بغداد غیرمنتظره بوده است. ارتش عراق درحال فروپاشی است. با پیشروی گروه داعش در عراق اینک بیش از پیش بحث در باره ابوبکر بغدادی رهبر این گروه بالا گرفته است.
عکس: picture-alliance/dpa
حمله برقآسای نیروهای داعش و پیشروی آنها به سوی بغداد غیرمنتظره بوده است. ارتش عراق درحال فروپاشی است حمله برقآسای نیروهای داعش و پیشروی آنها به سوی بغداد غیرمنتظره بوده است. ارتش عراق درحال فروپاشی است و بر اساس آخرین گزارشها، دولت آمریکا در حال بررسی حمله هوایی علیه اسلامگرایان توسط پهپاد است.
عکس: picture-alliance/dpa
شهرهایی در آتش، درگیریهایی خونین و صدها هزار فراری از خشونت تصورناپذیر نیروهای اسلامگرای افراطی، این بیلان حملهی برقآسای نیروهای "داعش" طی کمتر از سه روز است.
عکس: Getty Images/Afp//Safin Hamed
نیروهایی امنیتی عراقی که ارتش آمریکا با هزینهی میلیاردی آنها را آموزش دادند، در رویارویی با جهادگرایان داعش توان مقاومت ندارند، و بخشهای عمدهی آن سلاح بر زمین گذاشته و فراری و تارومار شدهاند. حتا برخی فرماندهان نظامی عراقی صحنه را ترک کردهاند، بدون اینکه با نیروهای داعش درگیر شوند.
عکس: Reuters
شهر موصل که دومین شهر بزرگ عراق است، هنوز زیر کنترل نیروهای داعش است. در این منطقه صدها هزار نفر از خانههای خود آواره و فراری شدهاند.
عکس: Romina Peñate
با پیشروی اسلامگرایان "داعش" در استانهای شمال و غربی عراق مرزبانان ایران در کردستان به حالت آمادهباش درآمدند.
عکس: Reuters
پیشرویهای داعش را رهبر آن، ابوبکر بغدادی فرماندهی میکند؛ مردی پر رمز و راز که نام اصلیاش را "ابو دعا" ذکر میکنند.
عکس: picture alliance/AP Photo
البته از سخنرانیهای او هیچ نوار و سندی در دست نیست و برخلاف رهبر القاعده ایمنالظواهری، هیچگاه هم مواضع خود را در نوارهای ویدئویی منشتر نکرده است.
عکس: picture-alliance/dpa
بغدادی قدرت و اقتدار خود را در عرصه "جهاد" و ترور به دست آورده است. روزنامه "واشنگتن پست" او را "استراتژی زیرک، قاتلی بیرحم و تامینکننده منابع مالی گروه" معرفی میکند که "در عین حال دست و دل باز هم هست".
عکس: picture alliance/AP Photo
هم منابع مالی قدرتمند در کشورهای عرب خلیج فارس از داعش پشتیبانی میکنند، هم وضع عوارض گمرکی در مرز عراق و سوریه این گروه را به مال و منالی رسانده است، و هم فروش سیاه نفت شرق سوریه و نیز باجگیرها در شهرهای مختلف عراق برای آن منبع درآمدی فراهم کرده است.
عکس: Reuters
واشنگتنپست در تحلیل خود نوشته است که بغدادی ظرف یک سال با کشت و کشتارهای بیرحمانه خود نفوذ و تاثیری بینالمللی در میان دستهجات افراطی به هم زده که از کسی مثل الظواهری، رهبر القاعده هم فراتر میرود.
عکس: picture-alliance/dpa
بنا بر برخی منابع، بغدادی سال ۱۹۷۱ در سامرا متولد شده و نام اصلیاش ابراهیم عواد ابراهیم علی البدری سامرایی ذکر میشود. او از خانوادهای باسواد و در عین حال مذهبی برخاسته و به نوشتهی واشنگتن پست، او فارغالتحصیل دوره دکترای علوم اسلامی دانشگاه اسلامی بغداد است.
عکس: picture alliance/AP Photo
تا سال ۲۰۰۳، یعنی تا زمان حمله آمریکا به عراق، بغدادی به کار وعظ و موعظه مشغول بود. بعد از حمله اما در شرق بغداد گروهی "جهادی" مسلح تشکیل داد و از همان هنگام هم در خفا ماند.
عکس: picture-alliance/dpa
به نوشته واشنگتن پست، بغدادی سال ۲۰۰۵ توسط نیروهای آمریکایی در عراق دستگیر شد و ۴ سال را در اردوگاه بوکا در جنوب عراق در بازداشت بود. بنا بر برخی منابع عربی او در همین محل به تمرینات مشترک با نیروهای القاعده پرداخت.
عکس: Reuters
ایمن الظواهری، رهبر شبکه القاعده پیوسته از بغدادی خواسته بود که حیطه عملیات خود را به عراق محدود کند و سوریه را به جبهه نصرت بسپارد. اما در ژوئن ۲۰۱۳ بغدادی از تبعیت از القاعده سرباز زد و از آن اعلام استقلال کرد. به نوشته لوموند، داعش در حال حاضر ۱۰ هزار نیرو در عراق دارد و بین ۷ تا ۸ هزار نیرو در سوریه.
عکس: picture-alliance/dpa
بغدادی نفر دوم در فهرست تروریستهای بینالمللی تحت تعقیب آمریکاست. وزارت خارجه ایالات متحده برای هر نشانهای که به دستگیری یا نابودی بغدادی منجر شود ۱۰ میلیون دلار جایزه تعیین کرده است.
عکس: Reuters
عکس 151 | 15
قرار بود برای تعیین موقعیت حقوقی این شهر رفراندوم برگزار شود، اما این کار پیوسته به تعویق افتاد. در سایه بحران ناشی از پیشروی داعش، کردها کرکوک را اخیرا به تصرف خود درآوردند.
نچیروان بارزانی در ادامه گفتوگوی خود مالکی را متهم کرد که سنیها را به گونهای سیستماتیک از عرصه سیاست عراق حذف کرده است. به گفته وی" حالا دیگر غیرممکن است که بتوان به سیاستهای قبل از اشغال موصل (توسط داعش) برگشت.
یک روز پیش نیز عربستان و قطر انتقادهای مشابهای را متوجه دولت مالکی کردند و "سیاستهای فرقهگرایانه" و "انحصارطلبانه" سالهای اخیر دولت شیعی عراق در مقابل اقلیت سنی این کشور را عامل بروز ناآرامیهای اخیر دانستند. ریاض که رابطه تنشآلودی با دولت نوری مالکی دارد، همچنین نسبت به هرگونه دخالت خارجی در بحران جاری عراق هشدار داد.
در این میان، بر خلاف اظهارات پیشین برخی از مقامهای ایرانی، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه این کشور تایید کرده است که در حاشیه مذاکرات اتمی در وین که از روز دوشنبه آغاز شده، ایران و آمریکا در مورد بحران عراق نیز با یکدیگر گفتوگو کردهاند. او گفتوگو در این باره را "طبیعی و منطقی" دانست.